1 min
Mensen kopen en eten meer groente en fruit als dat goedkoper wordt. Prijsverhogingen (straf) of extra informatie (labels) op ongezonde voeding hebben geen effect. Daar valt dus beleid mee te maken. Maar wie neemt de verantwoordelijkheid? De betrokken partijen die het verschil kunnen maken kijken naar elkaar, niet naar zichzelf.
Wilma Waterlander promoveerde afgelopen vrijdag aan de VU met haar proefschrift: "Put the money where the mouth is: The feasibility and effectiveness of food pricing strategies to stimulate healthy eating".
Ze deed de afgelopen jaren onderzoek naar de haalbaarheid en effectiviteit van prijsmaatregelen om met name groepen met een lage sociaal-economische status te stimuleren meer gezonde voeding te kopen. Voor deze groepen is het makkelijker en goedkoper 'ongezonde voeding' te kopen dan gezonde. Ongezond betekent hier: rijk aan bewerkte voedingsmiddelen en vet en suiker.
Als onderdeel van haar onderzoek ontwikkelde Waterlander o.a. een Virtuele Supermarkt. Hierin kon ze testen of de verschillende opgestelde prijsstrategieën ook daadwerkelijk effect sorteerden. Ze slaagde erin te bewijzen dat het aloude principe 'belonen is beter dan straffen' ook opgaat voor gezonde voeding: een korting van 25% op groente en fruit leidde tot substantieel hogere aankopen (bijna 1 kilogram per huishouden per week). De korting werd bovendien niet omgezet in hogere uitgaven in andere categorieën voeding of in meer calorieën. De tegengestelde strategie: toeslagen op ongezonde voeding, had geen significant effect. Ook bleek het gebruik van promotie- en/of gezonde voedingslabels geen extra effect te hebben, de korting alleen bleek effectief in het stimuleren van het kopen van gezonde producten.
Teneinde de resultaten uit de Virtuele Supermarkt te valideren, heeft Waterlander ook in vier supermarkten een 'gerandomiseerd experiment' uitgevoerd gedurende negen maanden. Ook hieruit kwam dat kortingen (in de vorm van bonnen) effectief waren om mensen meer groente en fruit te laten kopen, vooral als ze daar ook extra informatie en toelichting bij kregen. Zonder kortingen had het educatieve programma geen effect.
Wilma Waterlander concludeert dat er door vrij eenvoudige ingrepen in het prijsbeleid van groente en fruit gezondheidswinst geboekt kan worden. Tegelijkertijd stelt ze: "Echter, bij de invoering van prijsmaatregelen is een complicerende factor dat de prijzen van voeding samen worden gesteld uit een complex samenspel van meerdere betrokken sectoren (denk aan overheid, industrie, retail, landbouw, etc.). Het is dan ook niet duidelijk welke sector de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt, hetgeen de introductie van prijsmaatregelen bemoeilijkt."
De promotoren van Wilma Waterlander waren prof.dr.ir. J.C. Seidell en prof.dr.ir. A.J. Schuit, copromotor was dr. I.H.M. Steenhuis.
Fotocredits: uitsnede van cover van het proefschrift van Wilma Waterlander
Dit artikel afdrukken
Ze deed de afgelopen jaren onderzoek naar de haalbaarheid en effectiviteit van prijsmaatregelen om met name groepen met een lage sociaal-economische status te stimuleren meer gezonde voeding te kopen. Voor deze groepen is het makkelijker en goedkoper 'ongezonde voeding' te kopen dan gezonde. Ongezond betekent hier: rijk aan bewerkte voedingsmiddelen en vet en suiker.
Als onderdeel van haar onderzoek ontwikkelde Waterlander o.a. een Virtuele Supermarkt. Hierin kon ze testen of de verschillende opgestelde prijsstrategieën ook daadwerkelijk effect sorteerden. Ze slaagde erin te bewijzen dat het aloude principe 'belonen is beter dan straffen' ook opgaat voor gezonde voeding: een korting van 25% op groente en fruit leidde tot substantieel hogere aankopen (bijna 1 kilogram per huishouden per week). De korting werd bovendien niet omgezet in hogere uitgaven in andere categorieën voeding of in meer calorieën. De tegengestelde strategie: toeslagen op ongezonde voeding, had geen significant effect. Ook bleek het gebruik van promotie- en/of gezonde voedingslabels geen extra effect te hebben, de korting alleen bleek effectief in het stimuleren van het kopen van gezonde producten.
Teneinde de resultaten uit de Virtuele Supermarkt te valideren, heeft Waterlander ook in vier supermarkten een 'gerandomiseerd experiment' uitgevoerd gedurende negen maanden. Ook hieruit kwam dat kortingen (in de vorm van bonnen) effectief waren om mensen meer groente en fruit te laten kopen, vooral als ze daar ook extra informatie en toelichting bij kregen. Zonder kortingen had het educatieve programma geen effect.
Wilma Waterlander concludeert dat er door vrij eenvoudige ingrepen in het prijsbeleid van groente en fruit gezondheidswinst geboekt kan worden. Tegelijkertijd stelt ze: "Echter, bij de invoering van prijsmaatregelen is een complicerende factor dat de prijzen van voeding samen worden gesteld uit een complex samenspel van meerdere betrokken sectoren (denk aan overheid, industrie, retail, landbouw, etc.). Het is dan ook niet duidelijk welke sector de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt, hetgeen de introductie van prijsmaatregelen bemoeilijkt."
De promotoren van Wilma Waterlander waren prof.dr.ir. J.C. Seidell en prof.dr.ir. A.J. Schuit, copromotor was dr. I.H.M. Steenhuis.
Fotocredits: uitsnede van cover van het proefschrift van Wilma Waterlander
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_-_Executive_Vice_President-Designate_-_European_Green_Deal_(48865712988)_480_289_84_s_c1.jpg)
Wat ik me afvraag; is het niet gewoon de korting op zich die de (virtuele) aankoop triggert? Want kennelijk is de wetenschap dat het beter voor je is niet voldoende. En dan vraag 2: stel dat het experiment 'in het echt' zou worden gedaan, zouden de betreffende mensen het ingekochte fruit en de groenten dan ook opeten en de ongezonde producten links laten liggen?
@Henric, ik denk dat er nu in de supermarkten meer betaald wordt dan nodig is voor groenten en fruit. Tuinders moeten nu vaak onder kostprijs leveren. Als we via het systeem dat ik beschreef de kostprijs kunnen vergoeden met een redelijke winstmarge dan is dat toch fair? Vervolgens heb je noodzakelijke kosten voor distributie en handling. Dat moet je slim regelen, waarbij consumenten iets van keuzevrijheid moeten inleveren. Maar dan nog is mijn stelling dat consumenten goedkoper uit zijn dan nu in de supermarkt.
Rijk aan vet is niet ongezond, behalve als het transvet betreft.
Joost, je zegt dat de telers meer geld voor hun producten kunnen krijgen als rechtstreeks wordt geleverd. Dat betekent dat er meer betaald wordt dan nodig is. Dat is wat ik bedoel.
@Roland ik weet niet hoe de food coupons precies werken, maar mijn idee is juist om het retailkanaal over te slaan (vind jij niet leuk natuurlijk ;-)