In het NOS-journaal deed Gerri Eickhof een poging om uit te leggen welk nieuw beleid staatssecretaris Dijksma een week eerder dan gepland naar buiten bracht:



Boeren mogen meer koeien als ze de stront maar zelf kwijt kunnen op hun land. Kan dat niet, dan hebben ze pech. Da's duidelijk en lijkt logisch. De beesten moeten leven van de plantjes die ze bemesten. Ze kunnen niet meer gras en kruiden bemesten dan waar land voor is. Maar ... dat geldt alleen voor koeienboeren.

Koeienboeren mogen wat varkensboeren niet mogen
Voor varkens- en kippenboeren ligt dat anders. Zij mogen niet méér beesten en zijn gehouden aan zogenaamde dierrechten. Zij moeten de mest van hun beesten kunnen verwerken in speciale installaties. Omdat het Planbureau voor de Leefomgeving zegt dat het niet zo zeker is dat dat gaat lukken, mogen ze niet zoals de buitenboerende koeienhouders net zoveel dieren houden als hun land aankan. Zij worden gehouden aan maximale aantallen dieren, de zogenaamde dierrechten.
De staats neemt het rapport van het Planbureau serieus. Omdat het een week eerder online ging, besloot ook zij haar plannen versneld naar buiten te brengen.

De boeren die het aangaat zijn boos. Koeienboeren ontsnappen aan dierrechten, maar kippen- en vooral varkensboeren niet. Die houden zoveel beesten en hebben zo weinig land, dat zo'n regeling voor hen niet opgaat. Toch willen ook zij lekker kunnen groeien en meer beesten gaan houden om hun kostprijs laag te kunnen houden. Dat mag dus niet, tenzij ze dik betalen voor dierrechten die ze alleen maar van hun stoppende buurman voor flink veel geld kunnen overnemen. Het Planbureau voor de Leefomgeving denkt namelijk dat er te weinig verwerkingscapaciteit zal ontstaan. Niks vrijheid blijheid en een mestverwerkingscentrale dus, maar die dierrechten. Koeienboeren die hun koeien binnenhouden zitten overigens met hetzelfde euvel. Niet vanwege dierrechten, maar vanwege hun gebrek aan land. Dat is nogal een beperkende factor want een hectare kost in Nederland al gauw tussen de €50.000 en €70.000. Voor twee koetjes loopt dat nogal in de papieren.

Gisteren sprak ik een boer die verstand heeft van mest. Ik vertelde hem dat ik er niets van snap. Wat kan er nou toch mis zijn met het verwerken van mest zodat die elders op het land kan?

Angst voor grondwatervervuiling & aardgasverspilling
Hij legde me uit dat ook hij er niets van snapt. Nederlandse boeren zijn verplicht een deel van hun bemesting met kunstmest te doen. 25% van het Nederlandse aardgas voor industrieel verbruik, zegt hij, gaat op aan het maken van kunstmest. Dat kost dus een berg energie, terwijl we de stront gewoon in huis hebben, ook al is het nog altijd wat teveel van het goede.

Toen raakte ik helemaal in verwarring. Ik voel aan mijn grondwater dat het mestprobleem gisteren niet is opgelost.

Ik kreeg er een hele uitleg bij die ik net als Gerri maar zo simpel mogelijk weergeef. Met kunstmest brand je de bodem op en wordt die een zeef. Daarom zijn er ooit strenge mestwetten gekomen die er voor moesten zorgen dat de mest er niet doorheen sijpelde en in het grondwater voor ernstige vervuiling zorgde. Maar als je geen kunstmest gebruikt en 'gewoon goed' met beestenmest mest, dan gebeurt dat juist helemaal niet en heb je geen grammetje kunstmest nodig. Daar zorgt de zogenaamde organische stof voor die wel uit beesten- maar niet uit kunstmest komt.
Omdat ze in Den Haag echter bang zijn dat boeren stiekem teveel gaan mesten, houden ze het toch maar bij die kunstmest. Dat kost een puist aardgas, maar omdat ze in de stad en wetenschap niet weten hoe het echt goed moet laten ze het er maar bij. Dat zei mijn boer.

Als hij gelijk heeft, blijft dus ook dat nieuwe beleid weer met de nodige onduurzame shit zitten.

Mijn boer, een koeienboer, vertelde me trouwens dat Nederland vermoedelijk al zijn beestenmest prima in eigen land kwijt kan als we van Nederland één groot koeienland maken. Weiland kan goed met mest omgaan, zegt hij. Er zou dan zelfs nog heel wat mest van kippen en varkens bij kunnen.

Of dat laatste nou helemaal waar is of niet, Nederland is nog lang niet uit de shit. Welke dwaas verspilt er nou 25% van zijn kostbaarste industriële energiebron nu de natuurlijke kringloopeconomie weer helemaal hot is?

Daar komt dan ook nog bij dat we er nog even voor moeten zorgen dat er geen dierziekten of nare bacteriën met al die mest mee het land op komen. Maar dan heb je ook wat.

Toevoeging 16/12/13: die 25% leverde inmiddels een levendige discussie op per mail en telefoon. Onder verwijzing naar bronnen beweren sommigen dat het om minder dan 5% zou gaan, inclusief onze aanzienlijke export van kunstmest. Onder verwijzing naar andere bronnen beweren anderen dat het om 25% van ons totale aardgasverbruik zou gaan. Dat wordt een boeiend onderwerp voor in januari.

Fotocredits: stadse mest, uitsnede, Jamicat