De doelen voor de aanpak van alcoholmisbruik en overgewicht uit het preventieakkoord worden niet gehaald met de afspraken die nu gemaakt zijn. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) rekende de plannen door en zegt dat alleen voor het ontmoedigen van roken de "ambities mogelijk realiseerbaar” zijn.
Komende vrijdag presenteert staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid, ChristenUnie) het Nationaal Preventieakkoord, na ruim een half jaar onderhandelen. Het akkoord is een van belangrijkste opdrachten uit het regeerakkoord voor Blokhuis.
Dat schrijft de NRC vanavond, 22 november, op zijn voorpagina. De krant zegt reeds over de tekst van het akkoord alsmede het oordeel van het RIVM daarover te beschikken. Het ministerie van Blokhuis wilde met een uitgekiende mediastrategie morgen, 23 november, juist een succes claimen.
Ninette van Hasselt (hoofd Expertisecentrum Alcohol van het Trimbos-instituut), Jaap Seidell (hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit) en Marc Willemsen (hoogleraar Tabaksontmoediging aan de Universiteit Maastricht en wetenschappelijk directeur Expertisecentrum Tabaksontmoediging, Trimbos Instituut) gaven vanavond eveneens hun mening over het Preventieakkoord in de NRC. Zij waren de adviseurs van Blokhuis bij de totstandkoming van het akkoord. Zij laten zich niet negatief uit over het akkoord, maar bepleiten een verdere ontwikkeling ervan met een stick and carrot-beleid en noemen als voorbeeld IJsland; daar heeft zulk beleid op het gebied van alcohol- en rookbeleid wat hen betreft significante resultaten opgeleverd.
UPDATE, 23 november, 14.30 uur: het CBL, de brancheorganisatie van de supermarkten in Nederland, zegt in een persverklaringverklaring het belangrijk te vinden dat het bedrijfsleven samen met de overheid en maatschappelijke organisaties werkt aan een gezonder Nederland. Het CBL tekent voor de onderdelen overgewicht en problematisch alcoholgebruik. Voor de supermarktbranche is dit akkoord geen startpunt om bij te dragen de Nederlandse bevolking gezonder te maken. Het Preventieakkoord is voor ons een stimulans om door te gaan met het helpen van de consument bij het maken van de gezonde keuze.
Het CBL noemt het uitbouwen en verbeteren van de bestaande aanpak, meer communiceren over producten uit de Schijf van Vijf om de consument te verleiden gezondere producten te kopen, extra stappen in het beperken van kindermarketing en de afspraak met de overheid dat er snel een nieuw voedselkeuzelogo komt. Ook op het gebied van roken nemen de supermarkten hun verantwoordelijkheid door medewerkers roken te ontraden.
UPDATE, 23 november, 15.15 uur: de FNLI, de brancheorganisatie voor levensmiddelenfabrikanten, laat in een nieuwsbericht weten dat de levensmiddelensector zich committeert aan "het verkopen van minder calorieën” om overgewicht terug in Nederland terug te dringen. Directeur Marjan Geluk zegt door "samen te werken met meer dan 50 partijen zijn we van de sprinter in de intercity gestapt.”
UPDATE, 23 november, 17.00 uur: de VSK (Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten) is ‘verbijsterd’ over het Nationaal Preventieakkoord. De maatregelen die voorliggen zijn irrationeel, betuttelend en dragen niet bij aan de doelstelling om roken te ontmoedigen. Dit brengt de rookvrije generatie niet dichterbij. [...] Je kunt je afvragen of ze het beste voor hebben met de rokers, of dat hier andere rekeningen worden vereffend. Immers, de maatregelen die voorliggen schieten hun doel voorbij en zijn niet bewezen effectief. Terwijl in het Regeerakkoord nou juist staat dat maatregelen op het gebied van preventie bewezen effectief moeten zijn voor ze mogen worden ingevoerd..
UPDATE, 23 november, 18:00 uur: foodwatch laat weten: "foodwatch ziet in het mislukte preventieakkoord één positief punt: dit akkoord maakt voor eens en altijd kraakhelder dat de voedingsindustrie geen vinger in de pap behoort te hebben aan de onderhandeltafel. Het contrast is schrijnend tussen de ferme maatregelen op het gebied van roken die zonder tabakslobby tot stand kwamen, en het mislukte hoofdstuk over gezonder voedsel, dat uit elke porie industrielobby ademt. foodwatch roept daarom op om vanaf dit mislukte preventieakkoord naast de rokerslobby ook voortaan de lobby van de voedingsindustrie te weren."
UPDATE, 23 november, 18:15 uur: de overheid heeft de scan met de inschattingen van het RIVM over de effectiviteit van het Preventieakkoord openbaar gemaakt. Het RIVM concludeert dat het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Gezonde Leefstijl (2016, minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn) mogelijk handvatten bevat die de punten waarop het akkoord tekortschiet kan opvangen.
UPDATE, 24 november, 7:50 uur: de NOS zette de belangrijkste afspraken uit het Preventieakkoord op een rij en zette de woorden waarmee staatssecretaris Blokhuis het akkoord presenteerde, gefilmd online; de NRC deed het wat doorwrochter en zonder het foutje van de NOS (die denkt dat er meer dan een jaar gepraat is; de tafels om tot het Preventieakkoord zijn pas in het voorjaar van 2018 gevormd).
UPDATE, 24 november, 9:50 uur: Trouw schrijft in zijn papieren krant vandaag "Blokhuis benadrukte vrijdag daarom vooral dat zijn preventieakkoord een omslag in het denken over gezondheid betekent". Dit is een mentale stap; het 'akkoord' wordt effectiever bij besluitvorming zonder invloed van de industrie, zoals de maatregelen ten aanzien van roken en de reactie van het RIVM daarop laten zien vindt de krant.
UPDATE, 24 november, 10:00 uur: in de Volkskrant schrijft columnist Bert Wagendorp een hilarische column over het Preventieakoord onder de titel Politici zijn bang voor woedende mayonaiseverslaafden, bierbuiken en colajunks die niet wensen te worden betutteld. De onderbouwing spoort grotendeels met Trouws commentaar, maar Wagendorp laat zien dat de regering duidelijk kiest. Belasting, maximumsnelheden, drugsgebruik, militaire dienst en vele andere voorbeelden laten zien dat de regering betuttelt, maar niet wil betuttelen op het gebied van Zorg, een overheidsdomein dat inmiddels een kwart van het totale overheidsbudget opslokt en bijna tweeënhalf keer belastinggeld vergt als de uitgaven aan onderwijs.
UPDATE, 24 november, 10:10 uur: de NRC voegt in een artikel van gisteravond commentaren toe aan het donderdagavond al gegeven oordeel. CU en D66 wilden meer, CDA en VVD wilden minder. De krant wijst op de ingewikkelde samenstelling van de coalitie en de linker en rechtervleugels daarbuiten. Citaat: Dit akkoord is dus politiek gezien het hoogst haalbare voor Blokhuis, die zich óók de kritiek van de oppositie op de hals haalt. PVV-Tweede Kamerlid Fleur Agema schrijft op Twitter: „We bepalen zelf wel hoe we leven.” Aan de andere kant staan GroenLinks-Kamerlid Wim-Jan Renkema, die vindt „de ambities niet te fors, maar de maatregelen te slap”, en PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen, die concludeert dat Blokhuis „met lege handen achterblijft”, terwijl de voedingsindustrie en alcoholproducenten „in hun handjes wrijven”.
UPDATE, 24 november, 10:30 uur: staatssecretaris Blokhuis schoof aan bij Pauw. Jeroen Pauw begint positief "sommigen noemden het een meesterwerk". "Mmm", reageert Blokhuis. De uitzending had, volgens de geplande regie van zijn ambtenaren, zijn moment of glory moeten zijn, samen met een groot interview in een ochtendblad en een indrukwekkende video.
UPDATE, 24 november, 10:45 uur: Nieuwsuur sprak voor zijn uitzending van gisteravond met Blokhuis, Jaap Seidell, Ninette van Hasselt en Wanda de Kanter (arts tegen roken). Beeld dat uit de uitzending oprijst: dit is wat nu bereikt kon worden in de 'unieke' Nederlandse polder. Toch is een bocht gemaakt en dan kunnen polders als een veenbrandje doorsmeulen.
UPDATE, 24 november, 11:15 uur: hieronder voegden we drie tweets van de staatsscretaris over de deelakkoorden toe. Wie klikt op de linkjes kan de reacties van het twitterpubliek op het akkoord lezen.
Vanavond aandacht voor het preventieakkoord met @Wdekanter @onnovanschayck @Nivaha en @jaapseidell De uitzending van 23 november https://t.co/j5VrEGvFHt via @Nieuwsuur
— jacob seidell (@jaapseidell) November 23, 2018
Ongelooflijk teleurstellend. Endit na al die poeha die eraan vooraf ging. Niet echt de verwachte breuk met het verleden. https://t.co/QOugaKi4Ki
— Ivan Wolffers (@IvanWolffers) November 23, 2018
Wat een enthousiasme en daadkracht bij al die organisaties die het #preventieakkoord hebben ondertekend. De start van een beweging naar een gezonder Nederland! Vanavond schuif ik om 23.00 uur aan bij @pauwnl om hierover te praten. pic.twitter.com/JsFyEKu5pR
— Paul Blokhuis (@PaulBlokhuis) November 23, 2018
Het terugdringen van overgewicht is een van de grootste uitdagingen van dit moment. Het aantal mensen dat te zwaar is, blijft stijgen. Tijd om daar samen verandering in te brengen! #preventieakkoord pic.twitter.com/DAlexbxdbf
— Paul Blokhuis (@PaulBlokhuis) November 23, 2018
Een wijntje of biertje op z’n tijd is prima, maar we moeten ook oog hebben voor de gezondheidsrisico’s. Laten we alcoholvrij in Nederland ook gewoon vinden. #preventieakkoord pic.twitter.com/Qw2PKGVk6I
— Paul Blokhuis (@PaulBlokhuis) November 23, 2018
Kinderen weten straks niet meer hoe sigaretten ruiken. Een rookvrije generatie. Daar willen we naar toe. #preventieakkoord. #rookvrijegeneratie pic.twitter.com/favro8Zx1q
— Paul Blokhuis (@PaulBlokhuis) November 23, 2018
Levensmiddelenindustrie en retail schieten ernstig tekort in Preventieakkoord. Lees de reactie van de Transitiecoalitie Voedsel op het vanmiddag gepresenteerde #preventieakkoord https://t.co/Hh9JZ4SDU0 @willemlageweg @nataschakooim @janpaulvansoest @j_dejong2 pic.twitter.com/O8mUPPVtcg
— TransitiecoalitieVoedsel (@TcVoedsel) November 23, 2018
Plaatje @trouw door @rivm berekende effect #Preventieakkoord: het verschil tussen #roken en de rest: de industrie zat niet aan tafel.
— Annet Roodenburg (@RoodenburgA) November 24, 2018
Logisch want streven is NIET roken.
Bij #alcohol & #overgewicht moet de voedselomgeving VERANDEREN. Heb daar die industrie niet ook voor nodig? pic.twitter.com/eNgpYtrRNT
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Up-down en down-up dialoog vereist kennis, betrokkenheid, overleg en focus. Diversificatie en een overall visie - consensus die zelfs in de wetenschap ontbreekt.
Verbieden, zwaar belasten, betuttelen, zijn hier bepaald geen voorbeeld van.
Aan de andere kant is er het principe dat 'de vervuiler betaalt'. Als er veel maatschappelijke schade optreedt door een product moet de producent (naast de consument via extra belasting en indirect door gezondheidsschade) - daarvoor betalen (zoals via winstbelasting... die juist wordt afgeschaft). Dit principe hanteren schept precedenten voor keuzes die niet worden gemaakt.
Kennis ontwikkeling, voedingsbewustzijn, dialoog, verbetering, kan alleen via educatie. Niet via opgelegde, bediscussieerbare, keuzes.
Is mayo perse verkeerd? (ik gebruik het regelmatig - liefst zelfgemaakt) Zou die mayo opeens veel duurder moeten worden omdat er zoveel cafetaria-junks zijn? Mijn dagelijks rood/wit wijntje bij het diner? Die ene cola in het weekend voor de kids? Nou bedankt!
De grootste preventieve werking gaat uit van kennisontwikkeling van voeding, van culinaire zaken.
Cultuurverandering wordt door kennis en ervaring gebracht.
Een nationaal ontbijt als voorbeeld voor de jeugd - met weke boterhammen, margarine, pindakaas, smakeloze gouda plakken, vleeswaar en zelfs 'vruchten'hagelslag? Wat kan verwacht worden van deze 'kennisoverdracht'?
Voedingsleer op basisscholen, in voortgezette vorm op middelbare scholen, zowel theoretisch als praktisch. Dat pakt zaken fundamenteel aan. En betaalt zich ruimschoots terug. Maakt ook een échte maatschappelijke (en culinaire ;) dialoog/ discussie mogelijk.
ps
wat bewegen betreft, zoals hieronder aangekaart, is er meer mogelijk. op mijn middelbare school waren er zelfs 2 fanatieke leerkrachten, die 's avonds sportspelen organiseerden in het gymlokaal. net zoals een wiskundedocent een schaakclub had opgezet in de kantine. van beiden maakte ik graag gebruik.
Komen andere vakken in het gedrang? De oude Belgische HBS leverde prima studenten af - met voedingsleer/kunde in het vakkenpakket, en met voldoende oog voor beweging. Welk vak is relevanter?
Arnold #35, het is een running gag geworden: je belooft en preekt, maar levert niet. Doe jezelf een plezier en lever en communiceer als het moment er is.
#26, goed artikel van die 'onderheid' uit alweer 2014. Veel te lezen op Foodlog.
Nu wel inhoudelijk reageren? Niet zo ongeduldig alle goeie dingen komen langzaam en er is niets geheim aan, en wij bepalen het moment en de manier van presenteren.
Arnold, je hebt het hieronder over geheime voorstellen die al ergens liggen en nu weer over eerlijk. Kun je je grote plan nu eindelijk eens uitleggen? En ook waarom het natuurlijk zo logisch is.