Philosophy of Nutrition
Philosophy of Nutrition bestaat uit 3 delen van 2 dagen. Gastdocenten uit de wetenschap en de praktijk van de voedingswetenschappen proberen samen de volgende vragen te beantwoorden: wat is gezond eten? En waarom wantrouwen mensen wetenschappelijke antwoorden?
Pijl benadrukt dat voedingswetenschappen ingewikkeld zijn en het publiek die kant van het vak onvoldoende doorzietIngewikkeld
“Ik vind het ongelooflijk belangrijk dat deze cursus wordt gegeven”, zegt Pijl in het gesprek. “Mensen trekken vaak veel te kort door de bocht en veel te eenvoudig conclusies. Dat is al heel lang zo en zelfs nog nooit anders geweest. Wel merk ik dat er mensen langzaam meer holistisch over voedsel gaan denken en juist daarom is nu het juiste moment voor deze cursus.”
Pijl benadrukt dat voedingswetenschappen ingewikkeld zijn en het publiek die kant van het vak onvoldoende doorziet. Hij hoopt dat deelnemers van de cursus zich dat gaan realiseren. Pijl verwacht dat de gastdocenten helder kunnen maken waarom er tegelijkertijd zoveel tegenstrijdige berichten over voeding rond kunnen gaan én hoe je daar mee moet omgaan. Hij hoopt op een dialoog tussen gastdocenten en cursisten: vooral samen nadenken hoe ingewikkelde antwoorden desondanks goed vertaald kunnen worden naar de praktijk.
’Twijfel is niet erg’
Ook Hertzberger onderstreept dit ingewikkelde karakter van de voedingswetenschappen. “Je ziet nu veel verhitte debatten en goeroes die menen te weten hoe het zit. Je gelooft het of je gelooft het niet. Zo zit het niet in elkaar”.
Mensen willen één richting op, maar voeding en gezondheid vragen om meer nuance. Wetenschappers wisselen elke zoveel jaar hun mening over wat gezond is. Dit helpt het publiek niet ze te vertrouwen en zorgt voor verwarring. “15 jaar geleden ging je zo ongeveer dood als je 3 keer per week een ei at en nu kan dat weer gewoon. Suiker is het nieuwe vergif, maar hoe weet ik dat dit over 10 jaar nog steeds zo is?”.
Hertzberger is tevreden als deelnemers naar huis gaan in de wetenschap dat twijfel niet erg is. Dat het zelfs moetHertzberger vindt het heel positief dat de cursus niet uitgaat van een bepaalde stroming. Dat geeft ruimte om te bediscussiëren hoe het nu eigenlijk zit en ruimte om te twijfelen. “Ik ben tevreden als deelnemers naar huis gaan in de wetenschap dat twijfel niet erg is. Dat het zelfs moet. Dat je moet twijfelen om stappen naar voren te zetten”.
Tegelijk denkt ze dat cursisten gaan leren “hoe je moet laveren tussen de klippen door en kan omgaan met wantrouwen van consumenten”. Het is best goed dat het niet precies duidelijk is hoe het zit. Er is geen ‘heilige waarheid’ als het om voedingswetenschappen gaat.
Voor wie?
“Onderzoekers in voeding en gezondheid zouden deze cursus absoluut moeten volgen”, zegt Hertzberger. Goede wetenschappers moeten namelijk durven twijfelen. Ook mensen uit het onderwijs raadt ze aan zich in te schrijven. Docenten die over weten te brengen dat twijfelen mag, zijn naar haar idee goed bezig.
Pijl voegt hier nog een aantal mensen aan toe, bijvoorbeeld journalisten. Zij plaatsen resultaten uit onderzoek niet altijd in de juiste context. Hij ziet heel graag meer samenwerking tussen wetenschappers en journalisten.
Ook diëtisten hebben naar zijn idee veel aan Philosophy of Nutrition. Zij krijgen immers klanten die allerlei tegenstrijdige berichten lezen. Hoe komt dat en hoe ga je daar mee om? Tot slot nodigt hij ook graag artsen en het Voedingscentrum uit om langs te komen. Ook zij kunnen hier nog veel van leren over de relatie tussen voeding en gezondheid, in Pijl’s optiek.
Anders denken
Philosphy of Nutrition daagt uit om anders te denken en dat trekt je uit je comfort zone.
“Het gaat om het openstaan voor debat en andere meningen”, zegt Hertzberger hierover. “De cursus is best lang, maar juist dat geeft je alle ruimte om jezelf open stellen”.
De andere vier leden van het comité van aanbeveling van Philosophy of Nutrition (schrijf je nu in) zijn:
Drs. Diana Monissen (voorzitter Maxima Centrum voor kinderoncologie, daarvoor ziektekostenverzekeraar en DG bij VWS)
Dr. Annet Roodenburg (HAS Hogeschool, lector voedingswetenschappen)
Prof. Tiny van Boekel (WUR, levensmiddelentechnoloog)
Prof. Lex Bouter (VU MC, epidemioloog en scientific integrity specialist)
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Er zijn een aantal vragen te beantwoorden: o.a. Wat is gezond eten? Wie heeft de kennis (anders dan wetenschappelijke kennis) om uit te leggen wat gezonde voeding is en waarom? En waarom zouden mensen wetenschappelijke antwoorden vertrouwen? Hoe herken ik als consument gezond voedsel?
Het is op zich hoopgevend dat de wetenschap zich open stelt voor de vraagstelling immers de praktijk wijst uit dat door de hoeveelheid tegenstrijdige wetenschappelijke informatie de consumenten, patiënten, door de bomen het bos niet meer zien.
Voedsel is door de duizenden productiefactoren zo complex, dat je veel kennis van verschillende zaken moet hebben om uberhoud iets zinnigs over voedselinhoud in relatie tot consumentengezondheid te kunnen zeggen. Die verschillende productie factoren zijn zo divers dat een netwerk van deskundigen, met kennis van zaken, nodig is om licht in de duisternis te verschaffen.
Wetenschappers die slechts een klein deeltje van een groter geheel bekijken, en gaan de diepte in, raken daardoor het zicht op het integrale geheel kwijt.
Mijn grote vraag is dan ook als de wetenschappers in dit item, tot meerder eer en glorie van de consument, patiënt, stappen wil maken wie gaat hen dan als docent informeren, en de discussie leiden, of is het weer een persoon uit de eigen wetenschappelijke hoek, of een afgeleide daarvan wat ik vermoed?
Tegen voedsel producenten wordt vaak gezegd u moet buiten uw dampalen kijken, zou tegen de wetenschappers willen zeggen, "Vergeet even u business model en stel u open voor de kennis die er is t.a.v. voedselproductie in relatie tot humane gezondheid. Ik voorspel u er komt een totaal andere kijk op voedselkwaliteit".
Arnold, kun je definiëren wat je bedoelt met onwetenschappelijke kennis die toch kennis zou zijn?
Dick #2 Waar lees jij onwetenschappelijk? Ik zeg het vaak zo er is wetenschappelijke kennis en kennis vanuit data en de resultaten visueel waar te nemen, intellectuele en praktische kennis. Deze twee kennisvelden stoten van naturen elkaar af.
Aandachtspunt, binnen een pilot geleid door ondernemers is het mogelijk dat de twee kennisvelden aan elkaar gekoppeld worden. Dick jij weet niet, ik weet niet en de kennismensen weten niet wat daar gaat gebeuren, maar ik voorspel je dat we gezamenlijk na verloop van tijd op een punt komen dat we tegen elkaar zeggen, "Hoe is dit mogelijk".
Dick ik heb er nieuwe wezenlijk belangrijke vragen aan toegevoegd en inhoudelijk wat zaken neergezet die belangrijk zijn voor het resultaat. Of hebben de kennisinstellingen een andere agenda??? En hoe kijk jij, jullie als redactie hier tegenaan? En zou het bijna vergeten, niet onbelangrijk de andere panelleden?
Arnold, dan vraag ik het anders: waarom maak je een onderscheid tussen wetenschappelijke kennis en 'andere' kennis?
Met andere woorden: hoe definieer je kennis? Je kunt je nl. afvragen of die 'andere' kennis gedefinieerd moet worden als 'kennis'. Het zouden ook intuïties kunnen zijn of werkende folkore en andere verhalen. En - voor je me verkeerd verstaat - met 'werkende' geef ik aan dat er best wat in kan zitten, maar dat het misschien niet zo handig is om te denken dat het 'kennis' mag heten.
Dick Als die (laten we het zo maar even noemen) andere kennis als resultaat oplevert gezondheid bevorderend voedsel, dat uit kunnen leggen met voorbeelden, praktijk ervaringen optisch zichtbaar, waarom mag dat geen praktische kennis heten. Kennis is in mijn beleving iets wat je kunt beredeneren maar dat kan veranderen zoals de praktijk laat zien.
Kennis is ook ervaringen vanuit het verleden en concreet te maken zijn.
Dick de kwaliteit van voedsel en de kwaliteit van ons leven hebben heel veel met elkaar te maken, anders gezegd geen kwaliteit voedsel problemen met onze gezondheid. Waar het hier om gaat is dat de kennis instellingen en de voedingswetenschappen er blijk van hebben gegeven dat ze de plank keer op keer behoorlijk mis slaan.
Mijn vraag is dan ook hebben de docenten voldoende elementaire kennis over de natuurlijke processen die leiden tot gezondheid bevorderend voedsel? Als je met enig gezag iets over het holistische gedrag van voedsel wil zeggen zal je die kennis in huis moeten hebben anders ga je nog meer verwarring stichten.
Wat er nodig is een duidelijk goed verhaal, wat eenvoudig is uit te leggen zodat de mensen het snappen, moeilijker is het niet. En laat ik je vertellen daar is weinig intellectuele kennis voor nodig, sorry. Daarmee heb ik niet gezegd dat intellectuele kennis niet nodig is want gezondheid bevorderend voedsel kan niet alles voorkomen en of oplossen.
Maar als uitsmijter: "Voedsel dat die voedingstoffen in zich heeft wat ons lichaam van ons voedsel vraagt is grotendeels een medicijn vervanger zonder schadelijke bijwerking".
Uit een wetenschappelijk rapport in ons bezit.
De definitie van de geneeskunde zou moeten zijn: "De wetenschap en de kunst van het omgaan met het behoud van de gezondheid en de preventie, verlichting of genezing van de ziekte met gezond voedsel.