Het Amerikaanse persbureau Reuters zag een officieel EU document in dat morgen ten grondslag zal liggen aan het overleg van de Europese landbouwministers over de aanpak van de Ruslandcrisis. Die zorgt ervoor dat een - relatief geringe - hoeveelheid Europees primair en verwerkt voedselproduct hier op de markt blijft.

Schade versus marktbederf
De schade bedraagt volgens het document dat Reuters inzag € 5,1 miljard euro. Het persbureau maakt geen onderscheid naar gederfde omzet van de € 11,8 miljard die de EU vorig naar Rusland afzette en het prijsbedervende effect van het overaanbod dat op de EU markt is ontstaan. Nu het niet meer weg kan of nog geen alternatieve markten heeft gevonden, wil iedereen graag verkopen en dalen de prijzen voor iedereen. Daardoor is de schade zeker in het geval van ononderscheiden basisproducten zoals varkensvlees, eenvoudige kaas en tomaten groter dan de verloren omzet alleen.

Steunmaatregelen en saneringsvoorkeuren
Op dit moment heeft de EU € 125 miljoen uitgetrokken voor steunmaatregelen tegen marktbederf. Er zijn nog geen compensaties toegekend voor schadeloosstelling uit hoofde van politieke besluitvorming. De Nederlandse staatssecretaris Dijksma sprak gisteren de hoop uit dat er meer steun beschikbaar gaat komen. Zij laat echter tevens weten dat bedrijven die er vóór de crisis al slecht voor stonden, niet mogen hopen op steun. De al jaren kwakkelende varkenssector sloot zij uit van steun. Het argument dat zij daarvoor hanteert is echter merkwaardig. Nederlandse varkenshouders zouden geen recht op steun of compensatie hebben omdat Rusland al eerder een veterinaire ban hanteerde tegen Europees varkensvlees. Dat deed het land om zich te beschermen tegen de Afrikaanse varkenspest. Die woedt echter ook in Rusland zelf en aan zijn West-grenzen. De veterinaire ban is dan ook te beschouwen als een voorloper van de openlijk politieke die volgde op de sancties van het Westen na het neerhalen van MH17. Denemarken wil zijn varkenshouderij dan ook steunen en daarvoor een beroep doen op de Europese steunmaatregelen. Iedere lidstaat beslist zelfstandig waar die van toepassing moeten worden geacht.

De tuinbouw, die eveneens al jarenlang kwakkelt, verdient blijkens de houding van de staatssecretaris wel steun voor de gevolgen van de Russische sancties. Onlangs kwam ze met een kistje groenten het Binnenhof op. Daar werd besloten tot steun aan groenten- en fruittelers.
Het is niet ondenkbaar dat de staatssecretaris daarmee stilletjes getuigt van impliciete politieke taxaties en keuzen voor de toekomstbestendigheid van de twee Nederlandse agrarische sectoren. De keuze vóór de tuinbouw, volgens het kabinet een speerpunt van de Nederlandse economie, en níet voor de kwakkelende varkenshouderij zou kunnen duiden op saneringsvoorkeuren. Die zijn niet onlogisch. Het kostenniveau voor het mesten en verwerken van varkens voor internationale markten is moeizaam kostendekkend te krijgen in Nederland.


Fotocredits: 'Money', Image via Alexander Kaiser, pooliestudios.com
Dit artikel afdrukken