Parlementair Den Haag op de grill

Eerlijk is eerlijk, de Nederlandse vleessector was niet te beroerd om de auteur van Uitgebeend, hoe veilig is ons voedsel nog uit te nodigen voor de 37e editie van de traditionele Binnenhof-BBQ.

Ganse kabinet
Op de broeierige donderdag 3 juli, precies om 12.00 uur, was het zover: het zomerreces brak uit en dus konden kalfsgebraad, varkensrib, eendenborst en kipdrumsticks de grillplaat op. Vragen over antibioticaresistentie, E coli’s, hormoonbewerking en plofaspecten heb ik vanwege de betoonde gastvrijheid maar niet gesteld. Het zal mij hopelijk zijn vergeven dat ik het hapje rauw vlees bij binnenkomst met enige huiver tot mij nam.

Hoe dan ook, bijna het ganse kabinet was aanwezig op de binnenplaats van Nieuwspoort, inclusief pakweg de helft van de halfgare Tweede Kamer en een flink deel van de bovenlaag van de Nederlandse vleessector. Kortom, een beter podium om eens heerlijk te zwaaien met de kersverse tweede druk van mijn kritische antikookboek. Ik dank de vleessector voor deze geste!

3 september
En passant werd mij meegedeeld dat meteen na het reces het grote, lang verwachte voedselveiligheidsdebat plaats heeft. Op 3 september, de tweede dag al van het nieuwe politieke seizoen. En ja, naast het kritische rapport van de Onderzoeksraad onder voorzitterschap van de aloude Landbouwmastodont Tjibbe Joustra, zal ook het boek van ondergetekende, de onafhankelijke en vele malen minder bezoldigde onderzoeksjournalist onderdeel zijn van dat debat. Helaas is de kamerfocus verengd tot de afdeling roodvlees aangevuld met die van het pluimvee. Dat is meteen één van mijn fundamentele klachten aan het kaasstolp-adres van politiek Den Haag: het is niet de vraag hoe veilig ons vlees nog is, maar zelfs: ‘hoe veilig al ons voedsel nog is,’ maar goed, daarvoor leze men Uitgebeend, zoals Tommy Wieringa stelt, ‘Een indrukwekkend en noodzakelijk boek.’

Die donderdag berichtte het Boekblad toevallig over de uitgebreide kabinetsreactie op Uitgebeend. Niet alleen het feit dat Minister Schippers (Volksgezondheid) en staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ/Landbouw) de essentie en urgentie van het in mijn boek beschrevene onderschrijven, er was nog iets dat de journalist van het vakblad noteerde. Een kabinet dat op een boek reageert? Zulks is tamelijk uniek. ‘Illustere voorgangers als Multatuli en Gerard van het Reve gingen Van Silfhout daarin voor, aldus Boekblad.

Huiskaters
Natuurlijk is deze vergelijking nogal buiten proportie. Maar bij nader inzien, de missie van Uitgebeend heeft wat weg van die van Douwes Dekkers veelgeroemde pamflettistische roman Max Havelaar. Dekker was een opperklokkenluider avant la lettre met het blootleggen van een corrupt koloniaal landbouwsysteem dat hongersnood onder de inheemse bevolking veroorzaakte. Uitgebeend is een klaagzang over het doorgeschoten mega-industriële karakter van de Nederlandse vleessector tegenover een kapot gereorganiseerde en bezuinigde NVWA. Ook hier gaan – voor zover er überhaupt nog sprake is van ‘winst’ in de vleessector – economische belangen boven die van de volksgezondheid, het milieu en de smaak van ons eten. Nederland produceert eenheidsworst met ongekende verborgen maatschappelijke kosten, nog los van de oprukkende bacteriologische ellende op al even industriële schaal. Tot overmaat van ramp, en dat is mijn grootste aanklacht, is de Nederlandse Voedselwaakhond onder de vleugels Economische Zaken en Landbouw beland. En Volksgezondheid vindt dat wel best. De NVWA blaft of bijt sindsdien niet meer, maar lijkt meer op mijn huiskaters die over het algemeen hooguit wat miauwen of een flinke haal geven. En dan het allerergste: de organisatie heeft vooral een aderlating gehad in onafhankelijke, kritische en wetenschappelijke deskundigheid. Dat soort type inspecteurs dierenartsen is als eerste gesneuveld. Om van de totaal verdwenen hooggeleerde van Staatswege aangestelde hoofdinspecteurs onder de Minister van Volksgezondheid nog maar te zwijgen.

'Meteen weggaan' & berooid
Ziehier het recept waar we in beland zijn in het land dat tweede agrarische exporteur is op aarde: een systeemcrisis vol systeemfouten! Alsof er niets aan de hand is keuvelt de Haagse kaste en de vleessector gezellig met elkaar door op de parlementaire BBQ. De gespreksstof betrof voornamelijk koetjes en kalfjes, al beleefde ondergetekende enig plezier aan het als ‘collega-onderzoeker’ kunnen overhandigen van een Uitgebeend aan één van de hoofddaders van alle toezichts-ellende: Tjibbe Joustra. Hij nam het sportief op en verklaarde tussen de regels door zijn modus operandi: ‘Je kunt maar het beste meteen weggaan wanneer je een reorganisatie in gang hebt gezet.’

De journalist van Boekblad wees me overigens nog fijntjes op nog hoe het onze Multatuli is vergaan. En die vergelijking is helaas pijnlijk treffend. Dekker mocht dan veelgeprezen zijn om zijn vlammende boek, financieel berooid was ook hij. Hij zal troost hebben gevonden in de Indische keuken zoals ik die vind in die van Marokko. Aangezien het BBQ van Nederlands vlees risicovoller is geworden, heb ik hier een fantastisch alternatief uit mijn gelukkig met prijzen overladen reiskookboek Kookkaravaan (www.kookkaravaan.nl).

Veilige tajine
Je moet er nog wel een tajine voor aanschaffen, de oeroude aardewerken piramide-achtige pot waarin je alle E Coli’s veilig weg kunt pruttellen. Een versteende vorm van voedselveilig koken dus, en nog smaakvol ook! En het mooie is, de tajine doet het geweldig op houtskool of briketten.

Ik ben de beroerdste niet en geef hier meteen mijn favoriet: biologische antibiotica-vrije kip met ingemaakte citroen. Als voorproefje op mijn bijdrage aan het debat in september zeg maar, al lust ik de Tweede Kamer intussen rauw. Bon appétit!

Kiptajine met ingemaakte citroen en olijven
- 1 kip, in stukken, of ongeveer 800 gr kippenpoten en kippendijen
- 1 middelgrote ui, gesnipperd
- 3 el zonnebloemolie
- 1 ingemaakte citroen, in partjes of reepjes
- olijven, bij voorkeur kalamata

Marinade
- 2 el koriander, gehakt
- 2 el bladpeterselie, gehakt
- 4 teentjes knoflook, geperst
- sap van 1 citroen
- 1 tl gemberpoeder
- 1 tl kurkuma
- ½ tl gemalen saffraandraadjes (10 draadjes)
- ½ tl peper
- ½ tl zout

Garnering
- sap van ½ citroen
- 1 el vers gehakte bladpeterselie en koriander

Bereiding
Meng de ingrediënten voor de marinade en wrijf hiermee de kipdelen in. Marineer minimaal 2 uur, maar het liefst een dag in de koelkast.

Laat de tajine langzaam heet worden. Braad de kip even rondom aan in hete olie. Haal de kip uit de tajine en houd even apart. Fruit in het achtergebleven braadvet de gesnipperde ui. Leg de kip terug in de tajine, samen met de overgebleven marinade en een heel klein scheutje water. Doe de deksel op de tajine en laat ongeveer 50 minuten op laag vuur garen. Soms is het nodig wat extra vocht toe te voegen bijvoorbeeld als de tajine op kooltjes gestookt wordt en heel hard gaat. Op gas is het meestal niet nodig.

Spoel de ingemaakte citroen af, snijd in partjes en verdeel ze samen met de olijven over de tajine. Laat nog 5 tot 10 minuten met gesloten deksel zachtjes sudderen om de smaken op elkaar te laten inwerken.

Sprenkel bij het serveren wat versgeperst citroen-sap over de tajine en garneer met vers gehakte bladpeterselie en koriander. Serveer met brood.

Fotocredits: Marcel van Silfhout