“Toen vier Amerikaanse gezinnen een week overstapten op een volledig biologisch dieet, waren de resultaten spectaculair”, schreef bijvoorbeeld het Amerikaans-Canadese duurzaamheidsweblog TreeHugger. Het enthousiasme betrof de studie Organic diet intervention significantly reduces urinary pesticide levels in U.S. children and adults van de universiteit van Berkeley in Californië.

Zelf spraken de onderzoekers van een ‘significant’ resultaat, maar in het persbericht werd het, zoals wel vaker, iets aangezet. Dat werkte, want het nieuws werd gretig overgenomen door vooral de online media met belangstelling voor het onderwerp. Het was dan ook wel een opmerkelijke uitkomst, een mooi bewijs ten gunste van biologische voeding. Door biologisch te eten zou je de pesticidenniveau's in het lichaam drastisch verlagen. Dat toonden ook eerdere experimenten bij onder meer een Zweeds gezin en Amerikaanse jonge kinderen al eens aan.

Urine
Ook dit onderzoek was eenvoudig van opzet. De vier gezinnen, in totaal zestien volwassenen en kinderen, uit Baltimore, Atlanta, Oakland, en Minneapolis, aten zes dagen lang alleen biologische producten. Voordat ze daaraan begonnen, werd van alle gezinsleden de urine onderzocht. Na een week werd die weer geanalyseerd in het laboratorium. Er werd getest op een groot aantal (metabolieten van) pesticiden die gebruikt worden (en toegestaan zijn) in de gangbare landbouw, maar niet in de biologische landbouw.

De belangrijkste uitkomsten (stoffen of metabolieten van de stoffen):
- 61% minder chloorpyrifos, een insecticide uit de organothiofosfaten groep
- 95% minder malathion, ook een organofosfor-insecticide (en anti-hoofdluismiddel), dat neurotoxisch is en mogelijk kankerverwekkend, volgens de WHO
- 83% minder clothianidine, een neonicotinoïde, een neuro-actieve insecticide, die verdacht wordt van het veroorzaken van autisme en een bedreiging is voor talloze insectenbestanden
- 43 - 57% minder pyrethroïde, een snel afbreekbare synthetische variant van een natuurlijk middel, verdacht van hormoonverstoring en verstoring van een aantal vitale lichaamsfuncties
- 37% minder 2,4-D, een neuro-toxische herbicide dat ook in Agent Orange zit, het ontbladeringsmiddel dat het Amerikaanse leger in de Vietnamoorlog gebruikte en dat nu nog slachtoffers maakt.

Misleidend
“Mensen hebben recht op voedsel zonder chemicaliën,” zegt een van de onderzoekers in het persbericht.

Daar is Patrick Clinton van het weblog New Food Economy het helemaal mee eens in zijn commentaar. Maar hij noemt het onderzoek, althans de presentatie naar buiten, ook ‘misleidend’.

Het onderzoek bewijst niet wat het zegt te bewijzen, volgens Clinton. Er is niet aangetoond dat ‘organic’ eten veiliger is.

Het is helemaal niet vreemd dat er minder pesticiden in de urine van de gezinnen werd aangetroffen. De helft van al het voedsel in de Verenigde Staten bevat nu eenmaal residuen van pesticiden, maar in hoeveelheden die binnen de officiële grenzen vallen.

Het onderzoek bewijst niet dat biologisch voedsel gezonder is, alleen dat biologisch voedsel minder pesticiden van toegestane soorten bevat
Er werd niet getest op pesticiden die bij de biologische teelt wel zijn toegestaan. Planten maken zelf ook pesticiden aan. Pesticiden waaien van veld naar veld, het zit overal in. Bovendien zijn niet alle gemeten metabolieten, de afbraakstoffen die in de urine werden aangetroffen, schadelijk.

Bombarie
Het onderzoek bewijst niet dat biologisch voedsel gezonder is, alleen dat biologisch voedsel minder pesticiden van toegestane soorten bevat. “Het toont aan dat biologische eters minder van de 40 door de onderzoekers gemeten pesticiden binnenkrijgen. (…). De pesticiden zijn niet het probleem,” zegt Clinton. Het algehele risico is het probleem. Dat moet voor iedereen beperkt worden. “The world is a messy place.”

Clinton betwijfelt de ‘intellectuele eerlijkheid’ van de organisatie die de resultaten met veel bombarie in de publiciteit bracht, Friends of the Earth International (afgekort als FOEI). Die beweert dat biologisch voedsel gezonder is.
Dit artikel afdrukken