Update (11:34h):
Reactie Foodwatch:
De vleessector is ziek
Reactie op rapport Onderzoeksraad voor Veiligheid over risico's vleessector
In reactie op het onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de risico's in de vleessector - stelt foodwatch het volgende:
Meike Rijksen, campagneleider foodwatch Nederland:
“De conclusie is van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid is duidelijk: de vleessector is ziek en het huidige controlesysteem is inadequaat. De consument wordt onvoldoende beschermd tegen ernstige risico's op het gebied van voedselveiligheid en fraude. Zelfregulering gaat deze problematiek niet oplossen. foodwatch vindt het hoog tijd dat staatssecretaris Dijksma en minister Schippers hun verantwoordelijkheid nemen, strengere wetgeving realiseren, transparantie aanjagen en krachtig handhaven.”
“foodwatch eist transparantie van de NVWA over te kort schietende (vlees)bedrijven en betrokken eindproducten, zodat consumenten een geïnformeerde keuze kunnen maken. Consumenten hebben het recht om dat te weten en het kan bovendien de sector de benodigde prikkel geven om de veiligheid te verbeteren. Nu houdt de NVWA de lippen stijf op elkaar. Consumenten weten nog steeds niet in welke producten verdacht vlees van Selten of Van Hattem is verwerkt. De NVWA lijkt de belangen van bedrijven boven die van consumenten te stellen. Dat is onacceptabel.”
Reactie Vleessector, bij monde van het COV:
Nederlandse vleessector zet vol in op verdere kwaliteitsverbetering
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) signaleert in haar vandaag gepubliceerde rapport enkele belangrijke knelpunten in de vleesketen en het toezicht daarop door de NVWA.
De Nederlandse vleessector produceert veilig vlees van hoge kwaliteit. De bedrijfstak zet zich dagelijks in om afnemers en consumenten hiervoor maximale garanties te bieden.
Het OvV-rapport is voor de vleessector -in eerste reactie- aanleiding om waar mogelijk te versnellen op de ingeslagen weg van verdere kwaliteitsverbetering. Voor bedrijven die hierin niet mee kunnen of willen is geen plek meer in de voedingsmiddelenketen.
Het produceren van betrouwbare en veilige voeding staat bij de bedrijven in de Nederlandse vleessector centraal. De recente incidenten zijn onacceptabel en worden uiterst serieus genomen, maar zijn geen maatstaf voor de hele sector. Nederlands vlees behoort tot het meest veilige van de wereld. Mede daardoor is Nederland een van de toonaangevende producenten en exporteurs van vlees.
Transparantie
De COV is van mening dat transparantie binnen de keten én tussen de kwaliteitssystemen en de NVWA een belangrijke bijdrage levert aan het verder verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van voedingsmiddelen. De volle verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij het bedrijfsleven en de overheid houdt daar risicogebaseerd toezicht op. De consument moet er altijd op kunnen vertrouwen, dat de Nederlandse vleessector alleen vlees van onberispelijke kwaliteit aanbiedt.
Taskforce Voedselvertrouwen
De meeste onderwerpen uit het rapport van de Onderzoeksraad zijn al onderwerp binnen de Taskforce Voedselvertrouwen. In deze Taskforce werken de ministeries van EZ en VWS, de NVWA, de primaire sector, de vlees- en voedingsmiddelenbranche en de supermarkten samen aan het bevorderen van het vertrouwen in voedsel. Ketensystemen zijn tegen het licht gehouden en er is gekeken naar mogelijkheden om de borging van de voedselveiligheid, kwaliteit en integriteit verder te versterken.
Maatregelen
Het OvV-rapport is voor de vleessector aanleiding om waar mogelijk te versnellen op de ingeslagen weg van verdere kwaliteitsverbetering.
In de bestaande (geborgde en gecertificeerde) kwaliteitssystemen van de vleessector worden de volgende maatregelen doorgevoerd:
• De systemen in de ketens sluiten (nog) beter op elkaar aan; integriteitseisen en de controle daarop worden integraal onderdeel van de hele productieketen.
• Transparantie binnen de keten wordt verder vergroot door actieve uitwisseling van keteninformatie richting de overheid als toezichthouder en naar de consument via productetikettering.
• Het controleregime wordt aangescherpt. Tegen bedrijven die niet aan de eisen voldoen, wordt hard opgetreden. Voor ondernemingen die niet voldoen is geen plek meer.
• In de opleidingsprogramma’s in de vleessector wordt extra aandacht besteed aan de bewustwording rond voedselveiligheid, kwaliteit en integriteit.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jos, ik heb gesuggereerd dat je voor het doen van een onderzoek of audit niet veel specifieke vakkennis hoeft te hebben; maar met weinig vakkennis richt je je onderzoek al heel snel op de procedures en of deze goed nageleefd worden. Ik neem aan dat Zé slim genoeg is om een paar trucjes te leren waarmee hij een rapport over een verkeersincident kan schrijven dat een voldoende haalt. Iemand met vakkennis en ervaring kan zo'n onderzoek sneller en beter (diepgaander) doen.
Wat ook belangrijk is, is dat een auditor de tijd krijgt om zijn audits goed uit te voeren. Daar gaat het (zo tussen de regels doorlezend) ook vaak mis. Bezuinigen bij de NVWA en een sector die niet de marges heeft om diepgaande audits te kunnen bekostigen. Wil je wel een diepgravende audit, want je moet de gevonden non-conformiteiten wel herstellen!
Jos, eens dat het systeem niet op de schop hoeft, vlees is in de afgelopen jaren niet structureel onveiliger geworden. Het punt van de Onderzoeksraad is dat de voedselveiligheid, als iedereen in de keten daar wat meer aandacht aan besteedt, op een hoger peil kan liggen.
Peter #7, dat is niet wat ik bedoel. Jij geeft aan dat je om het even wat kunt onderzoeken zonder specifieke vakkennis (#5). Ik denk (met Zé) dat dat niet zo is, tenminste niet in de vleessector. Procedurekennis legt het daar af tegen vakkennis. Wouter geeft daarover een goede samenvatting in #8. Alle punten die je in #7 noemt worden opgemerkt door een goede auditer en reken maar dat bij de meeste bedrijven die punten dik in orde zijn. Toch gaat het fout. Een paar jaar geleden kwam ik nog een NVWA controleur tegen die bevroren gekookt vlees niet kon onderscheiden van bevroren ongekookt vlees. Maar de papieren klopten. De veranderingen in kwaliteitsmanagement hebben in de afgelopen vijftien jaar veel goeds gebracht, maar het systeem schreeuwt om een grondige evaluatie. Niet weer een nieuw systeem en weer meer regels, maar vakkennis en normbesef en misschien ook wel gezond verstand. Die laten zich niet vangen in papieren procedures.
Ik snap de reactie van @Ze #1 heel erg goed. Inhoudelijk gezien is zo'n rapport niet zo heel erg sterk. Ja als je niet weet hoe het in elkaar zit, dan kun je veel leren, dat is dan ook mijn grootste kritiek van dit soort rapporten. Het komt op mij over alsof een consultants of journalisten of onderzoekers betaald door de staat hebben kunnen 'leren' hoe het in elkaar zit. Met @Ze biedt ik me ook aan om het eerst volgende vliegtuigonderzoek te onderzoeken. Lijkt me ook erg leerzaam.
Bewust frauderen (bestaat onbewust frauderen?) kan als je systemen kent denk ik altijd wel. Waterdichte systemen bestaan immers niet. Wil je op schiphol iets kwaads doen dan lukt dat vast wel, en ik als gewone reiziger mag in de rij blijven staan. Meer DNA controles belasten de goede wellicht onevenredig terwijl de bewuste fraudeurs de gaten (gaatjes) wel blijven gebruiken. Neen, daar gaat het niet om. Het gaat idd om prijsdruk en bezuinigingen (@Jordi #3) het gaat om geschikt ervaren en goed opgeleid personeel.
Meer kwaliteitssystemen dan? Neen, die zijn in de basis echt goed. Meer controle vanuit de NVWA? Nee niet meer maar wel beter. Precies zoals het Dick en het rapport ook aangeeft. Beter kan alleen als je controleurs zeer ervaren zijn. Inhoudskennis dus. En op inhoudskennis hebben we het in voeding-nederland al lang geleden verloren. Deze beta-discipline -hoe voer je een RI uit, hoe voer je een juiste HACCP uit, hoe zet je een monitoringsplan op- vraagt niet alleen diep inzicht in werkprocessen, kennis van micro-biologie (en andere hazards) maar ook doodeenvoudige statistiek. Wiskunde dus. En kunnen rekenen is in de praktijk in mijn ogen de grootste bottleneck. Ik heb mijn professie gemaakt van houdbaarheid en voedselveiligheid en zelfs binnen mijn eigen kantoor moeten we veel moeite doen om inhoudelijk kennis op het hoogste niveau te brengen en houden.
Mijn oog viel net op pagina 52 het gele vakje. Natuurlijk is frauderen rechtstreeks gekoppeld met voedselveiligheid. Dat is de reden waarom ik vorig jaar wel een groot voorstander was van vernietiging van 'paardenvlees'. Als tracking-&-tracing niet goed ingeregeld zijn, als je niet weet waar je grondstoffen vandaan komen of waar ze blijven, kan je niet garanderen of iets voldoende veilig is of niet.
Hierbij alvast een volgende waarschuwing. Niet alleen vlees loopt risico's maar ook (bewerkt) AGF. De voedselveiligheidsrisico's rondom groente en fruit (en mild bewerkt groente en fruit) zijn in de laatste 15 jaar toegenomen. Het is wachten op de volgende EHEC. Diepe kennis en kunde van statisitiek, QA-systemen en microbiologie, verslepingskennis, CIP, en tracking-&-tracing staat aan de basis van gezond en veilig voedsel.
En dat vertrouwen? Tja, natuurlijk moet er vertrouwen zijn. Maar vertrouwen in tussen ketenspelers is mij echt te abstract. Goede prijzen, professioneel gedrag, juiste kennis van mensen, en correcte systemen. Dag in dag uit. Ik geloof niet in "taskforce's voedselvertrouwen' of 'nog meer commissies'. Het veld moet het doen.
Jos, wat betekent "kwaliteitssysteem operationeel" in de praktijk?
Zijn alle medewerkers voldoende bekend met de regels? Ook de uitzendkrachten? Worden de medewerkers door het management aangesproken op gedrag dat niet conform het kwaliteitssysteem is? (Lees "Een onhygiënische slacht" op pagina 42 van het rapport, of "bedrijven beschikken slechts over hygiëneprotocollen in het Nederlands, een taal die de betreffende buitenlandse werknemers niet of slecht beheersen.", zelfde pagina.)
Dat je een kwaliteitszorgsysteem hebt betekent niet dat je daarmee ook de voedselveiligheid afdekt. In mijn opinie is voedselveiligheid wel een kwaliteitsaspect van vlees, maar welk gewicht je daar in jouw kwaliteitssysteem aan toekent is een bedrijfs- (management-) beslissing. Als het bedrijf de kosten van voedselveiligheid niet wil (of kan) dragen, kan het kiezen de prioriteit te leggen bij "ziet er goed uit". En dan voldoe je op papier aan de kwaliteitsregels!
Dat is interessant Peter #5, tweede alinea. Hoe zou het komen dat in bedrijven waar de meest moderne kwaliteitszorgsystemen operationeel zijn en zowel interne als externe auditers bijna dagelijks over de vloer komen, dingen toch flink mis kunnen gaan?