De meest biodiverse savanne ter wereld
Cerrado: nooit van gehoord? Iedereen spreekt in Europa over de rijkdom en de vernietiging van het Amazonegebied. Niemand heeft het over de Cerrado, de meest biodiverse savanne ter wereld, in het hart van Brazilië. Nochtans hebben we in Nederland en Vlaanderen meer te maken met de Cerrado dan met het Amazonegebied.
De Amazone spreidt zich uit over negen landen en is amper 10.000 jaar oud, van na de laatste ijstijd. De Cerrado is één van de oudste ecosystemen ter wereld: meer dan 45 miljoen jaar oud en omvat 2 miljoen km2. Het is een verbindingsgebied tussen andere (bedreigde) ecosystemen: Amazone, Caatinga, Atlantisch woud en Pantanal. Het gebied herbergt 20% van de biodiversiteit van Brazilië en 5% van de biodiversiteit wereldwijd.
Omgekeerd woud
Het is eigenlijk een omgekeerd woud: de eeuwenoude wortels zijn belangrijker dan de knoestige bomen. Ze slaan heel wat koolstof op. Ook de oorspronkelijke grassen en struiken zijn belangrijk. Zij zorgen al miljoenen jaren voor doorsijpeling naar een ondergrondse zee. Daarom ontstaan de meeste rivieren van dit land in het centrum van het land.
Wat heeft Nederland hiermee te maken? 54% van de Cerrado is al vernietigd voor monocultuur soja, met vooral export naar Europa en China. Het ‘Gat van Rotterdam’ is hierin cruciaal. De veehouderij en het huidige stikstofprobleem hebben alles met deze overzeese soja te maken.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Ik zag diverse reacties op de film Pé na terra. Toch even reageren. De meeste van deze mensen hebben niet meer grond nodig. Ze hebben maar 1 à 2 hectare, terwijl de sojaboer er 4000 heeft voor veevoer richting Europa en China. We moeten het dus vooral over veevoer hebben die zoveel beslag legt op onze planeet. Ik ben geen vegetariër, maar ik vind dat we minder dierlijke eiwitten moeten consumeren. Het gaat dan niet allen over vlees, maar bv. ook over vis uit de aquacultuur. Daar gaat ook veel soja heen.
#18-#21 Leuk dat je in Brazilië geweest bent Willem, lijkt me een mooi land.
Voor mij is de film ( zie link #18) geen " feel good movie".
Wat mij betreft staan we met zn allen veraf van de realiteit op aarde,....van de realiteit waarin we ons bevinden. We zijn ziende blind, en houden teveel vast aan onze gewoontes (en cultuur), ...ondertussen verwoesten we veel ecosystemen en komt klimaatverandering op ons af.
De "boslandbouw" die de mensen toepassen in deze film vind ik inspirerend. Het is GEEN natuur, ...het is een "landbouw systeem" waarbij de natuur wordt nagebootst door veel soorten te gebruiken die samen goed gedijen. Verschillende lagen boven de grond in het bladerdak, en in de ondergrond door wortelgroei, zorgen ervoor dat nutriënten beschikbaar blijven en niet uitspoelen. Op deze manier kunnen ze ook zuinig omgaan met water. Er is weinig ziekte-druk door de ruime variatie in gewassen. In allerlei permacultuur- bronnen wordt dat verder uitgelegd.
Bovendien is er een relatie tussen de boeren en de mensen die de produkten kopen ( community supported agriculture) wat het produceren meer zin en plezier kan geven en de consumenten meer betrokken ( zoals te zien in de film).
Ik zie het denken in " zones" wel zitten.
x Grote gebieden voor ecosystemen reserveren ( vanwege intrinsieke waarde van natuur en de beschermende functie van ecosystemen voor het huidige leven op aarde).
x Zones voor extensieve vormen van landbouw, groenteteelt en fruitteelt, parallel met natuurgebieden.
x Beperkte zones van meer intensievere landbouw voor bv graanproductie ea gewassen die in een ruim bouwplan passen, ...maar dan wel op een ecologisch verantwoorde wijze zoals met stroken landbouw, ruim bouwplan met afwisselende gewassen, optimaal gebruik van meststoffen en liever geen bestrijdigsmiddelen , gebruik van menselijke uitwerpselen...zoveel mogelijk kringlopen sluiten, niet dogmatisch, maar met realiteitszin.
Een variatie in landbouwsystemen lijkt me ook wenselijk, en niet alles teveel concentreren in enkele gebieden, want daarmee wordt het hele voedselproductie-systeem veel te kwetsbaar. Dat is nu ook goed zichtbaar met de afhankelijkheid van mn de Afrikaanse voedselvoorziening van de graanproductie in de Oekraïne.
Als consument kun je ook keuzes maken, zoals heel weinig of geen dierlijke producten meer eten en zoveel mogelijk kiezen voor ecologisch verantwoorde productie als dat kan.
( zie eerder in de discussies in deze serie, oa in de bijdrage van Henk Breeman: "Bescherm de wildernis en cultuurlandschappen, vergeet de hoop op biologisch).
Ja, Frank Eric, het zit hem vooral in "waar het kan"... Daar hoort natuurlijk bij gezegd te worden op een manier en een plek, waar het het minst schadelijk is. Feit is dat we niet zonder landbouw kunnen. Dus moet goed bekeken worden waar en hoe.
Maar als China goed blijft betalen voor de soja is daar moeilijk tegenop te werken. Ik denk dat Europa op den duur wel zonder deze soja kan. Als hier de veestapel slinkt hebben we minder nodig en Oekraïne kan volgens mij ook prima soja telen voor Europa.
#19 Willem, " Intensief boeren waar dat kan, om dan verder zoveel mogelijk land woest te houden, of aan de andere kant, veel meer hectares gebruiken en dat "natuurinclusief" doen, zoals die voorbeelden in de film. Volgens mij geld deze discussie voor iedere plek op aarde."
In de film kwam ook naar voren dat het 'hydrologisch evenwicht" aan het kantelen is; zo regent het bij veel sojateelt steeds minder, want er zijn geen bomen meer; En soja heeft veel water nodig. Nog afgezien van de overall klimaatverandering, die zich steeds vervelender manifesteert.
Het Amazone regenwoud, een eindje verderop, is bezig een netto uitstoter van CO2 te worden. Amazone Tipping Point?
Trouwens, "Intensief boeren waar dat kan, om dan verder zoveel mogelijk land woest te houden,", wordt dat niet gewoon 'intensief boeren, overal waar het kan?'
We hebben zes planetaire grenzen overschreden, waaronder die voor CO2, biodiversiteit, en 'groen water' (het water, dat beschikbaar is voor de planten, de ecosystemen; die cyclus is buiten de veilige zone gekomen), die mij van toepassing lijken voor de cerrado.
Als ik dat dan zo bekijk zou ik zeggen 'natuurinclusief met bos', en voor eigen gebruik, dus niet voor export.
Ja, Barbara, het is ongetwijfeld een mooie film. Een " feel food movie". In mijn beleving ver van de Braziliaanse realiteit. Maar ok, men moet ergens beginnen.
Vervolgens moet je natuurlijk, zoals overal, even uitrekenen wat het beste is. Intensief boeren waar dat kan, om dan verder zoveel mogelijk land woest te houden, of aan de andere kant, veel meer hectares gebruiken en dat "natuurinclusief" doen, zoals die voorbeelden in de film. Volgens mij geld deze discussie voor iedere plek op aarde.
De realiteit hoeft niet altijd Braziliaans te zijn, maar wel realiteit, volgens mij.