Die onafhankelijke, maar door de staat gefinancierde instituten moeten laten zien hoe de lasten van het door de regering overgenomen Klimaatakkoord uitvallen voor bedrijfsleven, burger en het Rijk. Volgens de krant zou het akkoord een 'financiële gatenkaas' zijn die niet door te rekenen valt.
Diverse media brachten het nieuws dit weekend vanuit die toonzetting. Het politieke debat wordt inmiddels al weken beheerst door de vraag of de lasten van de ambitieuze voornemens van het Klimaatakkoord niet te veel op burgers worden afgeschoven.
'Bij uitstek politiek vraagstuk'
Rabobank zelf vat zijn bevindingen als volgt samen:
In het Ontwerp Klimaatakkoord zijn lang niet alle directe kosten begroot en veel kosten hebben vaak geen financiële dekking. Daardoor zijn er veel kostenposten zonder inkomstenpost. De budgettaire gevolgen voor het Rijk en de decentrale overheden zullen hierdoor aanzienlijk zijn. Het akkoord neemt zowel directe kosten (financiële en fiscale prikkels en maatregelen) als indirecte ‘verborgen’ kosten mee. Voorbeelden van deze indirecte kosten zijn: onderzoek, planning en uitvoering van verschillende programma’s, informatiefuncties zoals het beheer van expertisecentrums, inkoop en, last but not least, verhoogde wet- en regelgevingsactiviteiten vooral in de komende jaren. Het CPB zal de meer concrete maatregelen doorrekenen, maar de onbekende en onuitgewerkte maatregelen maken deze berekening moeilijk. Bij onduidelijke maatregelen of ongedekte uitgaven zullen aanvullende beslissingen van het kabinet nodig zijn. Pas dan kan ook worden gezegd bij wie de kosten terechtkomen. De voorzitter van het Klimaatberaad, Ed Nijpels, zei dan ook bij de bekendmaking van het ontwerp: ”Het verdelingsvraagstuk is bij uitstek een politiek vraagstuk. Dat kunnen en willen de partijen [achter het Klimaatakkoord] niet onderling oplossen. Zij vragen van de politiek heldere en rechtvaardige keuzes in de verdeling van lusten en lasten.”
Feitelijk constateert de bank dat de Kamer de financiële impact van het Klimaatakkoord onvoldoende zal kunnen beoordelen; dit nu juist in tegenstelling tot de verwachtingen die Ed Nijpels, de regisseur van het Klimaatakkoord, heeft gewekt bij de presentatie daarvan. Hij beloofde cijfers die de politieke besluitvorming faciliteren. De Kamer zal echter vooral op basis van politieke beginselen en de krachtmetingen daartussen in een Kamerdebat moeten beslissen.
Nijpels beloofde cijfers die de politieke besluitvorming faciliteren. De Kamer zal echter vooral op basis van politieke beginselen moeten beslissenWig in het kabinet
Het Klimaatakkoord gaat verder dan de Klimaatafspraken van Parijs en moet vermoedelijk worden gezien als een verholen industriebeleid, het stimuleren van de BV Nederland als geheel om exportwaardige technologie en infrastructuren te ontwikkelen. In een podcast temperen twee redacteuren van De Financiële Telegraaf de verwachtingen die de overheid heeft van die stimulans en zien ze de klimaatpolitiek van de regering eerder als mogelijke basis voor een armer Nederland.
Alle negen oppositie-partijen, van Forum voor Democratie en PVV tot GroenLinks en PvdA, lieten afgelopen vrijdag eensgezind weten dat ze de berekeningen van het CPB en PBL vóór de Statenverkiezingen van eind maart onder het publiek willen brengen. Zij weten nu dat het politieke debat dat er al volop over gaande is, de doorslag zal moeten geven. De VVD kiest nadrukkelijk tegen te zware lasten voor economie en burger. Coalitiepartners ChristenUnie en D66 zien dat anders. Het CDA, de vierde coalitiepartner, koos al eerder voor het standpunt van de VVD. De conclusie moet dan ook luiden dat het kabinet Rutte III politiek onder spanning staat. Het Financieele Dagblad zegt in zijn weekendeditie dat de VVD flink spijt kan gaan krijgen van de harde uitspraken die Klaas Dijkhoff, fractieleider van de partij in de Tweede Kamer, deed over het Klimaatakkoord. Dijkhoff wees afgelopen weekend het Klimaatakkoord af als dat te duur zou worden voor 'de gewone burger'. Nu dat risico niet met sommen te beoordelen blijkt, dreef hij met zijn ferme taal een wig in het kabinet die zich straks niet makkelijk meer laat verwijderen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als het niet uit te rekenen valt wat het klimaatakkoord kost, waarom er aan beginnen? Wat als de resultaten tegenvallen en de kosten veel hoger uitvallen dan geraamd. Het valt mij op dat de klimaatactivisten zich niet druk maken over de kostenplaatje en de oplopende staatsschuld die we de komende generaties mee opzadelen met de door hun bejubbelde transitie.
@marco maas #4 als de berekeningen over de toekomstige kosten van het klimaatakkoord schattingen zijn. Dan zijn de berekeningen wat het klimaat gaat doen in de toekomst ook schattingen. Dat betekend dat het berekende effect van overheidsbeleid op het klimaat ook schattingen zijn.
Tegen de verwachting in maken de twee planburo's PBL en CPB op 13 maart hun doorrekeningen bekend. Het PBL of de voorstellen tot CO2-reductie volstaan, die van het CPB hoe de kosten bij bedrijven en burgers neerslaan. Eea is politiek zeer gevoelig.
Dick Veerman,
Ik bedoel dat er vaak (in)schattingen aan de basis liggen van de "berekeningen".
Hypotheekrenteaftrek zou een betaalbaar huis geven voor de gewone man, werkelijk effect was duurdere huizen.
Landbouwsubsidies zouden de boer steunen, werkelijk effect grond- en huurprijzen stegen na een tijdje, effect voor de inkomenspositie van de boer vrijwel nihil.
Hetzelfde met deze kwestie, mooie verhalen zoveel werkgelegenheid, zoveel kosten besparing etc. etc. in de praktijk valt e.e.a. vaak totaal anders uit. Dat laat overigens onverlet dat er wel iets moet gebeuren ook al is het verdienmodel onzeker.
Marco, het zijn niet alleen schattingen. Rabobank wijst erop dat politieke beslissingen ontbreken die essentieel zijn voor een toerekening van kosten aan een financier.
Interessant zijn - voor adviseurs - zijn de vele honderden miljoenen die aan advies nodig zijn. Je koopt er niets mee, maar de adviesbranche is er vast dolblij mee. Ze zullen allemaal uit de belastingpot komen en op de een of andere manier door burgers betaald worden.
Logische reactie van de Rabobank, zij wil financieren op basis van verdienmodellen en uiteraard met veel onderliggende waardes als onderpand. Met klimaatkosten afgewenteld op kleine bedrijven en burgers kan er dus een ander evenwicht qua prijzen ontstaan, bijv. huizenprijzen van huizen die enkel met veel onkosten van het gas af en klimaatproof te maken zijn. Of grond/huizen in veenweidegebieden. Het zou dus eigenlijk heel vreemd zijn als de Rabo nu al stond te jubelen.
Overigens zijn alle berekeningen over toekomstige kosten en opbrengsten feitelijk niets meer dan schattingen, op basis van "onderbouwde schattingen" moet de politiek beslissen.