Lees ook
De Britse wetenschapper Joseph Poore en zijn Zwitserse collega Thomas Nemecek legden in Science uit dat vlees en zuivel vreselijk onduurzaam zijn vanwege het extra grondbeslag, het extra waterverbruik en de versterking van verdere negatieve effecten op het functioneren van de natuur dat ze vergen. Om het kort te zeggen: massale consumptie van dierlijke producten, dwingt tot intensivering van de landbouw terwijl die vermeden kan worden. Als we ons niet beperken, dan bedreigen we ons leven op aarde.

Verschillende kranten brachten het als nieuw nieuws; dat was het ook omdat de studie alle vervuilende en verbruikende aspecten van landbouwproducten door de gehele keten in de hele wereld heen bekeek, van de koe tot de verpakte blinde vink of het toefje rundergehakt op een pizza.

Minderen door begrip
Poore en Nemecek zetten stevige getallen neer: ruim 80% van het landbouwareaal wordt gebruikt voor dierlijke productie, maar levert slechts 18% van de calorieën en 37% van de eiwitten op. Volgens de studie veroorzaakt die productie 58% van de CO2-uitstoot (fors meer dan de officiële 14,5% van de FAO), 57% van de watervervuiling, 56% van de luchtvervuiling en 33% van het gebruik van zoetwaterbronnen. Verreweg de grootste vervuiler en verbruiker is rundvlees.

Het onderzoek adviseert je niet alleen minder rundvlees, maar ook minder kip, varkens, zuivel en eieren te eten. Poore zegt in The Guardian door zijn onderzoek gestopt te zijn met de consumptie van vlees omdat het een vermijdbare milieu-impact is die we als individueel mens gemakkelijk kunnen realiseren. Als je het eenmaal ziet, snap je het en breng je dat offer. Minderen door begrip.

Volgens een aanzwellende stroom onderzoeken is ons reisgedrag (zowel vliegen als de auto, maar zelfs de trein) een veel erger bedreiging voor het klimaat dan vlees. Het krijgen van kinderen is nog veel schadelijker; géén kind is goed voor een reductie van twintig keer de bij elkaar opgetelde broeikasgassen die je kunt besparen door alles duurzaam te doen wat maar beter kan. De linkjes leiden naar artikelen die we daar op Foodlog al eerder over bespraken. Zulk minder tikt aan.

Vermijdbare impact
Echt opmerkelijk was een ander nieuwsberichtje dat afgelopen week de aandacht trok. The Verge rekende voor dat een liter Coca-Cola 70 liter water kost. Al die liters gaan natuurlijk niet in de fles. Het gaat ook niet zitten in het omspoelen en reinigen van de flessen en bottelarijen. Die 70 liter zijn gemiddeld nodig voor de teelt van de suikerbieten, de maïs voor de HFCS of het suikerriet dat nodig is om het te zoeten. Een vegetarische, 'duurzame' teelt dus, maar via de Cola wel zo'n 70 maal zo schadelijk als water uit de kraan, nog los van het effect op de omvang van je buik. En dus óók een vermijdbare milieu- en gezondheidsimpact van jewelste. Minder is nog gezond ook.

Waarom niet minder?
Waarom zou je vliegen als dat klimaatverandering zozeer kan tegenhouden, Cola drinken waar je dik van wordt of een kind krijgen dat toch alleen maar zorgen oplevert?

Als we ons zulke zorgen over de toekomst maken, dan zou dit de tijd van minder moeten zijn. Ons wordt daarentegen verteld dat het de tijd van transities is: hetzelfde maar dan anders, méér zelfs volgens duurzaamheidsgoeroe Ruud Koornstra. Elektrisch vervoer, vegetarisch genieten en nog meer kinderen krijgen, want dat moet allemaal kunnen. Natuurlijk, want daar is geld mee te verdienen. Met minder is dat veel lastiger.

Vanmiddag zag ik in Buitenhof de Rotterdamse socioloog Willem Schinkel pleiten voor communisme om de samenleving duurzamer te laten consumeren (de beslissers in het kapitalistische systeem willen dat niet omdat ze geld verdienen voorop stellen, zegt hij), terwijl de oplossing zo evident is en tot niet zo'n streng politiek regime hoeft te leiden.
We lijken er niet toe in staat zodat serieuze mensen dan maar met zulke oplossingen komen. Mannen als Koornstra jagen ons verder de markt in. De uitdaging is zelf vanuit inzicht voor zelfbeperking te kiezen. Dat soort verantwoordelijk individualisme heeft mijn voorkeur, maar als het niet anders kan, zal het wellicht anders gaan.
Dit artikel afdrukken