Dit artikel publiceerden we onder de titel ‘Onze kleinkinderen eten geen wilde vis meer’ met een voetnoot onder het artikel. Dat hadden we niet moeten doen. We deden het vanuit de afweging dat er een discussie over zou komen. Dat is ook gebeurd. Een uitstekende en heel genuanceerde zelf. Lees de deskundige reacties hieronder. Dat is de beste tip die ik u kan geven. De kop zet de lezer op het verkeerde been. Die had moeten luiden: Vishandelaar weet net zo weinig van vis als de klant. Die staat er vanaf nu boven met een toegift omdat ook ik mijn werk beter had moeten doen. Met dank aan onze zeer gewaardeerde commentatoren!
Zaterdag 21oktober, Dick Veerman
Sinds de invoering van de aanlandplicht – dat vissers hun bijvangst niet meer in zee mogen terugspoelen – schieten de initiatieven om iets met die vissen te doen uit de grond. Restaurants zetten wijting, schar en hondstong op de kaart en supermarkten gaan dergelijke vissen verkopen. Zo lijkt de hele bijvangst geen probleem te zijn. Maar dit is slechts de commerciële kant van het verhaal.
Vissen worden niet meer oud genoeg
Bijvangst heeft ook een niet-commerciële kant. Dat is de bijvangst die niet geschikt is voor consumptie. Wil van Merkensteijn van Schmidt Zeevis legt uit: “Dit zijn de discards; die moeten mee aan land en worden daar vernietigd met rode verf. Als je gaat kijken wat voor visjes dat zijn, dan zie je dat een groot deel daarvan jonge visjes zijn, die nog te klein zijn om gegeten te worden, of vis met kuit. Als je de vissen met kuit en de jonge vissen vernietigt, hoe krijgen we dan ooit nog vissen die 8, 9, 10 jaar of ouder zijn? De wilde kabeljauw die wij eten, die je in een restaurant krijgt en die in de supermarkt ligt, dat zijn vissen die zo’n 9 jaar oud zijn. Een tong van een pond is tussen de 8 en 10 jaar oud. Maar de vissen krijgen niet eens meer de kans om die leeftijd te halen.”
‘Denk toch eens na’
Van Merkensteijn kan het niet genoeg herhalen: we moeten ons hier heel erg zorgen over maken. “Voorheen mocht je de ondermaatse vis terugspoelen in de zee. 20% van de bijvangst ging dood en komt in het ecologisch systeem voor andere vissen, zeehonden, zeeleeuwen en zeemeeuwen. 80% blijft gewoon leven en krijgt de kans om groter te groeien. Nu wordt 100% vernietigd, denk daar toch eens over na.”*
Maar de Nederlandse consument snapt niets van vis volgens Van Merkensteijn. “Nederlanders zijn al geen viseters. Er zitten graatjes in en dat vinden ze niet lekker. En duurzaam gevangen vis is daarbij dan ook nog eens duur en daar wil de gemiddelde Nederlander dan helemaal niet aan.”
Kweekvis in de toekomst
Wat gebeurt er als er niets verandert? “Dan eten onze kinderen en kleinkinderen geen wilde Noordzeevis meer, alleen nog maar kweekvis”, aldus Van Merkensteijn. Kweekvis heeft ook zijn nadelen. ‘Industrieel gekweekte exemplaren bevatten heel wat contaminanten (vervuilers), waaronder pcb's en dioxines’, meldde Knack. Eerder meldden we op Foodlog al dat in 2030 tweederde van de vis uit hoogproductieve houderij komt. Tijd om actie te ondernemen vindt Van Merkensteijn: “Ik ga het niet meer meemaken dat die aanlandplicht wordt afgeschaft. Maar de jonge mensen van nu moeten gaan protesteren en actie ondernemen zodat die regel wordt doorgestreept. Alleen dan kunnen onze achterkleinkinderen ook nog wilde vis eten.”
Schmidt Zeevis is te bezoeken op World Food Day op zondag 15 oktober (vandaag dus).
* Dergelijke percentages zijn niet gebaseerd op onderzoek. Er zijn nog te weinig goede onderzoeken naar gedaan. Wel toonde een Noors onderzoek aan dat verreweg het grootste deel van de levende bijvangst alsnog dood gaat als de kleine vissen weer overboord worden gezet. De teruggegooide bijvangst komt voor 100 procent ten goede aan de maritieme voedselkringloop. Het is natuurlijk visvoer en vervangt de levende vissen, die aldus worden uitgespaard en kunnen groeien. Alleen al om die reden mag de aanlandplicht een onhandige beleidsmaatregel heten.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Ernstig.
Lezers, lees wat Rijnsdorp zegt in de samenvatting van Willem in #15 .
Bedankt voor het duidelijk standpunt, dat ik deel.
Het leidde mij er al toe de woorden te gebruiken van Fouché, minister van politie onder Napoleon:
"dit is erger dan een misdaad, dit is een fout"
Wouter. Dank voor de puntige uitleg. Valt niets meer aan toe te voegen.
Goed overzicht van Willem Ment den Heijer.
Resumerend.
Schotse vissers gooien voor de camera puike vis overboord. (Zoals in Europese landen boeren wel eens melk in de sloot gieten als een tvcamera het filmen wil)
Het filmpje gaat een eigen leven leiden, wekt boosheid bij een chef en in zijn kielzog maken ngo's zich er druk over. Over wat precies is niet duidelijk.
Journalistieke media doen mee in verontwaardiging en verzuimen te doen waar ze voor zijn: onderzoeken en informeren.
Beledigde Europese ambtenaren en politici, van visserij geen verstand, hebben met het visserijbedrijfsleven een appeltje, een paar appeltjes te schillen.
Resultaat: een maatregel die niemand dient en het ergste, de vissen geen goed doet, maar kwaad.
Goede avond. Nog even vanaf de Doggersbank enige (beloofde) informatie ten aanzien van de totstandkoming van de aanlandplicht waarbij Brussel wel heel drastisch uit de bocht is gevlogen. Ik had al in een eerdere reactie vermeld dat emotie en geldingsdrang een zeer belangrijke rol gespeeld hebben bij de invoering van de aanlandplicht: Allereerst had de Europese Commissie bij voorbaat al een voorkeur voor een totaalverbod op het teruggooien van vis nadat bij de evaluatie van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB) in 2002 duidelijk was geworden dat het voorgaande GVB een complete mislukking bleek te zijn. Dus moest er in de ogen van de toenmalige nieuwbakken voorzitter de beuk erin gegooid worden. De aanzet tot de aanlandplicht is overigens een televisiedocumentaire in 2004 over bijvangst in de visserij waarin Schotse vissers demonstratief marktwaardige koolvis overboord gooien. Eigenlijk geen bijvangst, want de mannen vissen er gericht op. Zij wilden hiermee een statement maken. De Schotten kampten met een te krap quotum en vingen meer dan was toegestaan. Niks geen bijvangst van ondermaatse vis maar juist exemplaren die stevig aan de maat waren, gingen weer overboord. Kortom voedselverspilling van de bovenste plank. Laat dat duidelijk zijn. Dus discards als gevolg van het quotasysteem. De televisiedocumentaire circuleert een paar jaar later op internet en veroorzaakt een publieke verontwaardiging. Een succesvolle Britse kookboekenschrijver pikt het onderwerp op en gaat er mee aan de slag. Hij start een campagne en krijgt steun van organisaties als Greenpeace, Wereldnatuurfonds en OCEANA. Maar hij slaat de plank volledig mis. De Nederlandse visserijsector, en buitenlandse visserijsectoren, is verbaasd en ziet het met lede ogen aan. Vanaf het moment dat de campagne onder de naam ‘FishFight’ vorm krijgt, valt de foutieve interpretatie niet meer te herstellen. Daar zouden de betrokken partijen mijns inziens sowieso niet gevoelig voor zijn. Stel je voor dat de visserij hen op hun vingers tikt. De trein dendert gewoon door. De media slikken simpelweg vrijwel alles wat ngo's roepen. In de campagne krijgt de falende Europese visserijregelgeving ervan langs. Brussel is de gebeten hond. Meer dan 500.000 mensen uit verschillende lidstaten, niet geplaagd door enig inzicht of kennis van zaken, ondertekenen een petitie voor een verbod op het teruggooien van eetbare vis (die uiteindelijk helemaal niet eetbaar is, want nog lang niet volgroeit). Aan de maatschappelijke druk viel in Brussel niet meer te ontkomen. De Europese Commissie presenteerde in 2012 een nieuw GVB met daarin een prominente plaats voor een totaalverbod op het overboord gooien van vis, inclusief de kleintjes. Maar wat net zo erg is, de Europese Commissie heeft nagelaten advies in te winnen bij de biologen en koos haar eigen koers. Geheel tegen de gewoonte (regels) in. Buitengewoon hoogleraar Adriaan Rijnsdorp vraagt zich in zijn afgelopen zomer verschenen boek 'Schol' terecht af waarom dat is gebeurd. Rijnsdorp: ‘We begonnen de aanlandplicht pas te bestuderen toen de politieke keuzes allang gemaakt waren.’ Er was geen weg meer terug. Het resultaat is dat er een maatregel is ingevoerd die niet bijdraagt tot de gezondheid van de visbestanden en die voor de vissers een onwerkbare situatie aan boord heeft opgeleverd.