Oxycodon is een opiaat en is twee keer zo sterk als morfine. Bij langdurig gebruik kan oxycodon verslavend werken. Afkicken gaat vaak gepaard met zweten, koorts en hevige pijnen. Om te voorkomen dat nog meer gebruikers verslaafd raken, besloot huisartsenorganisatie NHG in juni de richtlijn voor het uitschrijven van opioïde pijnstillers te wijzigen.

Patiënten krijgen nu alleen nog een herhaalrecept na een tweede bezoek aan de huisarts. “Ook hebben we toegevoegd dat opioïden niet geschikt zijn voor patiënten die eerder last hadden van middelenafhankelijkheid, inclusief alcohol en roken,” aldus Monique Verduijn van de NHG in de Volkskrant.

De Amerikaanse opioïdencrisis
In de VS overlijden naar schatting dagelijks zo’n 50 mensen aan overdoses van zware pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl. In de Volkskrant beschrijft Dinah Kohnstamm, die 8 jaar geleden als 19-jarige in Virginia studeerde, hoe zorgwekkend de situatie daar is. Drie van haar studiegenoten overleden aan een overdosis pijnstillers; drie andere zijn al jarenlang bezig af te kicken.

“Een overdosis oxycodon hoeft niet te betekenen dat iemand belachelijke hoeveelheden naar binnen gewerkt heeft,” zegt Kohnstamm. Volgens de ex-studente kan het al snel verkeerd aflopen als de pijnstillers in combinatie met andere middelen worden geslikt of als de gebruiker een medische afwijking heeft.

Op weg naar een niet-verslavende pijnstiller
Logisch dus dat Amerikaanse wetenschappers werken aan de ontwikkeling van een niet-verslavende opvolger van de pijnstiller. Het nieuwe middel AT-121 lijkt een stap in de goede richting. Het onderdrukt de verslavende werking van opioïden en is toch effectief als pijnstiller. AT-121 is vooralsnog alleen getest op primaten. “De volgende stap is het uitvoeren van preklinisch onderzoek om meer veiligheidsinformatie te verzamelen. Dan kunnen we daarna met toestemming van de Food and Drug Administration (FDA) beginnen met klinische proeven op mensen,” zegt onderzoeker Mei-Chuan Ko in Science Daily.

Antoinette van Riel van het NVIC vreest dat de situatie in Nederland net zo erg wordt als in de Verenigde Staten. Dokters zijn niet verplicht om een melding te doen bij de NVIC wanneer zij te maken hebben met een overdosis. Daarom ligt het aantal werkelijke overdoses volgens het adviescentrum hoger dan de officiële cijfers. “In de VS is het ook op deze manier begonnen,” aldus van Riel. “Artsen, die deze pijnstillers vaak via herhaalrecepten voorschrijven, moeten zich bewuster worden van de verslavingsrisico’s en restrictiever omgaan met het voorschrijven van pijnstillers zoals oxycodon.”
Dit artikel afdrukken