Op de groenteafdeling van een horeca-leverancier hoorde ik jaren geleden twee restaurateurs op honende toon tegen de verkoper aldaar zeggen dat die Italiaanse groente-hype wel snel zou overwaaien. Jammer dat juist dergelijke belangrijke waterdragers in de culinaire wereld de verruiming van het mediterrane groenteassortiment in ons land lange tijd als een voorbijgaand iets beschouwden.
Lange tijd had ik het gevoel dat veel koks in hun onderlinge wedijver meer bezig waren met scoren door ingewikkeld te doen dan gewoon met lekker koken. Juist de komst van in Nederland onbekende mediterrane groenten maakt het leven in onze keukens heel wat afwisselender. Met collega Anne Scheepmaker maakte ik jaren geleden voor een uitgever een handzaam en betaalbaar groentekookboekje dat paste binnen een serie kookboekjes die inspeelden op een specifiek ingrediënt of onderwerp. Het groentekookboekje heeft niet goed verkocht en werd alras verramsjt. Groenten waren toen nog niet een geliefd onderwerp voor kookboeken. Gelukkig heeft de wal het schip uiteindelijk gekeerd. Nu zijn koks naarstig op zoek naar nieuwe groenten en groentebereiding om te scoren want groenten zijn de laatste paar jaar opeens wel in trek. Het kan verkeren. Zo verkoopt de groentestal op de Nieuwmarkt in Amsterdam al een drietal jaren in het koude seizoen cime di rape. Wat een geluk!
Het is een verrukkelijke Italiaanse groente en uitermate geschikt om met pasta in dezelfde pan tegelijkertijd te worden gegaard. Niet alleen levert dat gemak en tijdwinst op maar ook een meer dan verrukkelijk pastagerecht. Pasta met groente, dat is o zo verrukkelijk. Marketeers van de voedingsmiddelenindustrie en supermarktketens bestempelen een ‘verse’ kant-en-klaar maaltijd van pasta met groenten als een gezonde maaltijd. Maar ja, wat is er zo gezond aan dat soort kant-en-klaar gerechten die vele dagen houdbaar zijn? Quality time, is ook een kreet waarmee marketeers kant-en-klare maaltijden vergoelijken bij het in de markt zetten van dergelijke producten. Quality time is naar hun maatstaven bespaarde tijd die anders aan koken wordt besteed maar nu kan worden ingevuld met andere bezigheden. Koken wordt door hen aangemerkt als tijdrovend, lastig, moeilijk, kortom een bezigheid die niet als quality time wordt beschouwd door de heren (en dames?) van de marketing. Dat staat lijnrecht tegenover het aantal nieuwe kookboeken dat jaarlijks op de markt verschijnt en de laatste jaren een enorme piek vertoont. Om niet te spreken over het groeiend aantal kookblogs op internet.
In Mediterrane landen leunen de keukens wat variatie betreft zwaar op groenten dankzij het gunstige klimaat dat daar heerst waardoor in het beste geval het telen van een grote verscheidenheid aan soorten mogelijk is. Groenten zijn daar ook altijd goedkoper dan vlees, gevogelte of vis. Ook dat speelt mee. In de laars van het arme Zuid-Italië zijn groenten en gedroogde pasta de meest gegeten primo (eerste gerecht van de middagmaaltijd). In de koelere maanden daar die in ons land tot de wintermaanden behoren, zijn cime di rape - ook wel broccoletti genoemd vanwege de nauwe verwantschap met broccoli als geteeld groenteras – erg in trek. Deze groente bestaat uit lange, duimdikke stelen waaruit malse stengels met veel blad ontspruiten en in hun okselholte zit vaak een ontluikende bloemscherm verscholen die veel lijkt op een beginnend rozetje van broccoli. Het is een eenvoudig werkje om cime di rape panklaar te maken, maar dan heb je blad, stelen en rozetjes die een gevariëerd mondgevoel opleveren in een gerecht. Veredelaars hebben denkelijk broccoli en cime di rape gekruist en zo lang geselecteerd tot ze lange, dunne stelen zonder blad met een kleine rozet aan het eind hadden verkregen, de zogenoemde bimi. Maar qua smaak heeft bimi niets maar dan ook niets met cime di rape te maken. Al was het maar dat het malse blad en het aangename bittertje van de groente zijn verdwenen. Dat veredelen heeft panklare gemaksgroente met een bleke smaak opgeleverd.
Beloon liever het initiatief van de welwillende groenteman die zo'n kist groene stelen met rommelig groen blad inkoopt op de centraalmarkt voor zijn clientèle. Koop eens een pond cime di rape en maak er dit klassieke pastagerecht uit Bari mee. De benodigde orechiette zijn tegenwoordig goed verkrijgbaar (merk De Cecco); met die kleine pastarondjes met een kuiltje eten Barezen altijd hun cime di rape.
Voor 4 personen als voorgerecht
- 500 gram cime di rape
- 6 eetlepels olijfolie extra vergine
- 1 grote teen knoflook, gepeld en in stukjes
- 40 gram ansjovisfilets onder olie
- 280 gram orechiette (Italiaanse en delicatessenwinkels) of neem bij gebrek daaraan strikjespasta
- zwarte peper uit de molen
- versgeraspte Parmigiano Reggiano
Bereiding
Snijd de stengels los van de stelen en haal het blad van de stengels af. Snijd de stengels in stukken van 4 cm, het blad in lange repen en laat eventuele rozetten ongemoeid. Trek met een mes de taaie opperhuid van dikke stelen af en snijd ze in korte, smalle stukken. Doe stengels, stelen samen met de orechiette in kokend en gezouten water en kook ze in circa 11 minuten bijtgaar; kook blad en rozetten de laatste 4 minuten mee.
Verhit intussen al roerend olie, knoflook en ansjovis op vrij laag vuur in een hapjespan tot de knoflook geurig is geworden en de ansjovis uiteen is gevallen. Zorg dat de knoflook niet te donker kleurt want dat geeft een bittere smaak aan de olie. Giet orechiette en groente af, laat overtollig vocht uitlekken maar doe ze nog nat en wel bij de smaakrijke olie in de pan. Schep alles luchtigjes om, maal er royaal peper over en bestrooi op het laatst naar smaak met geraspte Parmigiano Reggiano. Proef dan pas op zout.
Serveer het gerecht direct en drink er Rosso del Salento bij. Zuid-Italië in topvorm.
Fotocredits: Florine Boucher
Dit artikel afdrukken
Het is een verrukkelijke Italiaanse groente en uitermate geschikt om met pasta in dezelfde pan tegelijkertijd te worden gegaard. Niet alleen levert dat gemak en tijdwinst op maar ook een meer dan verrukkelijk pastagerecht. Pasta met groente, dat is o zo verrukkelijk. Marketeers van de voedingsmiddelenindustrie en supermarktketens bestempelen een ‘verse’ kant-en-klaar maaltijd van pasta met groenten als een gezonde maaltijd. Maar ja, wat is er zo gezond aan dat soort kant-en-klaar gerechten die vele dagen houdbaar zijn? Quality time, is ook een kreet waarmee marketeers kant-en-klare maaltijden vergoelijken bij het in de markt zetten van dergelijke producten. Quality time is naar hun maatstaven bespaarde tijd die anders aan koken wordt besteed maar nu kan worden ingevuld met andere bezigheden. Koken wordt door hen aangemerkt als tijdrovend, lastig, moeilijk, kortom een bezigheid die niet als quality time wordt beschouwd door de heren (en dames?) van de marketing. Dat staat lijnrecht tegenover het aantal nieuwe kookboeken dat jaarlijks op de markt verschijnt en de laatste jaren een enorme piek vertoont. Om niet te spreken over het groeiend aantal kookblogs op internet.
In Mediterrane landen leunen de keukens wat variatie betreft zwaar op groenten dankzij het gunstige klimaat dat daar heerst waardoor in het beste geval het telen van een grote verscheidenheid aan soorten mogelijk is. Groenten zijn daar ook altijd goedkoper dan vlees, gevogelte of vis. Ook dat speelt mee. In de laars van het arme Zuid-Italië zijn groenten en gedroogde pasta de meest gegeten primo (eerste gerecht van de middagmaaltijd). In de koelere maanden daar die in ons land tot de wintermaanden behoren, zijn cime di rape - ook wel broccoletti genoemd vanwege de nauwe verwantschap met broccoli als geteeld groenteras – erg in trek. Deze groente bestaat uit lange, duimdikke stelen waaruit malse stengels met veel blad ontspruiten en in hun okselholte zit vaak een ontluikende bloemscherm verscholen die veel lijkt op een beginnend rozetje van broccoli. Het is een eenvoudig werkje om cime di rape panklaar te maken, maar dan heb je blad, stelen en rozetjes die een gevariëerd mondgevoel opleveren in een gerecht. Veredelaars hebben denkelijk broccoli en cime di rape gekruist en zo lang geselecteerd tot ze lange, dunne stelen zonder blad met een kleine rozet aan het eind hadden verkregen, de zogenoemde bimi. Maar qua smaak heeft bimi niets maar dan ook niets met cime di rape te maken. Al was het maar dat het malse blad en het aangename bittertje van de groente zijn verdwenen. Dat veredelen heeft panklare gemaksgroente met een bleke smaak opgeleverd.
Beloon liever het initiatief van de welwillende groenteman die zo'n kist groene stelen met rommelig groen blad inkoopt op de centraalmarkt voor zijn clientèle. Koop eens een pond cime di rape en maak er dit klassieke pastagerecht uit Bari mee. De benodigde orechiette zijn tegenwoordig goed verkrijgbaar (merk De Cecco); met die kleine pastarondjes met een kuiltje eten Barezen altijd hun cime di rape.
Voor 4 personen als voorgerecht
- 500 gram cime di rape
- 6 eetlepels olijfolie extra vergine
- 1 grote teen knoflook, gepeld en in stukjes
- 40 gram ansjovisfilets onder olie
- 280 gram orechiette (Italiaanse en delicatessenwinkels) of neem bij gebrek daaraan strikjespasta
- zwarte peper uit de molen
- versgeraspte Parmigiano Reggiano
Bereiding
Snijd de stengels los van de stelen en haal het blad van de stengels af. Snijd de stengels in stukken van 4 cm, het blad in lange repen en laat eventuele rozetten ongemoeid. Trek met een mes de taaie opperhuid van dikke stelen af en snijd ze in korte, smalle stukken. Doe stengels, stelen samen met de orechiette in kokend en gezouten water en kook ze in circa 11 minuten bijtgaar; kook blad en rozetten de laatste 4 minuten mee.
Verhit intussen al roerend olie, knoflook en ansjovis op vrij laag vuur in een hapjespan tot de knoflook geurig is geworden en de ansjovis uiteen is gevallen. Zorg dat de knoflook niet te donker kleurt want dat geeft een bittere smaak aan de olie. Giet orechiette en groente af, laat overtollig vocht uitlekken maar doe ze nog nat en wel bij de smaakrijke olie in de pan. Schep alles luchtigjes om, maal er royaal peper over en bestrooi op het laatst naar smaak met geraspte Parmigiano Reggiano. Proef dan pas op zout.
Serveer het gerecht direct en drink er Rosso del Salento bij. Zuid-Italië in topvorm.
Fotocredits: Florine Boucher
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
dag Florine, lees vooral ook wat nick deze week over de navet uit Marokko schreef, dat is nl waarschijnlijk dezelfde soort als de cime, maar andere variëteit, vroeger had je in de vroege lente (nu dus) altijd raapsteeltjes bij de groenteman (die voor je gemak langs de deur kwam) ,ze kwamen vanonder platglas vandaan en was het eerste verse groen van het jaar, grappig dat die verdwenen groente nu met een andere naam helemaal uit Zd Italie via de fijnproevers weer in de belangstelling komt. mijn vriendin zegt- raapsteeltjes, o ja, dat was voor de arme mensen-, zie ook nick en onze discussie over de raapjes, maar dan de knolletjes. ongetwijfeld zijn de Italiaanse cime van een andere varieteit (dus smaak) als onze vroegere. van de meiknolletjes (navet) alleen al zijn er ook talloze varieteiten in frankrijk, zowel voor de mens als voor de koe. ik ga bij mijn groenteman om de hoek eens vragen naar die raapsteeltjes, dat weet hij wel, cime di rape kent hij zeker niet, vraag je groenteman eens waar hij die vandaan heeft? het zou helemaal te dol zijn als ze ingevlogen worden! mogelijk dat in de meest achteraffe dorpjes in NL nog raapsteeltjes verkocht worden , die in de trendy Albert Cuyp terug zijn voor de happy few. -- 1 uur later, dankzij bewerkknop--. nick had het dus niet alleen over de navet, ook over de cime di rapa zelf , blijkt, en, terug van die groenteman: ja, raapsteeltjes kan hij voor me bestellen, neen, van cime di rape nooit gehoord, kan je recept eigenlijk ook gewoon met onze eigenste raapsteeltjes Florine?? of is de mediterranee touch van de Italiaanse rapentopjes essentieel?
Heerlijk, Florine,
Ik vind ze nog altijd een van de grote ontdekkingen op de markt, zo'n tien jaar geleden.
Mijn ervaringen pende ik hier neer. Ik wens iedereen een angename kennismaking met deze prachtgroente.
@Dirk Zavel
'Onze' raapsteeltjes zijn anders van smaak en ze hoeven maar enkele tellen in water te worden gekookt of rauw verwerkt met gekookte en gestampte aardappels. Cime di rape zijn steviger, de stelen moeten echt ontdaan worden door de draderige opperhuid eraf te trekken en ze hebben toch wel zo'n 10 minuten kooktijd nodig. Samen met de orechiette die ook ongeveer 10 minuten moeten koken.
Bij mijn weten worden Italiaanse cime di rape per vrachtauto aangevoerd uit samen met allerlei andere Italiaanse groenten of vruchten.
dankjewel Florine, dus behalve die cime di rape krijgen we nog allerlei andere zaken aangevoerd, cavolo nero? bergamotcitroen? en sharonfruit? in mijn tijd hadden we alleen gedroogde zuidvruchten, tutti frutti, dat welde mijn moeder in lauw water en dan ging het door de yoghurt , heerlijk, niet te geloven maar waar. raapsteeltjes heb ik al 30 jaar niet meer gegeten, en cime di rape krijg ik niet hier, jammer, maar geen ramp, bimi komt immers in de buurt!
Raapsteeltjes zijn exact hetzelfde; namelijk brassica rapa (jaren een moestuin gehad) in Nederland oogsten we ze alleen jonger. Weekje of zo door laten groeien en ze heten ineens cime di rape. Cavolo nero heet in het Nederlands gewoon palmkool (lijkt ook wat op een palmpje) en kan je net als boerenkool in de winter op je tuin laten staan, niks importeren en de hoofdprijs betalen dus. Vorst er over maakt ze lekkerder. Ik prefereer ze boven boerenkool. Zakje zaad voor tientallen planten kost voor beide soorten een eurootje of iets meer (zie tuincentra en internet).
Lekker duur doen met zelfgeteelde groente dus. Want raapsteeltjes kun je ook in een balkonbak kweken en omdat je ze in de koude maanden zaait heb je ook geen last van rupsen. Balkonbakken zijn ook geweldig voor gemengde snijsla, postelein, veldsla, waterkers en rucola. Op driehoog heb je geen last van slakken die zaailingen eten of poezen die gezellig rondkrabben in je zaaibedje. Bovendien is een stads balkon doorgaans warmer en beschutter dan het platteland of de begane grond en kan je dus vrolijk doorkweken zolang het niet vriest dat het kraakt. Wel moet je iedere dag een paar uur zon op je planten hebben en niet vergeten om ze water te geven. Palmkool is wel een cm. of 40, 50 hoog en te groot voor het balkon tenzij je een dakterras hebt, maar in een stadstuintje moet het lukken. Wie geen zin heeft om de hand aan de ploeg te slaan kan ook op de biologische markt en in de natuurwinkel deze 'vergeten' groentes vinden.