1 min
Onder de golven van de oceanen dreigt een potentiële massa-extinctie. Dat ontdekten de aardwetenschappers Justin Penn en Curtis Deutsch van Princeton University. Zij bouwden een computermodel gebaseerd op massale uitstervingen in het verleden en voorspellen daarmee dat ongeveer een derde van alle zeedieren binnen 300 jaar gaat verdwijnen, als we de uitstoot van broeikasgassen niet onder controle krijgen.
De oceanen hebben tot op heden een derde van de door de mens veroorzaakte CO2-stijging geabsorbeerd en 90% van de daardoor veroorzaakte opwarming. Vorig jaar bevatten de oceanen meer warmte-energie dan in de 60 jaar dat er gemeten wordt. Maar warmer water kan minder zuurstof bevatten én in warmer water versnellen de stofwisselingsprocessen van mariene organismen, waardoor ze meer zuurstof nodig hebben. Dat pakt dubbel slecht uit, want inmiddels bevatten de oceanen, die één zestigste van de hoeveelheid zuurstof in de atmosfeer bevatten, al 2% minder zuurstof dan 50 jaar geleden. Naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt, neemt dat reservoir nog verder af.
Beide factoren hebben tot gevolg dat veel diersoorten, als ze dat tenminste kunnen, koeler water opzoeken. Dat leidt tot lokale 'extirpaties', lokaal uitsterven van allerlei soorten. Volgens Penn en Deutsch, die hun 'landmark study' publiceerden in Science, betekent iedere graad opwarming 10% meer extirpaties. "Desoxygenatie vormt een van de grootste klimaatbedreigingen voor het mariene leven," zegt Deutsch, een van de co-auteurs van de studie, in The Washington Post. "De meeste soorten zijn in staat wat extra energie te verbruiken om hogere temperaturen het hoofd te bieden of zich aan te passen aan de stijgende zuurgraad. Maar aan meer zuurstof komen is voor geen enkel organisme haalbaar. Ze zitten gewoon soort van vast."
De meeste dieren zijn niet opgewassen tegen een verlies van meer dan 50% van hun habitat. In het worst-case scenario dat de onderzoekers met hun model simuleerden, zou het uiteindelijk verlies onder de zeespiegel vergelijkbaar zijn met de 5 ergste massa-extincties in de geschiedenis van de aarde.
Angst geeft kracht
In die zin zijn mariene diersoorten te vergelijken met de beroemde 'kanarie in de mijn', die mensen alert maken op onzichtbare gevaren (in het geval van de kanarie, de aanwezigheid van mijngas waardoor de kanarie het loodje legt). Het onzichtbare gevaar van CO2-opstapeling en zuurstofverlies in de oceanen bedreigt ook onze kansen op overleving. En als we in actie komen door het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen en aangetaste ecosystemen te herstellen, komt ook het best case scenario in zicht. Dan kan het potentiële uitsterven met 70% worden teruggedrongen.
"Het is beangstigend, maar het geeft ook kracht", is het commentaar van bioloog Malin Pinsky. "Wat we vandaag en morgen en de rest van dit jaar en volgend jaar doen, kan echt belangrijke gevolgen hebben. Dit is niet 'once in a lifetime' maar misschien wel een 'once in a humanity'-moment."
Dit artikel afdrukken
Aan meer zuurstof komen is voor geen enkel organisme haalbaar. Ze zitten gewoon soort van vastVergelijkbaar met 5 grootste extincties
Beide factoren hebben tot gevolg dat veel diersoorten, als ze dat tenminste kunnen, koeler water opzoeken. Dat leidt tot lokale 'extirpaties', lokaal uitsterven van allerlei soorten. Volgens Penn en Deutsch, die hun 'landmark study' publiceerden in Science, betekent iedere graad opwarming 10% meer extirpaties. "Desoxygenatie vormt een van de grootste klimaatbedreigingen voor het mariene leven," zegt Deutsch, een van de co-auteurs van de studie, in The Washington Post. "De meeste soorten zijn in staat wat extra energie te verbruiken om hogere temperaturen het hoofd te bieden of zich aan te passen aan de stijgende zuurgraad. Maar aan meer zuurstof komen is voor geen enkel organisme haalbaar. Ze zitten gewoon soort van vast."
De meeste dieren zijn niet opgewassen tegen een verlies van meer dan 50% van hun habitat. In het worst-case scenario dat de onderzoekers met hun model simuleerden, zou het uiteindelijk verlies onder de zeespiegel vergelijkbaar zijn met de 5 ergste massa-extincties in de geschiedenis van de aarde.
Angst geeft kracht
In die zin zijn mariene diersoorten te vergelijken met de beroemde 'kanarie in de mijn', die mensen alert maken op onzichtbare gevaren (in het geval van de kanarie, de aanwezigheid van mijngas waardoor de kanarie het loodje legt). Het onzichtbare gevaar van CO2-opstapeling en zuurstofverlies in de oceanen bedreigt ook onze kansen op overleving. En als we in actie komen door het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen en aangetaste ecosystemen te herstellen, komt ook het best case scenario in zicht. Dan kan het potentiële uitsterven met 70% worden teruggedrongen.
"Het is beangstigend, maar het geeft ook kracht", is het commentaar van bioloog Malin Pinsky. "Wat we vandaag en morgen en de rest van dit jaar en volgend jaar doen, kan echt belangrijke gevolgen hebben. Dit is niet 'once in a lifetime' maar misschien wel een 'once in a humanity'-moment."
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De koude isolatie lagen van de diepzeebodem dreigen ook te verdwijnen. In die bodem een massieve opslag van stoffen die niet vrij mogen komen. Een doemscenario, al lang geleden geopperd. Enigszins vergelijkbaar met de toendra's, verdwijnende permafrost en de methaan emissies... maar dan mogelijk nog veel erger - en nog sneller toeslaand.
En ook de Atlantische Golfstroom is afhankelijk van de koudwater 'gletsjerpomp' op Groenland.
Huib, Jaap Seidell werkt aan de VU waar gezegd mag worden dat dergelijke wetenschap slechts een mening is, zij het van mensen die onderzoek doen en wat geïnformeerder zijn dan mensen met alleen maar een mening. Jaap weet dat en gaat daar inderdaad uitstekend mee om door data en feiten ook vanuit andere perspectieven te laten zien.
Maar Dennis Zeilstra, #10 en #11 , is het durven extrapoleren van data niet juist een toegevoegde waarde van onderzoek en zelfs een taak van de wetenschapper? Inderdaad, als maar duidelijk is waar de grens van de data ligt. Bovendien is wetenschap altijd een momentopname, ook van de stand van de mogelijkheden van onderzoek. Toen Katan zijn cholesterolonderzoek deed, was de kennis daarvan een stuk beperkter (VLDL, ApoB) dan nu. Het was idd fraaier geweest als hij zijn rol van wetenschapper verantwoordelijker had ingevuld en in zijn publieke uitingen was meegegaan met het kantelende beeld/ nieuwe kennis over verzadigd vet. Daar hebben wetenschappers, als publieke figuren, een taak vind ik. Een wetenschapper moet het niet erg vinden, juist goed, dat hij ongelijk had: voortschrijdend inzicht.
Verder zijn de ontwikkelingen in de media dusdanig, dat er amper ruimte is voor serieuze, niet-simplificerende, clickbait-vrije wetenschapsjournalistiek. Op tv moet alles een spelletje of een quiz zijn. Maar dan nog moet het wetenschapsjournalisten (en hun collega's de koppenmakers) lukken goed gewogen informatie te verschaffen aan het publiek, waar dat ook mag zitten. Katan doet het overigens meestal prima op tv als duider, en hier moet natuurlijk ook de onvermoeibare Jaap Seidell genoemd worden.
Nog even: Katan deed zijn onderzoek naar filterkoffie destijds samen met Rob Urgert. Die is daarna komediant geworden en presenteert nu humoristische programma's met weetjes. Een dergelijke invulling van hun publieke taak wil ik nu ook weer niet van alle wetenschappers vragen.
De wetenschapper is de beste lobbyist die er te koop is.
De vergelijking met de kanarie is wel grappig, zo'n kanarie is een voor iedereen zichtbare waarschuwing voor een onzichtbaar gevaar, hier is de waarschuwing minstens net zo onzichtbaar als het te detecteren gevaar.
Overigens, wetenschap is natuurlijk dé houvast van de moderne mens. Het wordt gezien als hét antwoord op alle onzekerheden die het leven met zich meebrengt. Die status van 'de' wetenschap zorgt ervoor dat wetenschap als zodanig ook ingezet wordt voor politieke en economische doeleinden. Een duidelijk voorbeeld van politiek misbruik van wetenschap was te vinden tijdens de coronacrisis. Het kabinet bleef maar de uitspraak "we volgen de wetenschap" benadrukken. Inmiddels hebben de door WOB verzoeken eindelijk geopenbaarde stukken laten zien dat ambtenaren van VWS actief de adviezen van het OMT redigeerden. Dat is geen volgen, dat is sturen. Maar we zijn gewend dat wetenschap het antwoord op alle onzekerheden levert, dus het kabinet maakte daar dankbaar gebruik van.
Hoewel dit laakbaar is van het kabinet en van de wetenschappers van het RIVM en OMT, ligt de oplossing van dit probleem m.i. toch echt in de manier waarop de maatschappij wetenschap ziet als Orakel van Delphi. Als het gebruik om bij elke onzekerheid naar de wetenschap te kijken niet zo sterk was, was er geen voedingsbodem geweest voor dit politieke misbruik (die m.i. vergelijkbaar is met middeleeuwse heersers die riepen dat de kerk iets voorschreef).
De vraag is hoe de burger op het punt komt dat zij accepteert dat niet alle vraagstukken een antwoord hebben en dat wetenschap niet de oplossing voor alles is. Ik denk dat de media die dit punt begrijpen (zoals foodlog) daar een belangrijke rol in te spelen heeft. Het absoluut en expliciet scheiden van meningen van wetenschappers en de data van hun onderzoek zou een mooi startpunt zijn.