Reuters presenteert een analyse waaruit blijkt dat Smithfield vorig jaar al in stilte begonnen is het gebruik van de groeibevorderaar ractopamine af te bouwen. Importerende landen als China en Rusland hebben importverboden voor vlees van met ractopamine-supplementen gevoerde dieren uit de VS of Brazilië. Smithfield kon vrij eenvoudig ingrijpen in de voerketen van de dieren die het fokt en verwerkt, omdat het zelf eigenaar is van de varkenshouderijen. Dit in tegenstelling tot concurrenten die hun varkens moeten inkopen. Inmiddels is de helft van de Amerikaanse Smithfield-varkens ractopamine-vrij.

Ractopamine
Ractopamine is een zogenaamde beta-agonist, een stof die het metabolisme van dieren beïnvloedt zodat ze sneller spierweefsel aanmaken. Je krijgt er dus mooi mager vlees mee in redelijk snelle tijd. De stoffen zijn in de jaren 90 ontwikkeld toen groeihormonen in een kwade reuk kwamen te staan. De Amerikaanse FDA stond gebruik toe voor varkens in 1999, later ook voor andere diersoorten. Het middel wordt in Noord- en Zuid-Amerika op grote schaal gebruikt. In Europa is het altijd buiten de deur gehouden, niet in de laatste plaats om goedkoper vlees te weren met een inhoudelijk argument.

Mogelijke gezondheidseffecten
Meer en meer mensen maken zich zorgen over de langetermijn-effecten van de groeibevorderaars. Volgens Reuters is er nog nooit onafhankelijk onderzoek gedaan naar wat het langdurig binnenkrijgen van beta-agonisten in lage doses (als residu in vlees van dieren die het toegediend gekregen hebben) doet met het menselijk lichaam. De FDA stelt dat het gebruik van ractopamine in voor hun vlees gefokte varkens veilig is. Het zou meermalen bevestigd zijn en er zou ook geen verband zijn met antibiotica-resistentie.

De importverboden geven echter aan dat niet iedereen daar hetzelfde over denkt. Opvallend genoeg is het juist China, waar het ene voedselschandaal na het andere aan het licht komt, dat voorop loopt bij het streven naar 'schone' import. Europese varkensboeren verkeerden de afgelopen jaren in de luxepositie dat ze hun gegarandeerd ractopamine-vrije Europese varkens redelijk eenvoudig naar China konden exporteren. Als deze markt nu wegvalt doordat ook Amerikaanse varkens voortaan aan de eisen voldoen, is dat een extra domper voor de toch al in zwaar weer verkerende Europese varkenssector.

Farmaceutische industrie
Reuters noemt nog een 'slachtoffer' van het stoppen met ractopamine. Voor diverse grote farmaceuten zijn diervoeding, diergezondheid en supplementen een inmiddels meer dan welkome aanvulling op hun humane productlijnen. Een grote speler als Eli Lilly heeft in 2012 9 procent van z'n omzet uit op ractopamine gebaseerde voedingsadditieven gehaald. Smithfield heeft inmiddels de helft van zijn varkensboerderijen ractopamine-vrij gemaakt. Dat zal niet zonder gevolgen blijven voor Eli Lilly en consorten.

Fotocredits: Holly Occhipinti