Hoogleraar Willie Peijnenburg van de Universiteit Leiden onderzocht met een Chinese collega onder meer de aanwezigheid van plastic in tarwe- en slagewassen. “Het was al bekend dat kleine deeltjes door planten kunnen worden opgenomen. Nu hebben we gevonden dat dat ook kan voor deeltjes die een stuk groter zijn dan we tot op heden hebben gezien,” vertelt Peijnenburg in het NOS Radio1-Journaal.

Opmerkelijk is dat de gevonden deeltjes groter zijn dan de gaatjes in de wortel
Peijnenburg legt uit dat de deeltjes via de wortels of zijwortels middels opgezogen water binnendringen en zo in de eetbare, bovengrondse gewasdelen terechtkomen. Opmerkelijk is dat de gevonden deeltjes groter zijn dan de gaatjes in de wortel. Ze dringen de wortel binnen door een soort Houdini-act, de deeltjes vervormen zich een beetje en komen ze de plant binnen, aldus Peijnenburg. De deeltjes zouden onder meer in de landbouwgrond kunnen komen door plastic folies de gebruikt worden in de teelt. Het plastic breekt langzaam af waardoor er in de loop van tientallen jaren kleine deeltjes in het milieu terechtkomen. Het onderzoek moet nog gepubliceerd worden in Nature Sustainability, maar is al gedeeld met de Plastic Health Coalition in aanloop naar een conferentie over de relatie tussen plastic en gezondheid

Margherita Ferrante van de Universiteit van Catania onderzocht met haar team de aanwezigheid van microplastics (<10 μm) in groente en fruit. De Italiaanse groep wetenschappers bestudeerde de plasticvervuiling in wortelen, sla, broccoli, aardappelen, appels en peren op Sicilië. Ze publiceerden hun bevindingen in Environmental Research.

In bijvoorbeeld plastic flessenwater zitten in verhouding meer plastic deeltjes dan in de bestudeerde groenten en fruit
Appels bleken de meest besmette fruitsoorten en wortelen de meest besmette groente. Gemiddeld gezien waren vruchten sterker besmet dan groenten. De grootste microplastics (2,52 μm) werden geïdentificeerd in sla, terwijl de kleinste (1,51 μm) werden gevonden in wortelen. Wel zitten er in bijvoorbeeld plastic flessenwater in verhouding meer deeltjes dan in de bestudeerde groenten en fruit. Toch zien de wetenschappers hun bevindingen als reden tot “grote bezorgdheid”.

De Plastic Soup Foundation vindt de vondst van beide studies opmerkelijk. Wetenschappers waren juist van mening dat dit soort plasticdeeltjes te groot zijn om door plantaardig weefsel heen te dringen zonder het te beschadigen. “Dit nieuwe onderzoek stelt dit idee ter discussie.” Op basis van deze nieuwe onderzoeksresultaten maakt de Plastic Soup Foundation zich samen met collega milieuorganisaties "ernstig zorgen" over onze voedselveiligheid.

Over de gezondheidsrisico's voor de mens is nog weinig te zeggen. De auteurs vinden dat er dringend toxicologisch en epidemiologisch onderzoek gedaan moet worden om de mogelijke effecten van microplastics op de menselijke gezondheid te onderzoeken. Directeur en oprichter Maria Westerbos van de Plastic Soup Foundation verwoordt het zo: “Als het in groenten terechtkomt, dan belandt het via planteneters ook in ons vlees en onze zuivel. We moeten nu uitzoeken wat dit met ons doet. Dit is onontgonnen terrein. Maakt plastic ons ziek?”

Uit een derde studie, vorige week gepubliceerd in Nature Nanotechnology, komt naar voren dat gewassen in bakken met nanoplastics (<100 nm) minder hard groeien, kleinere wortels hebben en minder sterk waren. Ze hoopten zich op in de planten. Het lijkt een aanwijzing dat de opbrengst, voedingswaarde en voedselveiligheid van gewassen door de verspreiding van kleine plastic deeltjes in het gedrang kunnen komen.
Dit artikel afdrukken