Appels en vis

Superfoods zijn nogal in de mode in Engeland. Dat zijn primaire voedingsmiddelen die ergens tegen helpen of ergens heel goed voor zijn. Zoals granaatappel en frambozen die beiden zouden barsten van de anti-oxidanten en daarom goed zijn tegen kanker. Zodra het nieuws opleeft zijn de bakjes frambozen niet aan te slepen en doen de granaatappelsapverkopers goede zaken. Gezondheidsclaims zijn op dit moment niet voor niks een fors probleem voor de wetgever.

Je ziet die mode hierheen waaien. Resultaten van epidemiologisch onderzoek - geen onwaarheden, maar wel slechts statistische verbanden zonder oorzakelijkheid - worden in de pers waarheden als koeien en belanden als hele en halve suggesties op de verpakkingen van merkfabrikanten.

Een mooi voorbeeld is een bericht over appels en zwangere vrouwen op de site van de BCC gisteren. Als je moeder tijdens je zwangerschap appels heeft gegeten, is de kans dat je asthmatisch wordt fors lager.
At ze er ook nog eens vis bij, dan krijg je ook al geen huidproblemen (eczeem, een vervelend probleem voor jonge kinderen). In de vette kopjes bij het onderzoek staat te lezen: " This study suggests a simple modification that can be made to a pregnant mother's diet which may help protect her child from developing asthma" (citaat van een onderzoeker.
Even verderop in de tekst valt te lezen dat er weliswaar een statistisch verband is aangetroffen tussen het eten van appels en vis en genoemde problemen, maar dat onderzoekskundig beslist niet valt uit te sluiten dat iets heel anders voor minder eczeem en asthma zorgt.

Natuurlijk zijn appels en vis prima voedingsmiddelen. Maar een dieet van vooral appels en vis lijkt toch wat minder verstandig. Vraag is dus: hoe benader je het publiek om hierover zinvol en niet met onterechte verwachtingen te communiceren?

Hans Schepers deed gisteravond een suggestie om vanuit hier wat eerste stappen te zetten om dat vraagstuk op te lossen. Mogelijk leidt het tot iets. Het zou een uniek initiatief kunnen worden in samenwerking tussen dit blog en kennisinstellingen. We gaan eens kijken hoever we komen.

10 reacties

#10 - Dick Veerman - 22 mei '07 23:09

@Nick, zo kan het overkomen maar dat bedoel ik niet. Eet heel gevarieerd en probeer eens een aantal van die inzichten uit. Gebruik je verstand en kijk wat 'lekker voelt'. Wat wil je meer?

#9 - wouter van der land - 22 mei '07 14:57

@Nick,
Diëetboekschrijvers zijn zo verschrikkelijk rijk omdat diëten niet goed en maar tijdelijk werken. Er blijven altijd gefrustreerde dikkerds ontstaan om de boeken te kopen.

Dick Veerman wil het meen ik over een andere boeg gooien: Dick's Deli kant-en-klaarmaaltijden (o.i.d). Al dan niet te eten met Actimel;-) Maar het is al een tijd stil rond dat plan.

#8 - Nick Trachet - 22 mei '07 10:50

Dus, Dick, je kiest een dieet op basis van een vooringenomenheid. Het bevalt jou, dus zal het wel gezond zijn. Ik vrees dat dit geen goede grond is voor een evenwichtige voeding.

Maar het is wel tekenend voor hoe mensen hun eigen eetwereld kiezen. Je eet wat je wil , en vervolgens vind je daar een theorie bij uit.

Daarom worden zoveel boekenschrijvende diëtisten ook steenrijk.

#7 - Dick Veerman - 22 mei '07 0:29

Eens Jacobus! Eet vooral heel gevarieerd en trek je eigen plan - ik neig steeds meer naar het oerdieet (weg met het brood en ander graszaad) omdat ... het erg lekker voelt en er een theorie achter zit die voor mij coherent (maar niet hard te krijgen) is.

Maar het anderen opleggen kan niet: geen bewijs in wetenschappelijke zin. Mij stoort dat niet. Anderen mogen zich vrolijk maken om mijn Actimel (een van de zeldzame merkproducten die ik gebruik), ze doen maar.

Niettemmin, feit, idee en fictie moeten gescheiden worden vlgs de normen die we daarvoor hanteren. Als ik een fictie volg is dat prima, dat is dan mijn keuze. Als een ander met een evidente fictie wordt belazerd is dat wat anders.

Daar zit het even subtiele als levensgrote verschil.

#6 - Jacobus - 21 mei '07 23:35

Er is helemaal niets mis mee positieve onderzoeksresultaten toe te voegen aan je persoonlijke dieet. Zo is er bij mij bijvoorbeeld groene thee, shiitake, broccoli, quinoa, afschuwelijk veel noten en 72%'s chocolade [80% heb ik nog niet leren eten] op mijn menu beland.

En heel erg duurzaam, want ik vind het heerlijk!

#5 - Joep - 21 mei '07 22:36

Maar is het ook duurzaam?

#4 - wouter van der land - 21 mei '07 14:20

"Superfoods" is een mooi monsterverbond van echte producten tegen de moderne yoghurtdrankjes met toegevoegde stofjes.

Skinless turkey breast: The leanest meat source of protein on the planet.

Tea -- green or black: The easiest and cheapest no-calorie way to avoid heart disease and cancer.

Beans: A great low-fat, low-calorie source of protein and an easy way to help control your weight and your blood sugar.

Als Tesco er goed mee boert, zal AH wel volgen. De huidloze kalkoen gaat een gouden toekomst tegemoet.

#3 - p - 21 mei '07 13:31

Ik weet het ook niet, Dick. Bovenstaande reactie is misschien meer een verzuchting)* dan een oplossing :-) Wellicht moeten we ze lekker in de waan laten, de schouders ophalen, en verder gaan met de kinderen op te voeden, de moestuin te schoffelen, en genieten van het avondmaal. Leven dus, in plaats van dat gefocus op gezondheid.

)* Nou, nou. Zo erg is het ook weer niet..

#2 - Dick Veerman - 21 mei '07 12:52

P, da's ook een visie en waarschijnlijk gebaseerd op een heel correcte waarneming. Maar wat doe jij dan met dat deel van het publiek dat er wel in is geinteresseerd?

Die niche is nl. verantwoordelijk voor de stijgende verkopen van frambozen en granaatappelsap als die als 'lekker anti-oxidant' worden gehyped.

#1 - p - 21 mei '07 12:48

Vraag is dus: hoe benader je het publiek om hierover zinvol en niet met onterechte verwachtingen te communiceren?

Niet. De allerovergrote meerderheid van de mensen heeft geen moer aan deze informatie. Maak met andere woorden geen nieuws waar het niet is. Gevonden statistische verbanden zijn hooguit een aanwijzing, en worden nogal eens ontkracht. Zulke zaken hebben toch geen nieuwswaarde, anders dan in de komkommertijd? Levens worden niet gered met lycopeen, β-carroteen en vitamine C.

En de wetenschap en haar beoefenaars mogen zich wel eens wat bescheidener opstellen. Iemand heeft hier ooit gesteld dat "we weten hoe de natuur werkt" maar dat is maar ten dele waar. Het is goed te realiseren dat men dat ook gedacht heeft bij talloze inmiddels weerlegde hypotheses. Of dachten jullie dat, pak 'm beet, het DES-hormoon uit kwaadaardigheid werd voorgeschreven?