1 min
Wat is vers? Voormalig culinair Telegraaf journalist Felix Wilbrink betoogt dat 'vers' en 'zojuist' zijn zoals het moet zijn. Als een rijpe appel.
Een vers is een gedachte, vaak volgens regels, zoals rijm en rijmvoet, opgeschreven en gedeeld met publiek. Nederland is gek op vers: als we demonstreren dan rijmen we, schrijven we verzen. “Land verkloot en de boer is dood.” Zulks aardigs.
Maar vers is ook het woord voor zojuist. De appel is zojuist geplukt. Mooi, dat woord, met name vanwege dat zo-juist. Juist heeft als een van de vele betekenissen: als iets is zoals het moet zijn. Dan is zojuist natuurlijk: het is net, zoals het moet zijn. Vers en zojuist zijn zoals het moet zijn.
Vers en zojuist zal niemand me afnemen en ook niet de hang naar zoals het moet zijn.
Vers is een rijpe appel (in geen enkele supermarkt te vinden, alles daar is na-gerijpt), een appel waar de puls van de sapstroom nog in zit, die je van de boom haalt, die zelfs op een hete dag koel is, waar je in bijt en het sap over je wangen stroomt. En je zout en zuur proeft, en je lijf alle receptoren open zet, alle zintuigen aanzet om te genieten van die beet. Je oogst en eet! Dat is vers. En dat is zo juist!
Dit artikel afdrukken
Maar vers is ook het woord voor zojuist. De appel is zojuist geplukt. Mooi, dat woord, met name vanwege dat zo-juist. Juist heeft als een van de vele betekenissen: als iets is zoals het moet zijn. Dan is zojuist natuurlijk: het is net, zoals het moet zijn. Vers en zojuist zijn zoals het moet zijn.
Vers en zojuist zal niemand me afnemen en ook niet de hang naar zoals het moet zijn.
Vers is een rijpe appel (in geen enkele supermarkt te vinden, alles daar is na-gerijpt), een appel waar de puls van de sapstroom nog in zit, die je van de boom haalt, die zelfs op een hete dag koel is, waar je in bijt en het sap over je wangen stroomt. En je zout en zuur proeft, en je lijf alle receptoren open zet, alle zintuigen aanzet om te genieten van die beet. Je oogst en eet! Dat is vers. En dat is zo juist!
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dat doen lees je in De ontdekking van de ander.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wouter,
In de comments bij jouw stukje was ik natuurlijk één van degenen die ook met 'vers=zojuist' kwam. Toch ben ik het ook met je eens dat het zinloze uitspraken oplevert.
Er is een boekje met de titel The Tyranny of Metrics. Dat lijkt me uitstekend passen bij die commissie die moet vaststellen wat groente en fruit is. Maar net zoals meetwaarden die een eigen leven gaan leiden een gigantisch probleem is, kan dat ook gelden voor het (juridisch) vastleggen van definities van woorden of termen. Daarbij wordt immers vergeten dat taal een levend ding is, en dat het uiteindelijk erom gaat of mensen van gedachten kunnen wisselen en elkaar daarbij begrijpen. Ik hou zelf weliswaar van doorvragen om elkaar echt goed te begrijpen, maar niet van taalpuristen.
Het (m.i. uitstekende) idee van de rubriek 'Wat is ...?' is om elkaar te begrijpen. En wat de gesprekken over de term 'vers' laten zien, is vooral hoe sterk de term gekaapt is door de commercie en bewust de positieve emotie die mensen erbij hebben aangesproken wordt. Die emotie heeft een logische historie (toen koeling e.d. schaars was en mensen flink ziek konden worden van bedorven voedsel), maar in de huidige tijd past de emotie niet meer bij de inhoud waarop de term wordt toegepast. En dan proberen we er maar chocola van te maken, door ofwel toe te spitsen op wat de term nou taalkundig uitdrukt (zojuist) of juist op welke emotie ie in zich draagt (rijp, gezond, lekker). Daarmee is de rubriek in zijn opzet geslaagd, want het laat uitstekend zien hoe groot de mismatch tussen de taalkundige en emotionele betekenis is en hoe dat doorwerkt op (on)begrip van de ander.
Zojuist dus.
Nu ik vind het prima. Ik denk wel dat dit 'nergens' op slaat in de praktijk.
Mijn stelling is en was "vers is emotie, en dat is prima, laat dus maar zo".
Ik ben het ook eens met Jan Peter van Doorn "laat klachten maar bij de Reclame Code Commissie komen".
Zojuist geautoclaveerde boontjes.
Zojuist gemaakt bier.
Beide vers?!
Dat slaat nergens op denk ik.
Hoe dan ook hoop ik dat de juristen weg blijven van dit domein (net als ambachtelijk, lokaal, home-made, natuurlijk, etc.) en niet met definities komen die vroeg of laat in wetgeving terecht komen.
Had ik al gezegd dat ik die "wat is groente en fruit" commissie maar helemaal niks vind?
In Frankrijk.
'Fruits et légumes crus sont riches en micronutriments, vitamines, minéraux, fibres, avec le goût et la texture originel.'
In Frankrijk is rauw (cru of crue) het oorspronkelijke product. groenten en fruit zijn dan nog rijk aan sporenelementen, vitaminen, mineralen en vezels, met nog de oorspronkelijke smaak en textuur.
Maar crue wordt daar ook gebruikt voor sommige samengestelde of bewerkte producten.
Crue bij wijn, geeft de oorspronkelijke plaats aan.
Fromage cru, kaas, met rauwe melk bereid.
Chambon cru, rauwe ham.
Persoonlijk vind ik het een wat warrig verhaal. Vers in de betekenis van zojuist vind ik een heldere uitleg. Dus appels, peren of aardbeien die net geplukt zijn vers. Dat kunnen ook onrijpe vruchten zijn want dan zijn ze nog steeds vers. Maar verse aanvoer, versgeperst en zo slaat niet op net geplukt.
Ik zie niet direct dat vers gelijk staat aan rijp. Wel kun je beide linken aan smaak. Verse rijpe appels zijn het lekkers, vooral als je kans krijgt ze direct van de boom te plukken. Maar gelukkig worden de meeste appels niet volrijp geplukt voor de supermarkten want volrijpe appels moeten snel geconsumeerd worden en zijn niet lang bewaarbaar. Dus wil je de lekkerste rijpe vruchten eten dan moeten ze wel vers zijn. Gelukkig rijpen op een goed tijdstip geplukte appels en peren van nature door als ze geplukt zijn (en sommige andere fruitsoorten doen dat niet). Als ze echt onrijp geplukt worden dan worden ze natuurlijk niet rijp. Maar appels en peren worden niet nagerijpt maar rijpen gewoon vanzelf door.
Bij smaakbeleving is textuur belangrijk: vruchten met een bite en waaruit sap komt en niet mellig. Verder zou ik niet het zout en zoet benoemen maar vooral zuur, zoet en aroma.
De appel valt als ie rijp is, maar wordt geplukt als ie nog niet rijp is :-)