Grote en populaire koffieketens zoals Starbucks, Costa, Caffe Nero en Pret a Manger geven jaarlijks 2,5 miljard papieren koffiebekers voor eenmalig gebruik mee aan hun klanten. Uit onderzoek blijkt maar één op de 400 van de bekers te worden gerecycled. De rest belandt op de vuilnisbelt. Daar begint Engeland zich zorgen over te maken.

30 jaar
Volgens de Britse hoogleraar Chris Cheeseman kan het wel 30 jaar duren voordat koffiebekers helemaal zijn afgebroken. Dat is het gevolg van een plastic laagje. Verreweg de meeste Britse afvalverwerkers kunnen daar niet mee uit de voeten. Een politiek initiatief, om met een kleine heffing van 5 pence jaarlijks 300 miljoen bekers minder op de stort te doen belanden, haalde het niet. Daarom steken inmiddels allerlei initiatieven de kop op om de koffiebekers van de stort te houden.

Vorig jaar zamelde bijvoorbeeld de organisatie Hubbub in Manchester in 3 maanden 20.000 koffiebekers in om te recyclen. En staan er sinds begin april in de Londense City overal opvallende inzamelcontainers. De Square Mile Challenge wil in april 5 miljoen koffiebekers recyclen. Dat is nog altijd niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat.

Thoden van Velzen vertelt verder dat het technisch gezien helemaal niet moeilijk is het plastic binnenlaagje van het papier te scheiden
Afvalscheiding
Waarom wil het in Groot-Brittannië niet lukken koffiebekers te recyclen? Omdat ze daar (te) weinig aan afvalscheiding doen, legt Ulphard Thoden van Velzen, verpakkingsexpert aan de WUR, uit. Hij vertelt dat in Nederland papierfabrikanten van oudsher oud-papier gebruiken als grondstoffenbron. Gerecyclede papiervezels vormen de grondstof voor hygiënepapier, zeg maar WC-papier en de keukenrol. Als gevolg van de toenemende digitalisering droogt deze bron echter op. Papierfabrikanten zijn dan ook op zoek gegaan naar alternatieve bronnen. Drankenkartons en kantoorafval, zoals koffiebekers(!), zijn daar prima geschikt voor.

In Nederland zamelen we daarom sinds 2015 ook drankenkartons apart in. Met succes. In totaal werkt 94% van de Nederlandse gemeenten mee aan het scheiden en inzamelen van drankenkartons. De gemeenten krijgen daarvoor een vergoeding en de papierverwerkers de beschikking over een prima grondstoffenstroom.

'Jacuzzi'
Thoden van Velzen vertelt verder dat het technisch gezien helemaal niet moeilijk is het plastic binnenlaagje van het papier te scheiden. Alles wat er bij komt kijken is een soort 'jacuzzi' waarin hard en snel bewegend water de papiervezels als het ware van het plastic af 'slaat'. Alle papierverwerkers in Nederland kunnen en doen dat, maar in Groot-Brittannië is het eerder uitzondering dan regel.

Pak de bekers aan
Dé oplossing voor de Britse koffiebekerberg lijkt dus te liggen in meer afvalscheiding. Of de praktijk dat zinvol laat zijn, blijft de vraag. Dus zijn die andere initiatieven om de koffiebekerstroom te verminderen zo gek nog niet. Denk aan een korting als een klant zijn beker komt hergebruiken, zoals Starbucks en Costa doen. Ontwikkel en verkoop zelf herbruikbare bekers, zoals de Londense koffieketens Pret à Manger en Paul doen, schrijft The Independent. Ze hebben er meteen een mooi merchandising item bij. Of: maak werk van de bekers zelf, en zorg dat die beter te recyclen zijn. Dat kan bijvoorbeeld door ze te maken van natuurlijke (biobased) materialen, zoals de nieuwe campagne voor zuivelpakken laat zien.