Het nieuwste over LCHF dieet in AJP:
'these data show that lack of dietary carbohydrates leads to glucose intolerance and insulin resistance in rats despite causing a reduction in fasting glucose and insulin concentrations'.
Het nieuwste over LCHF dieet in AJP:
'these data show that lack of dietary carbohydrates leads to glucose intolerance and insulin resistance in rats despite causing a reduction in fasting glucose and insulin concentrations'.
Guido, daar zit zeker een discrepantie in, dat ben ik met je eens.
Guido, ik ben het met je redenering helemaal eens. Wetenschappelijk gezien volkomen juist.
@Liesbeth: #52
"Of er wel of geen causaal verband is wordt op de eerste plaats bepaald door biologische plausibiliteit, dat is wat Wouter terecht aangeeft."
1. Waarom is biologische plausibiliteit nodig?
2. Als ik een experiment 10x herhaal met steeds dezelfde uitkomst, zonder biologische plausibile verklaring, waarom is dit dan toeval?
3. Biologische plausibiliteit veronderstelt in zichzelf ook causaliteit. b.v. vermindering van verzadigd vet leidt tot verlaging cholesterol. En die causaliteit (biologische plausibiliteit) staat ook ter discussie. Er ontstaat hier dus een circulaire referentie: causaliteit kan alleen bepaald worden op basis van causaliteit.
Of er wel of geen causaal verband is wordt op de eerste plaats bepaald door biologische plausibiliteit, dat is wat Wouter terecht aangeeft.
En tot nu toe (en dat zal ook nooit zo zijn) is er niet na elk mogelijk verband een onderzoek uitgevoerd. Door onderzoek uit te voeren kunnen we wellicht op nieuwe causale verbanden stuiten. Maar ook in dat geval geldt dat er een biologische plausibiliteit moet zijn, anders is er geen sprake van causaliteit (maar toeval).
@Wouter: #47
“Causaliteit is er pas als er niet alleen correlatie is, maar als er een breed (wetenschappelijk) geaccepteerd logische onderliggend mechanisme bekend is.”
Dat hoeft niet. Wat werkt, dat werkt. Dat kan zonder dat je weet hoe het logisch werkt (black box). Bijvoorbeeld: de insulinehypothese zegt dat je afvalt door minder koolhydraten in te nemen, daarmee je insulinerespons naar beneden te brengen hetgeen er voor zorgt dat opgeslagen vet als energie kan worden gebruikt. Een alternatieve verklaring is dat je met een laag-koolhydraat dieet vooral producten uitsluit waar we niet (volledig) op geëvolueerd zijn (b.v. suiker, granen, peulvruchten, aardappelen). Deze producten ziet het lichaam als inferieur voedsel en als reactie daarop (er komen slechte tijden aan) slaat het vet op.
Twee mogelijke verklaringen voor hetzelfde causale verband. Zelfde verhaal voor statines. Ze verlagen wel enigszins de kans op een hartaanval, maar niet noodzakelijkerwijs via de verlaging van cholesterol.
“In voeding en gezondheid komt causaliteit maar heel weinig voor.”
Dat denk ik niet, het is alleen erg moeilijk te bewijzen. Je moet een interventie doen en liefst kijken of die verbetering oplevert in “all cause mortality”. Een van de problemen met statines is bijvoorbeeld dat ze (enigszins) werken op het verlagen van de kans op een hartaanval, maar de kans op diabetes verhogen. Zo kom je van de regen in de drup.
Voor je eigen aanpak van gezondheid ben ik het met Frank eens. Je kijkt naar verschillende onderzoeken, liefst ook vanuit verschillende vakgebieden (biochemie, voedingsonderzoek, antropologie, biologie), en velt dan je eigen oordeel. Je moet alleen wel kijken of het deugdelijk onderzoek is en geeft goed uitgevoerd causaal onderzoek de meeste zekerheid.
Op basis daarvan is mijn oordeel is alleen iets anders dan dat van Frank (al zie ik veel overeenkomsten).
Ik ben het met Wouter eens, zo werkt de reguliere wetenschap.
Ik zette 'causaliteit' tussen aanhalingstekens. Ieder weldenkend mens ziet de resultaten en logica... maar methodologisch ontbreekt (?) het 'causale' bewijs.
Interventiestudies die laten zien dat het plotseling toepassen van (delen van) het Mediterrane dieet enorm effect hebben tellen niet mee - want het onderliggende mechanisme is niet bekend (al is het dat deels eigenlijk wel).
Frank, als ik me niet vergis zei je zojuist dat je het totaal met Wouter oneens bent terwijl je begon te zeggen het helemaal met hem eens te zijn.
Helemaal mee eens Wouter. De positieve onderzoeken over het 'Mediterrane dieet', of bestanddelen daarvan (zoals olijfolie) - ook als causaal interventieonderzoek - zijn echter dusdanig massaal, en worden dusdanig ondersteund door onderzoek naar allerlei 'stofjes' die uitgebreid voorkomen in dat dieet, dat je haast blind moet zijn om de 'causaliteit' niet te kunnen zien (misschien is dat de valkuil van de methodoloog en zijn beperkte methodiek, die dit soort variabelen niet in model brengt - ik ben nog steeds voor een soort speltheoretische benadering).
Als dan ook nog in aanmerking genomen wordt dat deze onderzoeken geen stringente definitie van het dieet geven (in de zin van Kretons) zouden de resultaten nog veel sterker kunnen zijn.
Op de middelbare school met wiskunde A kregen we twee datasets. Het aantal ooievaars versus het jaartal. En het aantal kinderen versus het jaartal. De opdracht was om een grafiek te maken van het aantal kinderen op de Y-as en het aantal ooievaars op de X-as. We konden een mooie lineaire grafiek maken. Het voorbeeld van een correlatie. Maar causaal? Natuurlijk niet, tenzij je gelooft in sprookjes. Causaliteit is er pas als er niet alleen correlatie is, maar als er een breed (wetenschappelijk) geaccepteerd logische onderliggend mechanisme bekend is. In voeding en gezondheid komt causaliteit maar heel weinig voor. Wel zijn er heel veel correlaties bekend. Een voorbeeld. Mensen die veel groente en fruit eten zijn gezonder. Ligt dat aan het groente en fruit, of eten mensen die een gezonde lifestyle hebben, veel bewegen, geen stress hebben, en op hun gezondheid letten gewoon meer groente en fruit. Kortom wat is oorzaak wat is gevolg. De gezondheidsraad heeft dit prima uitgelegd in het rapport Gezonde Voeding 2006. @Frank, pas nu op met het denken in 'bewijs' en 'causaliteit'.
Een discussie over verzadigde vetten kan niet buiten haar context (die je zelf al voor het voetlicht had gebracht met je advies voor 'low carb' -en waar ik op inging). Anders blijft het associatief aanrommelen. Het onderzoek dat je bekritiseert had ik al gebracht als vergelijkend onderzoek, niet als interventieonderzoek - waar haal je dat vandaan?
Het onderzoek onder bejaarden is dat wel, zie hier:
'In conclusion, we can reasonably state that a higher adherence to a Mediterranean diet pattern, especially by consuming wholegrain cereals, foods rich in polyunsaturated fatty acids, and a limited amount of alcohol, predicts increased longevity in the elderly.'
De onderzoekers komen met een wegingsmethodiek in hoeverre hun criteria van het Mediterraan dieet benaderd worden. Er was geen sprake van exact hetzelfde dieet. De causale tendens is wel duidelijk.
Wat is matiging met fruit, waar haal je dat vandaan? Ik mis nog steeds referenties naar causaal onderzoek hierover. Je vertelt alleen een mening. Ik zal je een handje helpen:
Mercola komt wel met een onderbouwde mening. Hij adviseert een grens van 25 gram fructose per dag (en voor echte diabetici 15 gram). Dat komt bijv. neer op ruim 20 pruimen of 6 koppen frambozen per dag. Matig met banaan en appel: niet meer dan 3 per dag ;)
Maar ook Mercola heeft geen antwoord op de vraag hoe (on)gezond het nu echt is om meer dan de de door hem aanbevolen hoeveelheden te consumeren.
Gezien bijv. de spectaculaire anti-inflammatoire eigenschappen van bepaalde vruchten als gedroogde pruimen is het de vraag wat sterker weegt.
Je beperken tot één soort fruit blijft beperkt, variatie is belangrijk om een breed spectrum aan flavonolen binnen te krijgen.
Waar heb je het over Frank? Dit onderzoek waar jij naar verwijst is GEEN interventie-0nderzoek.
En heb je de vraag al beantwoord wat de specificaties van het dieet zijn? En als die bekend zijn, dan nog kun je alleen iets zeggen over de totale set aan variabelen. Dan moet je dus b.v. Nederlanders op EXACT hetzelfde dieet zetten. Je weet niet of het de olijfolie, de groenten of welk onderdeel uit dieet is dat een positieve correlatie heeft. De onderzoekers gaan dus gissen (en claimen ook geen causaliteit overigens):
"The negative association between this diet and mortality could be attributed to
the protective effect of its components containing an ample source of
molecules with antioxidant and anti-inflammatory actions, among
which omega-3 fatty acids, oleic acid, vitamins B6, B12, C, E, folic acid
and phenolic compounds"
Hoe wij over correlatie en causaliteit denken is niet zo interessant. Dat zijn gedefinieerde termen. Het is aan te bevelen deze primer te lezen.
Dit is een draad over verzadigd vet. Niet over koolhydraten, noch over enkelvoudig onverzadigde vetten. Ik heb er geen visie over, maar wel Mary Enig gelezen. Kan ik je aanraden, het hele spectrum aan vetten en oliën komt voorbij. Zij heeft een zeel belangrijke rol gespeeld in het onderzoek naar de kwalijk invloed van geharde transvetten.
Er zijn gevarieerde bronnen voor verzadigd vet: rood vlees, boter, room, kokosolie. Er is niet aangetoond dat deze ongezond zijn (centrale punt van Malhotra) en is veel reden aan te nemen dat ze zeer gezond zijn (o.a. Mary Enig).
Mijn opmerking over matig/weinig fruit is in de context (belangrijk woord) van een voedingspatroon waarbij koolhydraatintelorante personen op gewicht willen blijven/af willen vallen. Hoe intoleranter ze zijn, des te meer koolhydraten ze uit hun menu moeten schrappen. En daarbij is er binnen de fruitcategorie ook nog, veel, onderscheid te maken tussen fruit met veel koolhydraten (b.v. banaan) en weinig (b.v. blauwe bessen).
Fruit is zeker niet de eerste koolhydraat om te minderen, maar matiging is nodig in de beschreven context.
Pardon? Als bij een grote populatie bejaarden in dezelfde omstandigheden een opeens toegepast mediterraan dieet (dat lang niet zo optimaal is als zou kunnen) leidt tot een jaren hogere levensverwachting met betere MB waarden? Geen causaliteit? Het is duidelijk dat we anders denken over het verschil tussen correlatie en causaliteit.
Het gaat mij ook niet om één onderzoek, maar om een tendens (causaliteit), die zichtbaar lijkt - van mRNA tot totaal. En om inconsequenties. Je hebt mijn vraag over de causaal aangetoonde schadelijkheid van veel fruit smullen nog steeds niet beantwoord....
En nogmaals: ik ben absoluut geen tegenstander van verzadigde vetten, integendeel. Wel van meestal vlees op het menu als bron daarvan. Of van geharde vetten. Ik denk wel dat het belang van mono onverzadigde vetten onderbelicht wordt in jou visie. In mijn visie zouden die de overhand moeten hebben (vis/ algenvet blijft een ander verhaal).
Het is je blijkbaar niet duidelijk wat het verschil tussen correlatie en causaliteit is. In zeer uitzonderlijke gevallen kan causaliteit bewezen worden uit correlatie (zo is bijvoorbeeld de oorzakelijkheid van roken op longkanker vastgesteld).
En elke keer kom je maar met "bewijsvoering" over wat effect op wat heeft, zonder onderliggend onderzoek dat dit methodisch kan bewijzen.
En dieronderzoek (wat je aanhaalt over vleesconsumptie) is al helemaal geen bewijs van werking bij mensen.
Deze typen onderzoek is geschikt om een interventie trial op te zetten, maar op zichzelf geen bewijsvoering.
En ik heb me er wel in verdiept. Het onderzoek dat je in #37 aanhaalt heeft als eerste referentie het 7 Country onderzoek van Keys. Als je dat nog durft aan te halen, dan staat je geloofwaardigheid ernstig op het spel. Overigens ook een onderzoek dat correlatie en geen causaliteit laat zien. Grootste probleem is dat het een frauduleus onderzoek is waarbij Keys alleen de landen heeft uitgekozen die zijn hypothese ondersteunen. Hij had ook nog data van 16 andere landen. Voeg die toe en van de correlatie blijft niets over.
Lees b.v. "Know your fats" van Mary Enig (biochemicus) en je ziet wat het belang is van verzadigde vetten voor hersenen, zenuwen, celstructuur. Kokosolie is de keizer van de (verzadigde) vetten. Dus verzadigd vet is niet alleen onterecht gedemoniseerd, het is waarschijnlijk schadelijk er te weinig van binnen te krijgen. Logisch ook, want deze vetten haalden we gewoon uit de natuur (kokos, rood vlees) de afgelopen 2,5 mio jaar.
ps
Mahonie heeft natuurlijk gelijk als hij stelt dat de suiker en pizza's debet zijn aan de gewichtstoename cq metabole aantastingen. De Amerikanen eten ook veel vlees! Bestel een steak en je krijgt een enorme plak gesneden GMO hormoonkoe. GMO voeding en chemisch hormoon vooral de afgelopen 20-30 jaar massaal... Wat zijn de correlaties en causaliteiten?
Verdiep je eerst maar eens verder alvorens dit soort vragen te durven stellen Guido.
Ik ben je methodologisch criticaster niet, heb je onduidelijke vraag over 'causaal onderzoek' zo goed mogelijk geinterpreteerd... *in de zin van leidt een Mediterraan dieet aantoonbaar tot verminderde aantastingen, met uitschakeling van andere factoren (de resultaten van deze onderzoeken zijn i.h.a. zeer significant). Als je hier een overzicht van wil, zoek in Pubmed of elders (je vindt ze snel genoeg).
Wel wil ik graag nog een antwoord van je op mijn vraag waarom weinig/matig fruit geadviseerd wordt door je - in plaats van veel. De ratio hierachter - en het verhaal over insulinerespons - heb ik als laatste in #35 inhoudelijk aan de kaak gesteld. Geen reactie van jou daarop (graag voorbeelden van 'causaal' en epidemiologisch onderzoek dat aantoont dat veel fruit - over wijn en sap hebben we het even niet ;) - ongezond is). Net zoals je mythe van 'verzadigd vet' erg beperkt is. Hogere vleesconsumptie (zeker orgaanvlees) blijkt ook iets met je hersenen te doen - onder vegetariërs blijkt de amyloideplaquevorming drie keer zo laag te zijn, de plaquevorming wordt mede bepaald door het soort vlees dat je consumeert (uit detail studies naar voren gekomen - maar dat is weer geen epidemiologisch onderzoek). Uit deze link wordt ook de belangrijke rol van mono onverzadigde vetzuren duidelijk. Vis(vet) is (deels) een ander verhaal.
Kun je dan even uitleggen wat causaliteit en correlatie betekenen? En welk(e) onderzoek(en) specifiek laten deze causaliteit zien?
Peter Attia zegt niet voor niets: "Scientific Weapon of Mass Destruction: observational epidemiology, at least for nutrition science." in zijn artikel over het onderzoek dat aan zou moeten tonen dat rood vlees (met verzadigd vet) slecht voor ons is
Die causaliteit is aangetoond in onderzoeken naar het Mediterrane dieet. Uit de link (en daar vermelde referenties) blijkt de bijzondere relatieve positie van het Kretonse dieet.
Causaliteit vroeg ik Frank. Geen correlatie.
Zie bijv. hier met referenties.
Waar is het onderzoek dat causaliteit laat zien tussen het Kretonse dieet en de positieve invloed op de algehele gezondheid?
Insulinerespons wordt door een aantal processen aangestuurd. De insulinerespons laag houden is belangrijk om allerlei aantastingen te voorkomen, helemaal mee eens (wat je nog niet vermelde was dysglycemia als oorzaak van stress).
Het plaatje is complexer. Voorbeelden (er zijn er veel meer):
Zoals TRPM3. TRMP3 wordt krachtig beïnvloed door flavonolen uit citrusvruchten. Die werken beter bij het blokkeren van TRMP3 dan Rosiglitazone (een diabetes medicijn).
Druivenpit is ook werkzaam in het vertragen van de insulinerespons op voeding.
Veel flavonolen hebben invloed op daarop, en op (pre)diabetes. Veel daarvan is grijs gebied. Een natuurlijk product als Ebelia Ribes (valse zwarte peper) blijkt hetzelfde positieve effect als Gliclazide (een ander diabetesmedicijn, dat toegepast wordt als spuiten niet meer voldoende helpen) te geven, zonder de ernstige nadelen (en juist met andere voordelen, zoals bij hersenschade).
Duidelijk is dat vruchten barsten van de flavonolen (wist je dat de framboos oorspronkelijk van Kreta stamt?). Net als kruiden overigens.
Het 'weinig/matig fruit' advies uit het low carb dieet heb ik niets mee.
Niet alleen koolhydraten verhogen het insulinegehalte. Ook een aantal (o.a. dierlijke) aminozuren, zoals leucine, alanine en taurine. Glutamine, hoewel het van zichzelf geen insulineproductie oproept, verhoogt de productie van insuline als reactie op leucine aanzienlijk.
Het Kretonse dieet kent een relatief hoog gebruik van gerst i.p.v. tarwe. Gerst bevat ook koolhydraten, maar heeft andere, veel positievere, eigenschappen, zie hier.
Het traditionele Kretonse ontbijt bestaat uit gerstkoeken(paximadia)/beschuit met veel olijfolie, of volkorendesemtarwebrood, veel verse kruiden als selderij en oregano, verse tomaat, komkommer, feta, honing, gekookt ei, vijgen en andere zuidvruchten, koffie of thee.
Overigens: juist op Kreta lopen vandaag de meeste kinderen in de EU met overgewicht en obesitas rond – 35 procent van de 13 tot 17-jarigen is er te dik. De eet- en drinkcultuur is er volledig omgeslagen dankzij onze propaganda voor een moderne levensstijl. Het duurt niet lang meer of er kan geen verder grootschalig onderzoek meer gedaan worden naar het fameuze Kretonse dieet met veel mono onverzadigd vet en ook best wel koolhydraten en verzadigd vet (pasta's bestaan niet in het Kretonse dieet).
@Frank:
Meta-onderzoek probeert verschillende studies die verschillend zijn opgezet met elkaar te verenigen. Beter 2 echt goede onderzoeken dan 10 van mindere kwaliteit. Om te beginnen: zijn alle Kretonse dieten hetzelfde in alle studies die in de meta-analyses waar je het over hebt?
Hoe lastig het is om dit onderzoek te doen en de resultaten te beoordelen laat Peter Attia hier zien in zijn review van het effect van een Mediterraan dieet op het voorkomen van hart- en vaatziekten.
Het is altijd verstandig om de conclusies van anderen zelf te beoordelen.
Een belangrijk punt over koolhydraten is dat het een niet-essentieel macronutriënt is. Niemand is ooit doodgegaan aan/ziek geworden van een koolhydratentekort. Dat kan niet gezegd worden van een vet- of eiwittekort.
De omgekeerde vraag is dus: wat dragen ze bij aan onze gezondheid? En doen ze dat dan beter dan vetten/eiwitten?
En dan “koolhydraatrijke natuurlijke producten”. Het is bijna een contradictio in terminis. De natuurlijke producten die koolhydraten bevatten die we tot 10.000 (begin van de landbouw) aten, bestaan vrijwel niet meer. Mais, granen, aardappels allemaal veredeld. Deze producten bevatten tegenwoordig veel meer koolhydraten (in de vorm van zetmeel). Zie het plaatje van mais bijvoorbeeld in het stuk van Peter Attia.
Alle koolhydraten (geraffineerd of niet) worden omgezet in glucose en leveren een (hoge) insulinerespons op. Wie (bijna) insulineresistent is (en dus koolhydraatintolerant), heeft profijt van het verlagen van de totale inname. Onder andere Phinney & Volak hebben daar precies onderzoek naar gedaan (en een ketogeen dieet ontwikkeld). Inname van groenten met weinig zetmeel en gematigd eten van fruit zijn dan het devies. Verschilt per individu. Bij het zo veel mogelijk vermijden van suiker, graan en zaadoliën heeft iedereen baat vermoed ik.
Het Kretonse dieet (zoals je het beschrijft) is vast veel gezonder is dan wat ons wordt aanbevolen door het Voedingscentrum (40%-70% koolhydraten komend uit volle granen, gecombineerd met Omega-6 overladen zaadoliën).
Guido, ik trek die conclusies niet, dat hebben anderen op basis van veel meta-onderzoek voor mij gedaan. Het Kretonse dieet doet niet moeilijk over vetten en wat tarwe. Het kent geen frisdrank. Weinig rood vlees. Veel verse vruchten in de zomer, gedroogde en gefermenteerde altijd - volop koolhydraten dus... ken je onderzoek dat aantoont dat dit ongezond is? (of mogen veel vruchten en andere koolhydraatrijke natuurlijke producten wel in een 'low carb' dieet?)
Prima Frank. Als jij denkt conclusies te kunnen trekken uit epidemiologisch onderzoek gebruikmakend van een uitgebreide mix aan variabelen, dan moet je dat doen. Het kan ook aan de grote hoeveelheid zonneschijn liggen.... Of het gebrek aan stress.
Ik vertrouw meer op gecontroleerd onderzoek dat zijn oorsprong vindt in een voedselpatroon waar we op geevolueerd zijn. Ik kan je het boek van Phinney & Volek van harte aanbevelen. Dan zie je dat het met die eenzijdigheid wel meevalt.
Het ideale Mediterrane (en traditioneel Japans) dieet is wel degelijk strakker wetenschappelijk gespecificeerd in meta-analyses. Daarbij is het Kretonse als het beste naar voren gekomen. Des te dichter je dat in al zijn aspecten probeert te benaderen des te beter. Wat 'al die aspecten' zijn maakt de zaak gecompliceerder - niet zozeer welk 'Mediterrane dieet' het beste is.
Koolhydraten zijn geen probleem in dit voeding- en drink patroon. Ze zijn brood(fruit)nodig... Net als vetten en eiwitten.
De naamgeving 'LKHV' vind ik op zich al van eenzijdigheid getuigen... al zijn de praktische uitwerkingen daarvan misschien richting Mediterranee.
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat een overdosis aan koolhydraten leidt tot dementie, hartkwalen, kanker en diabetes. Hetzij door de overload (en of ze geraffineerd zijn of niet, maakt niet eens zo heel veel uit. Het lichaam zet ze uiteindelijk allemaal om in glucose, het favoriete voedsel voor kankercellen), hetzij door de rechtstreekse werking van b.v. granen. Zie bijvoorbeeld het werk van Thomas Seyfried en Daniel Perlmutter. En goede vetten zijn essentieel voor ons functioneren. Zie Mary Enig.
LKHV helpt je bij afvallen als dat je doel is. Ik zie het niet als een tijdelijk dieet, maar als een levenslang gezond voedingspatroon. Afhankelijk van je doelen en tolerantie voor koolhydraten kun je de innamme aanpassen en meer/minder vet eten.
Het probleem is dat "het" mediterrane dieet niet bestaat. Verschilt per land en ook nog binnen een land. Kortom niet strak gespecificeerd. Ik geloof vast dat het veel goede elementen (vis, olijfolie) in zitten en er veel overeenkomsten zijn met de productenlijst uit LKHV.
Ik had het niet over werkzaamheid t.b.v. afvallen (wat maar een heel beperkte invalshoek is) maar werkzaamheid t.b.v. een gezond leven. Met minder metabolische aantastingen als dementie, hartkwalen, kanker en diabetes. Natuurlijk zijn er meerdere manieren om (tijdelijk) positieve resultaten te bereiken bij een totaal verkeerd leefpatroon.
Ik ben voor een allround benadering, waarin (naast leefstijl) alle belangrijk lijkende voedingsstoffen betrokken worden, niet voor een tijdelijk dieet dat in principe slechts aandacht heeft voor enkele...
LKHV voor het leven? Voor dat context afhankelijke advies zijn minder goede aanwijzingen dan het context onafhankelijke 'Mediterraan voor het leven'.
Een onderzoek dat correlatie laat zien, toont geen werkzaamheid (causaliteit) aan om af te vallen. Ik neem aan dat dit onderzoek je referentie is.
Dat is waar de Zweden naar keken en concludeerden dat een LKHV-dieet het beste werkt. Passend bij +20 RCT's die dit ook al hebben laten zien.
Het beste aangetoond werkzame is een Kretons Mediterraan of Japans dieet. Ingewikkeld genoeg, als je t consequent doordacht wil toepassen...
@Frank: #24
Een LKHV-dieet/voedingspatroon (bijvoorbeeld Atkins) werkt aantoonbaar beter dan alternatieve benaderingen en het is gezond. Ingewikkelder hoeven we het niet te maken. Eet vooral uit de lijst van echte voedingsmiddelen.
@Dick #25:
Wat bedoel met je met "anders uitpakken"?
Guido, acht je het denkbaar dat 'vet is je vriend' in het voedingspatroon van de moderne Westerling wat anders uitpakt dan in de praktijk van jouw bewuste keuken?
Het is veel complexer.
Zo zorgt een eiwitrijk dieet er ook voor dat mensen minder hongergevoel hebben. Het is van groot belang bij het ontbijt eiwitrijke producten (zoals bonen en ei) te nuttigen. In de Mediterranee en in de UK weten ze dat al lang...
Net zoals het van belang is om bij het ontbijt ook rauwkost (groenten) te nemen, vanwege de interacties (o.a. op verterings- en mRNA niveau) met koolhydraten, vetten en eiwitten. High fat low carb ontbijt? Ik ben er niet zonder meer voorstander van... net zomin als van de traditionele Kale Hollandse broodmaaltijd met 40+ kaas (en in het beste geval met een plakje komkommer of tomaat), vleeswaar, margarine of hagelslag.,,, en voor de rest niets. Volkoren tarwebrood? Ik heb er voor mijn gezin geen moeite mee, zolang het niet volgepropt zit met allerlei allergene toevoegingen als cysteïne, een belangrijke en door voedingsdeskundigen onderschatte ontstekingsbevorderende factor - liefst zuurdesem bereid - en niet de overhand heeft in het dieet - prima... al zijn er misschien betere alternatieven zoals Spelt-, Amarant- of Quinoadeeg.
Een in ruim roomboter en/of olijfolie gebakken omelet met groenten (ui, prei, paprika, tomaat, champignons en wat geraspte kaas met masala kerrie en ruim thym en oregano) op zuurdesem speltbrood lijkt een perfect begin van de dag. Koolhydraten, vetten en eiwitten allemaal vertegenwoordigd... samen met o zo belangrijke andere stoffen.
Ik heb noch Melchior schrijftalent, noch zijn kennis over de relatie voeding tot gezondheid. Wel heeft de relatie voeding en obesitas een warmere belangstelling van mijn kant.
Aseem Malhotra kan geschaard worden in een rij van medici (en anderen) die langzamerhand gaan inzien dat het voedingsadvies van de afgelopen 40 jaar niet helpt om af te vallen of aandoeningen als diabetes te behandelen. Voeding is een ondergeschoven kindje in de medische wereld, maar steeds meer doktoren richten hun blik die kant op. Niet in de laatste plaats door een persoonlijke ervaring bij henzelf (obesitas, diabetes T1 of T2) of in hun omgeving. Dat is vaak de aanleiding, om te gaan spitten in voorliggend onderzoek en te kijken wat de beste oplossing tot behandeling is.
Blogs en boeken worden erover vol geschreven, maar de SBU (Swedish Council on Health Technology Assessment) in Zweden is misschien wel de eerste (ik ben het niet nagegaan) overheidsinstantie die ronduit concludeert dat een laag-koolhydraat/hoog-vet dieet (LKHV) het beste werkt om af te vallen en een positieve invloed heeft op biomarkers. Waarschijnlijk heeft dit grote impact op de voedingsrichtlijnen in Zweden.
Wanneer volgt Nederland? Deskundigen als Frank van Berkum en Jaap Seidell omarmen koolhydraatbeperking, maar nog niet de rest (hoog vet) van het verhaal. De CBO richtlijnen gaan nog uit van minder eten/meer bewegen en Het Voedingscentrum bevindt zich achteraan in het peloton.
De sleutel ligt dus bij de voedingswetenschap in Nederland en invloedrijke “goeroes” als Dr. Frank om Nederland aan een gezondere maaltijd te helpen. We zijn op de goede weg: beperking van koolhydraten met een hoog glycemische index/load: minder suikers en geraffineerde koolhydraten. De rol van (hele) granen is daarbij wat mij betreft nog onderbelicht.
Natuurlijk is het zo dat overgewicht een kwestie van energiebalans is. Als je meer eet dan je nodig hebt, kom je aan. Het probleem is alleen dat het een tautologie is, het verklaart niets. Elke overvoedingstudie zal dat laten zien, welke samenstelling er in de macronutriënten er ook is.
Een LKHV-dieet zorgt er meestal voor dat mensen automatisch minder gaan eten en dat het beter werkt dan alternatieven. Er zijn genoeg verklaringen over hoe dat werkt, maar eigenlijk is niet eens zo van belang, het werkt. En het is gezond.
Een ander voedingspatroon volhouden op lange termijn, dat is de grootste uitdaging. Het LKHV-dieet heeft daarbij een belangrijk voordeel ten opzichte van de alternatieven: je hoeft geen honger te lijden. Dat betekent niet hele dag de strijd te leveren tegen je lichaam dat om energie schreeuwt (nog verergerd als fysieke inspanning toeneemt). Uiteraard zijn er veel verleidingen in de omgeving die lastig maken en spelen individuele verschillen een grote rol.
Maar laten we eerst eens beginnen met herprogrammeren van de collectieve psyche. Een gerichte campagne die uitdraagt: “Vet is je vriend”, dan kunnen we “Let op Vet” eindelijk eens gaan begraven.
Guido, je bent vast bekend met de CBO-richtlijnen obesitas. Zou je eens kunnen aangeven of, waarom en op welke punten de Zweden het beter doen dan die officiële Nederlandse intercollegiaal vastgestelde richtlijnen?
Guido, als je zou terugbladeren in het archief zou je ook daarover heel wat tegenkomen. Ik denk dat er heel veel zinloos onderzoek wordt gedaan omdat voedingswetenschappers zich bezighouden met de vraag wat waar is en niet met wat werkt, ondersteund door gezonde theorievorming en experimenten.
Ik nodig je hierbij graag uit om de ontwikkelingen in Zweden kundig te verslaan. In het verleden deed Melchior Meijer dat.
“Guido, je concludeert voorbarig dat ik niet zou geloven in goede wetenschap. Ik heb dat hier al vaak gezegd en zelfs meerdere malen gedefinieerd wat ik daaronder versta. Wat wetenschap en waarheid zijn, is een vraag waar ik me sinds 1983 intensief mee ben gaan bezighouden. Jij bent niet zo geïnteresseerd in metawetenschappelijke vragen, meen ik me te mogen herinneren uit eerdere interacties tussen jou en mij. Goede wetenschap kan gebruik maken van verschillende strategieen. Eea is afhankelijk van de aard van de materie en de mate waarin bewijs kan worden verkregen als gevolg van de mate en aard van de multivariantie van een kennisdomein. Maar laten we daar niet verder op ingaan.”
Je bent goed in het ingewikkeld maken van dingen die dat niet zijn. Het is evident welke wetenschappelijke methoden de voedingswetenschap ter beschikking staan om zo overtuigend mogelijke bewijsvoering te leveren (o.a. Hill’s criteria). Ik hoor je niets zeggen over de kwaliteit van veel voedingswetenschap. Daar ligt het grootste probleem, een punt dat ik hier en meerdere malen eerder hebt gemaakt.
Als je bijvoorbeeld bewijsvoering wilt ontkrachten dat een low-carb/high-fat dieet (of voedingspatroon) beter werkt dan alternatieven, dan moet je het onderzoek wel fatsoenlijk opzetten. Bijvoorbeeld:
- Een dieet met >50 gram koolhydraten is niet low-carb
- Een dieet met 30-40% vet is niet high-fat
- Je verliest de eerste weken water, dat is geen reden om te stellen dat je met dit dieet alleen water verliest. Je moet het onderzoek langer uitvoeren.
- De eerste weken kun je je slap voelen. Dat komt omdat het lichaam overschakelt van koolhydraat naar verbranding. Dat is normaal en te ondervangen door het drinken van bouillon. Het is dus geen reden te stellen dat het slecht voor je is.
De metaswetenschappelijke vragen doen hier totaal niet ter zake. De Paleo/low-carbers doen gewoon beter onderzoek.
“'Verder komen' in een toegepast vak betekent: voor de praktijk relevante adviezen kunnen doen op een verantwoorde basis.”
En de enige verantwoorde basis in deze context is wetenschappelijk onderzoek. Wat een individuele cardioloog als Malhotra zegt (en met hem vele andere individuele doktoren), is in Zweden al door de experts van de overheid vastgesteld. Dat krijgt vreemd genoeg geen enkele aandacht op Foodlog. Het is nogal wat als een officieel overheidsorgaan een dergelijke conclusie trekt en de implicaties die dat heeft.
Dat betekent dat de volgende stap is hoe mensen een dergelijk voedingspatroon langdurig vol kunnen houden. Nog over het dieet/voedingspatroon zelf praten is een achterhoedegevecht.
Daarmee moet wel de angst voor (verzadigd) vet van tafel. Minder koolhydraten, een constante inname van eiwit (1-2 gram per kg lichaamsgewicht) betekent dat de rest van de energie uit vet moet komen.
Dan helpt het als vooraanstaande wetenschappers als Jaap Seidell en doktoren met een populair dieet, Frank van Berkum, dit ook gaan inzien en mee gaan helpen om de volgende stap (verminderen van slechte koolhydraten was de eerste) gaan zetten. En dat is wederom geen metawetenschappelijke discussie, maar het beoordelen/uitvoeren van de best mogelijke wetenschap (en iets breder dan alleen maar meta-analyses op proxy’s voor harde eindpunten die op zijn best correlatie kunnen laten zien). Dat is “verder komen”.
Het zou toch wat zijn als je poeptransplantaties, kanker een maagverkleiningen kunt voorkomen (of het risico verminderen) door een vrij simpele voedingsinterventie? Voor de patiënt dan onderzoekers, ziekenhuizen en farmaceuten zullen het minder leuk vinden.
#14: excuses hiervoor - heb t omgekeerd onthouden :( voortaan toch eerst de gegevens erbij halen... ik drink niet zo vaak Bourgogne.
Het is al lang een vette waarheid als een koe dat frisdrank, margarinekoek en junkfood slecht zijn door hun (snelle) koolhydraten én 'slechte vetten' - zonder genoeg compenserende stoffen. (wat slechte vetten zijn is al bediscussieerd, voor een groot deel wel, maar nog niet helemaal, duidelijk)
Je wordt ook compleet gehersenspoeld met al die pizza's in bijna alle Amerikaanse films...
Guido, je concludeert voorbarig dat ik niet zou geloven in goede wetenschap. Ik heb dat hier al vaak gezegd en zelfs meerdere malen gedefinieerd wat ik daaronder versta. Wat wetenschap en waarheid zijn, is een vraag waar ik me sinds 1983 intensief mee ben gaan bezighouden. Jij bent niet zo geinteresseerd in metawetenschappelijke vragen, meen ik me te mogen herinneren uit eerdere interacties tussen jou en mij. Goede wetenschap kan gebruik maken van verschillende strategieen. Eea is afhankelijk van de aard van de materie en de mate waarin bewijs kan worden verkregen als gevolg van de mate en aard van de multivariantie van een kennisdomein. Maar laten we daar niet verder op ingaan.
'Verder komen' in een toegepast vak betekent: voor de praktijk relevante adviezen kunnen doen op een verantwoorde basis. In dit geval acht ik het spannend om te zien hoe een begaafde, gepromoveerde en onder de medische eed werkende clinicus dat doet. Wat niet-clinici zeggen vind ik minder spannend. Ze zijn niet accountable voor echte cases.
@Dick #16
En wat is dan de definitie van "verder komen" als je denkt dat er sprake is van "onbeslist nutrionisme" en dus je niet gelooft in goede en minder goede wetenschap?
Guido #15, daarmee zeg ik dat ik discussies graag verder zie komen en niet ieder keer in loops wil zien verzeilen.
Om het spannend te maken: ik zou het geweldig vinden als lezers spontaan naar Malhotra zouden bellen of hem mailen met de vraag welk menu hij zijn patiënten aanbeveelt en daar een stukje van zouden maken.
@Dick #10:
"het is hier inderdaad in extenso behandeld en uiteindelijk in een live debat geëindigd. Eea nav een metastudie vanuit theoretisch perspectief die Robert Hoenselaar voor de gelegenheid zo vriendelijk was te willen verzorgen."
Zeg je hiermee dat je over dit onderwerp geen discussie meer wilt op Foodlog?
"De vervolgvraag hoe je voeding als preventie zonder het eeuwige en onbeslisbare nutritionisme tot iets voor mensen werkbaars en zinvols kunt omzetten."
Met het doel iets werkbaars en zinvols te komen ben ik het eens, met het "onbeslisbare nutritionisme" niet. We hebben behoefte aan betere wetenschap.
"Ik ben dan ook vooral benieuwd met welk menu hij zijn patiënten naar huis stuurt."
Ik zet mijn geld op een Atkins-achtig dieet.
"NB: ik eet zelf nogal paleo; net als Frits Muskiet echt drink ik er echter graag een glas wijn bij. Gelukkig vinden cardiologen dat een goed idee."
Ik ook, en of cardiologen dat een goed idee vinden, kan me eigenlijk niet zoveel schelen. Genieten is een belangrijk onderdeel van het leven.
Voor de liefhebbers (ook van vrouwelijk schoon) deze uitzending van Catalyst, een wetenschapsprogramma op de Australische televisie: ‘Heart of the matter’ over verzadigd vet, cholesterol en de relatie met hart- en vaatziekten.
Dé Nederlandse cardioloog die je alles over de gezondheid van wijn kan vertellen, heet Paul Hugenholtz. Hij zal je duidelijk maken dat Pinot Noir zo ongeveer de minst nuttige is als het aankomt op tegen plaque beschermende stofjes. Dat komt omdat het een druif is met weinig schil. De tannat is de beste Franse druivensoort wat de voedingscardiologen betreft. De beste druivenschil overall komt vermoedelijk van de niet voor wijn - maar wel voor jam - gebruikte Amerikaanse Concord.
Maar we raken wel erg van het onderwerp af.
Er wordt heel wat afgespoten bij druiven, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik (ook) op de eerste plaats naar de wijn zelf kijk....
Er zijn overigens enorme variaties in 'gezondheid' (gehaltes aan allerlei flavonoïden en zo) tussen diverse druivenrassen. Pinot Noir is een van de betere ;) Ik heb ergens nog n beperkt overzicht, maar niet bij de hand... des te intenser de rode druif des te beter lijkt t... (al is een hoger alcoholgehalte weer slechter, als je meer drinkt)
Wijn helpt ook bij de verwerking van de vetten!
Hibiscusthee is een mooi alternatief (maar niet bij de gegrilde entrecote ;).
Dat zegt me, zeker in wijn, niet zoveel.
Biologische wijn Dick?
Guido, het is hier inderdaad in extenso behandeld en uiteindelijk in een live debat geëindigd. Eea nav een metastudie vanuit theoretisch perspectief die Robert Hoenselaar voor de gelegenheid zo vriendelijk was te willen verzorgen.
Wij namen dit berichtje op omdat we het nieuws vinden: alweer een cardioloog die het in preventie (voeding) zoekt in plaats van zijn vak (snijden en pillen). De vraag is of ze daar voldoende voor zijn toegerust om er met autoriteit over te kunnen schrijven. De vervolgvraag hoe je voeding als preventie zonder het eeuwige en onbeslisbare nutritionisme tot iets voor mensen werkbaars en zinvols kunt omzetten. Dat is tenslotte wat deze klinisch georiënteerde cardioloog beoogt. Ik ben dan ook vooral benieuwd met welk menu hij zijn patiënten naar huis stuurt.
NB: ik eet zelf nogal paleo; net als Frits Muskiet echt drink ik er echter graag een glas wijn bij. Gelukkig vinden cardiologen dat een goed idee.
Is het een grapje om Ancel Keys hier als voorbeeld op te voeren van iemand die verstandige uitspraken doet? De man is met zijn rammelende onderzoek zo’n beetje de grondlegger van het misleidende idee dat verzadigd vet ongezond is en heeft daarmee onmetelijke schade aangericht de afgelopen 40 jaar.
Het zou goed zijn de horizon eens te verbreden naast alleen maar epidemiologisch (meta)onderzoek dat vaak niet verder komt dan correlaties en hopeloos vervuild is met confounders. De voedingswetenschap staat er al niet zo best op zoals Edward Archer en Gary Taubes hebben laten zien.
Er zijn ook mensen die biochemisch onderzoek doen en schrijven over vetten, b.v Mary Enig. Dan zie je hoe onmisbaar (verzadigd) vet is voor ons functioneren (en vooral het brein).
Er is ook antropologisch onderzoek over het ontstaan van het menselijk brein en de (enorm grote) rol van dierlijke voeding/vet (b.v. Aiello & Wheeler, Stephan Cunnane).
En als je niet voor highly processed food bent, heb je wel eens bekeken hoe meervoudig onverzadigde zaadoliën als b.v.zonnebloemolie/lijnzaadolie geproduceerd worden? Wist je dat deze olie normaliter voor verf wordt gebruik? Dat kan dat toch meteen van de lijst af van gezonde voedingsmiddelen? Kunnen we het wel beschouwen als voeding?
Het is allemaal echt niet zo moeilijk als je de puzzelstukjes uit verschillende hoeken van de wetenschap aan elkaar legt: je kunt alle dierlijke vetten eten. Daarnaast zijn vetten uit avocado, kokos en olijven (vrij eenvoudig te persen, niet de vergelijken met wat er nodig is om zaadolie in een fles in het schap te krijgen) prima vetbronnen. Gezond verstand gebruiken, eerste orde probleem opgelost.
“het is goed om de speculaties ('we zijn evolutionair aangepast aan conserveringsmiddelen') en de bekende opinies achterwege te laten en te kijken naar de evidence.”
Het staat me vrij hier te speculeren vanuit een gedegen theoretisch (evolutionair) perspectief en over de "evidence" heb ik het net gehad. De reductionistische aanpak zonder theoretisch kader levert bitter weinig op. Elke keer zeggen dat er tegenstrijdig onderzoek is, lijkt genuanceerd maar is vooral erg makkelijk (onderzoek in dit soort wetenschap is vrijwel altijd tegenstrijdig).
Je hebt kritiek op Malhotra, maar welke inzichten en diepgang kunnen we van jou verwachten? Je lijkt vooral te puzzelen met stukjes van een puzzel die je niet kan overzien.
Ik citeer Stephen Phinney nog maar eens:
“The reductionist approach to the problem of obesity and Type-2 diabetes has had 50 years in the driver’s seat, leaving behind it death and destruction. It is time we broaden our intellectual perspective, allowing a more cosmopolitan approach. In this mode, if we step back a bit, it is apparent that oxidative stress and inflammation (OS&I) are antecedents of insulin resistance and much of human obesity. Given that there are hundreds of genes that influence OS&I, as well of hundreds of nutrients that do the same (both positively and negatively), the idea that we could isolate one gene or one nutrient as the putative cause becomes patently ridiculous.”
Het evolutionaire perspectief is niet perfect of compleet, maar geeft richting (en levert interessante discussies op). Als ik moet kiezen tussen reuzel of een door een reductionistische voedseltechnoloog in elkaar geklust smeerseltje om mijn biefstuk/visje te bakken, dan weet ik het wel.
Het is allemaal al uitgebreid besproken op Foodlog. Het ene vet is het andere niet. Geraffineerd/ chemisch/ gesteriliseerd of niet maakt groot verschil. De herkomst. De totale omega 3/6/9 verhouding. De interactie met eiwitten en andere stoffen. De bereidingswijze.
Volle zuivel? Veel beter dan magere... maar ook karnemelk is heel gezond. Vette vis? Twee maal per week lijkt perfect. Roomboter i.p.v. margarine? Ja. Maar niet als je veel vet vlees(waar) nuttigt. Kokos/palmvet? Toch echt niet te veel... Rauwe olijfolie? Iedere dag met rauwe groenten! Vette noten (met zuidvruchten)? Smullen!
Friture? Alleen bij n verjaardagsfeestje dan. Ongezonde leefpatronen zijn altijd verkeerd - en bekend.
@Guido het is goed om de speculaties ('we zijn evolutionair aangepast aan conserveringsmiddelen') en de bekende opinies achterwege te laten en te kijken naar de evidence.
Het is waar dat de relatie tussen verzadigd vet en hart-en vaatziekten lang niet zo duidelijk is als lang gedacht. Om de demonisering van verzadigd vet nu om te zetten in een verheerlijking is net zo onverstandig. Het effect vervangen van verzadigd vet door enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetten is niet éénduidig te interpreteren. Er is in de diverse meta-analyses wel een gunstig effect of géén effect.
Excuses: links naar studies in vorige postje werkten niet. Hieronder:
Cochrane
Mozzafarian
Jakobsen
Siri-Tarino
@Guido Ancel Keys zei altijd al: het gaat niet om de hoeveelheid vet maar om de samenstelling ervan. Niet alle verzadigde vetten zijn hetzelfde en dat geldt ook voor koolhydraten. Het gaat vooral om de bronnen.
Jij weet net zo goed als ik dat er nu tal van meta-analyses zijn van de beschikbare hoeveelheid bewijs en dat die elkaar tegenspreken (zie Mozzafarian en de laatste Cochrane meta-analyse. Uit geen van die studies komt overigens naar voren dat verzadigd vet wél het risico verlaagt (behalve als je vet door koolhydraten door vervangt). Wel dat verschillende bronnen (zuivel, vlees, plantaardig) verschillende associaties vertonen.
De jagers-verzamelaar diëten zijn macronutriënten neutraal; het gaat vooral om de voedselbronnen (weinig highly processed foods met toegevoegd suiker, zout en transvet). Deze discussie is hier nu al vaak gevoerd. Het artikel(tje) van Malhotra mist op dit vlak echter elke diepgang en inzicht maar krijgt wel wereldwijd aandacht als mythe-doorbrekend. Zijn optreden in de media heeft meer schade toegebracht dan winst. Ze hadden beter Remko Kuipers kunnen vragen ;-)
“Wat het voedingscentrum niet zegt is dat verzadigd vet vervangen moet worden door koolhydraten maar dat je die beter door onverzadigde vetten kunt vervangen. Over dat laatste is nog steeds discussie (maar daar heeft Malhotra het niet over) omdat er zoveel verschillende vetzuren zijn met zoveel verschillende effecten.”
Het onderzoek dat zou moeten bewijzen dat verzadigd vet ongezond is, rammelt aan alle kanten. Het is nog nooit aangetoond.
Zie bijvoorbeeld:
Robert Hoenselaar
Peter Attia
Kris Gunnars
Mark Sisson
Welke vetten gezond of ongezond zijn is door Mary Enig in 2000 al in Know Your Fats beschreven.
Chris Masterjohn zet het hier nog kort op een rijtje
In veel culturen is verzadigd vet gebruikt als conserveringsmethode. Belangrijk in tijden van onzekere voedselvoorziening. Het ligt voor de hand dat we zodanig geëvolueerd zijn dat verzadigd vet een belangrijke voedselbron is. Dat is ook precies wat Enig schrijft. Staffan Lindenberg zit er naast met zijn nadruk op “lean meat” vermoed ik. Loren Cordain schuift al de kant van meer vet op.
Even korte reactie vanuit Geneve. Inderdaad niet veel nieuws. Ik zag ook deze week een interview met dr. Malhotra op CNN. Hij bleek niet goed ingelezen maar had duidelijk net Taubes gelezen. Kern van de zaak: de angst voor vet heeft wereldwijd geleid tot een afname van de vetinname en die is vervangen door koolhydraten (vooral suikers en zetmeel). Dat is een ongunstige ontwikkeling geweest waar we nog steeds de prijs voor betalen. Daar is overigens in 1997 al krachtig voor gewaarschuwd door Katan, Grundy en Willett (in de New England Journal of Medicine. Wat het voedingscentrum niet zegt is dat verzadigd vet vervangen moet worden door koolhydraten maar dat je die beter door onverzadigde vetten kunt vervangen. Over dat laatste is nog steeds discussie (maar daar heeft Malhotra het niet over) omdat er zoveel verschillende vetzuren zijn met zoveel verschillende effecten. Observationeel onderzoek zegt niet zoveel omdat de meeste mensen met een voeding hoog in verzadigd vet ook weinig groenten en fruit eten en veel zetmeelrijke en calorierijke producten. Trials met vetzuren kijken vaak alleen naar basale lipoproteïnen.
Malhotra maakt er verder nogal een punt van dat statines het risico op hart- en vaatziekten niet zouden verlagen. Je kunt twijfelen over het mechanisme maar dat die effectief zijn lijkt nu toch wel evident.
@Wicher: het is niet echt nieuws hoor. Al vele malen eerder beschreven. Ik ben net als jij benieuwd of het Voedingscentrum, Jaap Seidell of Frank van Berkum hier iets over te zeggen hebben.
Ondertussen geniet ik bijna elke ochtend van mijn 10% vette yoghurt (Lidl) en eet ik bijna een liter slagroom in de week (het meeste verdwijnt in de espresso). Verder voornamelijk roomboter en kokosolie in de pan. Brandstof voor het brein.
Verzadigde vetten zijn niet ongezond, maar te veel verzadigde vetten is wel ongezond. Dat is mijn denkwijze er over, maar ja wat is teveel?
Dick, normaal drink ik op donderdagavond nooit wijn, maar nu wel.
Op een dergelijke reactie heb ik al ruim 20 jaar gewacht. Ik heb nooit willen accepteren dat verzadigde vetten zo slecht zijn als door sommigen wordt beweerd. Ik neem 's-ochtends altijd volle kwark.
Nu moeten we maar afwachten wat de reactie van het VC zal zijn. ik ga ervan uit dat de GR een goed gedocumenteerd rapport heeft op basis waarvan men altijd gezegd heeft dat verzadigde vetten ongezond zijn.
Hoe belangrijk de genetische context is, wordt weer eens duidelijk uit dit artikel van Hsu e.a. over rood vlees consumptie en darmkanker.