3 min
Vice-voorzitter Sieta van Keimpema van de European Milkboard heeft een voorstel om de melkcrisis in de EU op te lossen. Ze claimt dat de oplossing niet alleen markteconomisch effectiever maar ook goedkoper is dan het huidige beleid.
We zitten met boter- en poederbergen en volle kaaspakhuizen. Die zouden het gevolg zijn van het uitblijven van de voorziene vraaggroei in Azië en Afrika enerzijds en het wegvallen van de Russische markt anderzijds. Daardoor wordt de internationale zuivelmarkt overstroomd met melk waar geen vraag naar is.
Chaos
De melkprijs bevindt zich inmiddels in een vrije val. Dat wordt mede veroorzaakt door melkveehouders die nog eens extra melk aanleveren om aan hun financiële verplichtingen te kunnen blijven voldoen. Sinds de afschaffing van het melkquotum in de EU op 1 april kan dat. Daarmee is de chaos compleet.
Volgens een aantal marktkenners die tot voor kort groei en voorspoed predikten als het quotum zou verdwijnen, is dit slechts sprake van een tijdelijk “dalletje” en is het gezond omdat er nu een shake out in de markt plaatsvindt waardoor alleen “de sterksten overblijven”. Ik denk dat ze zich vergissen omdat ze onvoldoende goed om zich heenkijken.
Geopolitieke veranderingen en de wereldwijde markt zorgen voor permanente instabiliteit, diepe lange dalen en korte piekjes. Ieder dal holt de ‘blijvers’ van de vorige crisis financieel verder uit door de lange periodes met verliesgevende opbrengstprijzen. Als die analyse correct is, holt het geliberaliseerde beleid zelfs de sterksten uiteindelijk volledig uit. Zo wordt een hele sector afgebroken. Voor het zover komt, zal de wal het schip ongetwijfeld keren door politiek ingrijpen. Onderwijl zullen dan in Nederland en de rest van Europa aanzienlijk meer dan tienduizend boeren financieel het ravijn in zijn gejaagd.
Moeten we zulk beleid accepteren? Het oprichtingsverdrag en de wettelijke basis van de EU – het Verdrag van Lissabon - is daarover duidelijk: neen. Het EU-landbouwbeleid (GLB) behoort markten te stabiliseren en waar nodig - en de markt dat zelf niet doet - aanbod en vraag op elkaar af te stemmen. Zo kan landbouwers op zijn minst een kostendekkende exploitatie worden gegarandeerd.
De liberalisatie via vrije melkproductie zou de sector concurrerend moeten houden en kansen bieden op de wereldmarkt, aldus de EU Commissie. Dit beleid blijkt echter niet te worden geflankeerd door voldoende effectieve crisisinstrumenten. Sinds augustus 2014 zijn in verband met de scherp dalende melkprijzen, de EU-crisisregelingen voor opslag van melkpoeder en boter door de Europese Landbouwcommissie geopend. Daar is royaal gebruik van gemaakt door de zuivelindustrie. Het heeft echter niet geleid tot verbetering van de zuivelmarkt.
Afremmen productie werkt, opslag niet
Daarentegen leverde het afremmen van de melkproductie door de Europese melkveehouders van januari tot en met maart van dit jaar in verband met de superheffing, wél resultaat op. De zuivelnoteringen stegen direct in reactie op het lagere melkaanbod. Helaas werd dat effect na de afschaffing van de melkquotering op 1 april, weer geheel teniet gedaan door het stijgende melkaanbod.
Deze toevallig kort na elkaar optredende ontwikkelingen laten zien dat effectief crisismanagement mogelijk is en op korte termijn effect heeft. Het inperken van de melkstroom en niet de opslag van boter, kaas en melkpoeder moet worden gekozen als aanvullende beleidsmogelijkheid om een gezonde prijsvorming in de melkveehouderij mogelijk te maken. Opslag van verwerkt product (boter, kaas, melkpoeder) werkt namelijk niet, inperking van grondstof (rauwe melk) wel. Een dergelijk interventiesysteem moet ervoor zorgen dat melkveehouders bovendien niet langer afhankelijk zijn van subsidies en toeslagen en kunnen blijven investeren in de toegevoegde waardeproducten waarmee de Europese zuivelsector zich onderscheidt.
Index
De European Milk Board heeft een crisismanagementplan ontwikkeld waarbij een index van alle kosten en opbrengsten in de zuivelsector het moment van een crisis vaststelt. In een crisissituatie krijgen melkveehouders die hun productie afremmen een bonus. Melkveehouders die hun productie nog verder opvoeren, krijgen een boete die boven de melkprijs ligt. Zodra de crisis bestreden is, vervallen alle belemmeringen. De technische details zijn hier te vinden.
Een dergelijk liberaal ordenend beleidsinstrument garandeert groeimogelijkheden, efficiëntie én marktgerichtheid voor zowel melkveehouders als de zuivelhandel en verwerkende industrie. Bovendien is het goedkoper. Het doet immers een veel geringer beroep op de algemene middelen dan het huidige opkoopsysteem van de EU. Dat moedigt overproductie en grote, prijsdrukkende voorraden aan. Het indexsysteem appelleert juist aan ondernemerschap binnen een gezond gemanagede markt. Bovendien zorgt het voor verzwakking van de zuivelsector en voor verlies aan werkgelegenheid in een van oudsher sterke sector. Het indexsysteem appelleert juist aan vrij ondernemerschap dat slechts wordt geflankeerd door een index die destabilisatie van de markt als geheel tegengaat. Een marktmeester op de beurs doet niet anders.
Dit is de eerste van een serie opiniestukken en interviews waarin Foodlog mensen met een visie vraagt: 'wat zou jij de EU landbouwministers adviseren om de huidige boerencrisis aan te pakken?'
Fotocredits: Betogende melkveehouders in Brussel, oktober 2014, EMB
Dit artikel afdrukken
Chaos
De melkprijs bevindt zich inmiddels in een vrije val. Dat wordt mede veroorzaakt door melkveehouders die nog eens extra melk aanleveren om aan hun financiële verplichtingen te kunnen blijven voldoen. Sinds de afschaffing van het melkquotum in de EU op 1 april kan dat. Daarmee is de chaos compleet.
Volgens een aantal marktkenners die tot voor kort groei en voorspoed predikten als het quotum zou verdwijnen, is dit slechts sprake van een tijdelijk “dalletje” en is het gezond omdat er nu een shake out in de markt plaatsvindt waardoor alleen “de sterksten overblijven”. Ik denk dat ze zich vergissen omdat ze onvoldoende goed om zich heenkijken.
Als die analyse correct is, holt het geliberaliseerde beleid zelfs de sterksten uiteindelijk volledig uitFinancieel ravijn
Geopolitieke veranderingen en de wereldwijde markt zorgen voor permanente instabiliteit, diepe lange dalen en korte piekjes. Ieder dal holt de ‘blijvers’ van de vorige crisis financieel verder uit door de lange periodes met verliesgevende opbrengstprijzen. Als die analyse correct is, holt het geliberaliseerde beleid zelfs de sterksten uiteindelijk volledig uit. Zo wordt een hele sector afgebroken. Voor het zover komt, zal de wal het schip ongetwijfeld keren door politiek ingrijpen. Onderwijl zullen dan in Nederland en de rest van Europa aanzienlijk meer dan tienduizend boeren financieel het ravijn in zijn gejaagd.
Moeten we zulk beleid accepteren? Het oprichtingsverdrag en de wettelijke basis van de EU – het Verdrag van Lissabon - is daarover duidelijk: neen. Het EU-landbouwbeleid (GLB) behoort markten te stabiliseren en waar nodig - en de markt dat zelf niet doet - aanbod en vraag op elkaar af te stemmen. Zo kan landbouwers op zijn minst een kostendekkende exploitatie worden gegarandeerd.
Het EU-landbouwbeleid (GLB) behoort markten te stabiliseren en waar nodig - als de markt dat zelf niet kan - aanbod en vraag op elkaar af te stemmenFlankerende crisisinstrumenten niet effectief
De liberalisatie via vrije melkproductie zou de sector concurrerend moeten houden en kansen bieden op de wereldmarkt, aldus de EU Commissie. Dit beleid blijkt echter niet te worden geflankeerd door voldoende effectieve crisisinstrumenten. Sinds augustus 2014 zijn in verband met de scherp dalende melkprijzen, de EU-crisisregelingen voor opslag van melkpoeder en boter door de Europese Landbouwcommissie geopend. Daar is royaal gebruik van gemaakt door de zuivelindustrie. Het heeft echter niet geleid tot verbetering van de zuivelmarkt.
Afremmen productie werkt, opslag niet
Daarentegen leverde het afremmen van de melkproductie door de Europese melkveehouders van januari tot en met maart van dit jaar in verband met de superheffing, wél resultaat op. De zuivelnoteringen stegen direct in reactie op het lagere melkaanbod. Helaas werd dat effect na de afschaffing van de melkquotering op 1 april, weer geheel teniet gedaan door het stijgende melkaanbod.
Deze toevallig kort na elkaar optredende ontwikkelingen laten zien dat effectief crisismanagement mogelijk is en op korte termijn effect heeft. Het inperken van de melkstroom en niet de opslag van boter, kaas en melkpoeder moet worden gekozen als aanvullende beleidsmogelijkheid om een gezonde prijsvorming in de melkveehouderij mogelijk te maken. Opslag van verwerkt product (boter, kaas, melkpoeder) werkt namelijk niet, inperking van grondstof (rauwe melk) wel. Een dergelijk interventiesysteem moet ervoor zorgen dat melkveehouders bovendien niet langer afhankelijk zijn van subsidies en toeslagen en kunnen blijven investeren in de toegevoegde waardeproducten waarmee de Europese zuivelsector zich onderscheidt.
Index
De European Milk Board heeft een crisismanagementplan ontwikkeld waarbij een index van alle kosten en opbrengsten in de zuivelsector het moment van een crisis vaststelt. In een crisissituatie krijgen melkveehouders die hun productie afremmen een bonus. Melkveehouders die hun productie nog verder opvoeren, krijgen een boete die boven de melkprijs ligt. Zodra de crisis bestreden is, vervallen alle belemmeringen. De technische details zijn hier te vinden.
Het indexsysteem appelleert aan ondernemerschap binnen een gezond gemanagede marktGoedkoper en ondernemender
Een dergelijk liberaal ordenend beleidsinstrument garandeert groeimogelijkheden, efficiëntie én marktgerichtheid voor zowel melkveehouders als de zuivelhandel en verwerkende industrie. Bovendien is het goedkoper. Het doet immers een veel geringer beroep op de algemene middelen dan het huidige opkoopsysteem van de EU. Dat moedigt overproductie en grote, prijsdrukkende voorraden aan. Het indexsysteem appelleert juist aan ondernemerschap binnen een gezond gemanagede markt. Bovendien zorgt het voor verzwakking van de zuivelsector en voor verlies aan werkgelegenheid in een van oudsher sterke sector. Het indexsysteem appelleert juist aan vrij ondernemerschap dat slechts wordt geflankeerd door een index die destabilisatie van de markt als geheel tegengaat. Een marktmeester op de beurs doet niet anders.
Dit is de eerste van een serie opiniestukken en interviews waarin Foodlog mensen met een visie vraagt: 'wat zou jij de EU landbouwministers adviseren om de huidige boerencrisis aan te pakken?'
Fotocredits: Betogende melkveehouders in Brussel, oktober 2014, EMB
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Seita van Keimpema staat wel mooi op nummer 12.
Ik vond die draai/duik trouwens wel heel goed, dat verschil in een situatie beoordelen tussen landen, deden we dat maar eens vaker, niet dat navelstaren steeds, de ramen open! Hoe zien jullie dat? misschien kunnen we wel wat leren van elkaar (ipv onszelf zo'n superieure producenten denken, elk denkt zijn uil een valk te zijn, weer een spreuk, sorry).
Hahaha, ja Dirk, af en toe wel ja. Cultuur is hardnekkig dus ik blijf hier toch een iets te directe kaaskop ( al heb ik al veel geleerd, en afgeleerd....!).
Arnold #138, ik pas. Die discussie brengt niet veel denk ik. Sorry dat ik erover begon.
Liesbeth, Je schrijft: Vergeleken met NL is het hier tamelijk ouderwets georganiseerd waarbij de boeren er alle vertrouwen in hebben dat hun voormannen en 'landeshauptmannen' het wel gaan regelen in Brussel, of anders nationaal. Is het hier, wat dat betreft, zo veel anders dan? En kijk eens in wat voor een situatie we zitten in de agrarische sector, mag ook in Europees verband. De drijfveer van de sector, de ontwikkelingen, zijn niet de markt maar de (politiek bepaalde) regelgeving. Zie waar we nu staan. De politiek bepaald, op basis van politieke uitgangspunten, die soms (vaak) haaks staat op landbouwkundige en of milieu technische kennis. En onze voormannen (zoals jij ze noemt, maar waar staan ze voor) maken geen duidelijke keus, en sparen de kool en de geit. Zie de onmacht van de sector en de politiek gaat er mee heen. De (slimme?) boeren gokken op gedacht aankomende regelgeving en zie wat dat ons brengt. En nu maar proberen het via allerlei kronkels weg te masseren. Het riekt sterk naar politieke willekeur waar mensen bepalen welke mensen goedgezinde regelgeving tegemoet mogen zien. Nee laat dan de markt maar bepalen, zal bij niet markt georiënteerde even zeer doen, maar krijgen we een veel gezondere uitgangs situatie.
Nee hoor, bederven kan niet meer, en misschien ben je toch nog niet helemaal goed geintegreerd daar in dat midden Europa; vanuit NLs standpunt is dit gemis trouwens geen minpuntje, en zo is het ook helemaal niet bedoeld! Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is! Maar je brengt je professoren eco-landschaft-landbouw daar in Wenen toch niet al te vaak in verlegenheid met kritische opmerkingen? Niet doen hoor, zijn ze niet van gediend. Der Herr Professor hat immer Recht!(en zijn vrouw heet Frau Professorin, ook al heeft ze niet gestudeerd). Gruess Gott! (P.S. je kent het gezegde daar toch wel, - Die Lage ist hoffnungslos, aber nicht ernst??- daarom vliegen ze daar dus niet snel de straat op, wij al evenmin trouwens, behalve voor vrouwenrechten en al of niet raketten).