LTO voorzitter roept op tot ‘lef en durf’ na actieplan stikstof Strootman/Erisman

Het blijkt geen plan om alleen boeren op de Veluwe en in het Groene Hart verplicht uit te kopen. "Nagenoeg heel Nederland komt aan de beurt!" constateerde gisteren actiegroep Agractie Nederland die de protesten op het Malieveld van oktober 2019 initieerde.

Een publicatie in De Telegraaf van vorige week blijkt evenmin te kloppen. Het plan 'Veerman c.s.' gaat niet alleen over de strook tussen Rotterdam-Den Haag en Arnhem met Nijkerk en de grote rivieren als boven- en ondergrens als woon- en natuurpark. Wel correct is de conclusie dat het plan in dat gebied wil beginnen om de grootste stikstofuitstotende boeren uit te kopen teneinde de woningbouw in Nederland weer vlot te trekken, zoals Erisman vandaag op Omroep Brabant nog eens uitlegde. Maar daarna gaan de geluiden en het echte verhaal verder.

Het gerucht ging dat oud-ZLTO voorzitter Hans Huijbers van de Brabantse boeren en oud-landbouwminister Cees Veerman een plan zouden hebben bedisseld om boeren in het noorden van Nederland en in het zuiden buiten schot te laten. Onwaar, want ook die gebieden komen in het plan aan de orde, maar later in de planning.

Er is sprake van een ongelukkige samenloop van tijdspaden in verschillende groepen die allemaal een band hebben met de Transitiecoalitie

Cees Veerman wel betrokken
Wel waar blijkt dat Cees Veerman wel degelijk betrokken is geweest bij de plannenmakerij en die heeft willen doordrukken. Onwaar is dat LTO Nederland, Nederlands oude boerenkoepel, en het jonge Agractie Nederland dat plan gesteund zouden hebben zoals in de Telegraaf is gesuggereerd. Ze wilden meedenken over het private initiatief Regie op Ruimte van de Transitiecoalitie Voedsel van oud-MVO Nederland voorzitter Willem Lageweg. Toen Lageweg en Veerman het ontwerp van Strootman en Erisman voorstelden als het plan waar ook zij zich achter zouden moeten scharen, distantieerden ze zich daarvan. Dat verklaart waarom afgelopen week de Transitiecoalitie het nodig vond om te zeggen dat het plan 'Veerman' niet bestond, maar slechts een gedachte van Erisman en Strootman is.

Confrontaties
Gesprekken onder leiding van Lageweg en Veerman hebben enkele malen tot een flinke confrontaties geleid. Voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Nederland bevestigt dat. Ook Willem Lageweg gaat die conclusie niet uit de weg. “Er is sprake van een ongelukkige samenloop van tijdspaden in verschillende groepen die allemaal een band hebben met de Transitiecoalitie. Daardoor is een beeld ontstaan dat niet klopt, maar voor niet-betrokkenen moeilijk uit te leggen is. Wat wij ervan leren is dat we nog duidelijker moeten maken dat we boeren juist perspectief willen geven in plaats van onzekerheid. Via onze website hebben we daar al een begin mee gemaakt. Maandag aanstaande komt bovendien een podcast uit waarin prominente leden dat nader uitleggen.”

Lageweg en Veerman hadden niet moeten doen alsof het een plan is van ons allemaal, want dat is het niet

Van der Tak gisteravond: "Het voorstel van Erisman en Strootman is een document waar ik het niet mee eens ben, maar waar je wel over kunt praten. Lageweg en Veerman hadden niet moeten doen alsof het een plan is van ons allemaal, want dat is het niet. Dat heb ik namens LTO meer dan duidelijk gemaakt toen het ons opeens werd gepresenteerd als een plan waar we ons achter zouden moeten opstellen. Dat heb ik drie weken geleden gezegd, afgelopen week weer en gistermorgen nog eens opnieuw. Ook Agractie heeft dat gedaan. Vertegenwoordigers van NAJK en Rabobank zijn onze getuigen."

Het plan is inmiddels openbaar gemaakt en volgt de lijn die Agractie Nederland schetst. Na een korte termijn aanpak die stikstofemissies in het midden van Nederland vrijmaakt ten behoeve van woningbouw aldaar, moeten ook boeren in andere hotspots van stikstofemissies volgen. En niet alleen stikstofemissies, maar ook een breed scala aan andere internationale en nationale doelen en afspraken moet worden opgepakt: waterkwaliteit, bodemdaling en klimaatfafspraken (die vanwege de CO₂ uit veenweidegebeiden een significante impact hebben voor Nederlandse melkveehouders). Daarmee zal ook de Peel in Huijbers' provincie Brabant op wat langere termijn worden geraakt. De voorgestelde maatregelen hebben ingrijpende gevolgen voor boeren in Nederland.

Bij de plannenmakerij waarin oud-minister Veerman en oud-MVO voorzitter Willem Lageweg wel degelijk hun rol hebben gespeeld, zijn ook prominente bestuurders betrokken van de twee belangrijkste coöperaties van Nederland, Royal Friesland Campina (zuivel) en Cosun (bieten en aardappelen). Onder boeren wordt hen kwalijk genomen dat ook zij over boeren zonder boeren praten. Op het boerenpraatplatform Prikkebord werden hun mogelijke motieven geformuleerd door John Spithoven van de Stichting Stikstofclaim.

Alex Datema 's nachts bezocht door actiegroep FDF | https://t.co/6TY0VzuWev https://t.co/W11w99LRnm pic.twitter.com/fn0hNX2rHx

— Veldpost (@de_veldpost) July 1, 2021

Voor boeren zonder boeren, 'dat kan niet’
De Farmers Defence Force kondigde gistermiddag decentrale acties in heel Nederland af op 7 juli. Sjaak van der Tak reageert: “Intimidaties zoals de FDF die heeft laten zien bij Alex Datema van Boerennatuur [ook betrokken bij de overleggen, DV] naar aanleiding van de ideeën van Erisman en Strootman kunnen niet. Wel is er heel terechte boosheid onder boeren. Er dreigde zónder hen óver hen besloten te worden. Dat kan niet. Het raakt mensen diep in hun bestaan. In onze tijdsgeest moet je het daarover kunnen hebben. Dat vind ik en ik weet dat ook Bart Kemp van Agractie er zo over denkt. Helaas moest ik dat gistermorgen na drie weken nog eens heel hard duidelijk maken. We hebben de Regiegroep Ruimte gevraagd dat recht te zetten. Er ligt geen dictaat, maar een gedachte. Verder vind ik dat trekkers op straat geen zin hebben. Het publiek is er klaar mee en je bereikt er niets mee. Ik zou graag willen dat boeren in Nederland het lef en de durf hebben om het over de gedachten van Erisman en Strootman te hebben, samen met die twee. Daar zou ik graag samen met Agractie Nederland, de jonge boeren van NAJK en verder alle boerenorganisaties die in Nederland constructief willen meedenken over een boer-en-burger vergelijk willen praten in ons collectieve Nederlandse belang. In een open en informeel overleg.”

Boosheid moet eruit
Agractie-voorzitter Bart Kemp reageert op Van der Taks woorden: "Eerst moet er emotie en terechte boosheid uit. Boeren zijn boos. Dat willen boeren laten horen en daar gaan we aan meewerken. Op 7 juli organiseren we daarom een actie op het Malieveld met een duidelijke boodschap: ‘Ruimte voor de Boer’ waarbij een breed scala aan sprekers van boerenkant en politici aanwezig zullen zijn. Wij roepen LTO voorzitter Sjaak van der Tak op tot lef en luisteren naar de boeren. Kom op dat podium in Den Haag op 7 juli!" Vervolgens zegt Kemp: "Als die kwaaie energie eruit is en zijn redelijke plek heeft gekregen, ontstaat er mogelijk ruimte voor constructieve gesprekken. We zullen dat moeten overwegen. Of het nut heeft dat met de groep Veerman te doen terwijl er zoveel verschil ligt qua inhoud en toon valt te bezien. Wij hebben ons flink vergist in de koers die deze groep wil varen met betrekking tot de toekomst van de boeren van Nederland."

Spithoven vertelt dat hij vindt dat “de eenheid onder boeren hersteld moet worden en de boerendemocratie weer moet kunnen functioneren" Op de vraag of hij die zou tolereren met Van der Tak als facilitator antwoordt hij met een duidelijk 'Ja'. Van der Tak reageert: “ik wil vooral samenwerken door boeren te verbinden en hen op hun beurt te verbinden met Nederland als geheel.” In het sterk verdeelde boerenland en de uiteenlopende belangen tussen boeren en publiek zou het realiseren van die ambitie anno 2021 een doorbraak zijn.