Lees ook
Gisteren werd via Reuters bekend dat de Noren hun wetten ten aanzien van het eigenaarschap van zalmkwekerijen moeten aanpassen. De wet van het land verbiedt bedrijven en individuen om meer dan 25% van de zalmkweek - een belangrijke economische activiteit voor het land - in eigendom te hebben. Marine Harvest is een in Noorwegen gevestigde internationale zalmkweker met activiteiten in de gehele wereld. Het bedrijf wil ook kunnen groeien in eigen land, maar zag zich gehinderd door de wet. Het klopte bij de Europese Vrijhandelsorganisatie EFTA en stelde dat de Noorse wet strijdig is met de Europese handelsafspraken.

Waarom was de Noorse wetgever tegen dergelijke concentraties van productiemacht en waarom moet het zijn verzet daartegen juist nu opgeven?

De Noren wilden kennelijk zorgen voor gezonde concurrentie in eigen huis. Dat doe je door bedrijven naast elkaar te laten bestaan, in plaats van elkaar allemaal over te laten nemen. Dat regel je bij wet en dan werkt de vrije markt als een zonnetje in het voordeel van kwaliteit en diversiteit. Al krijg je er misschien niet de laagste kostprijs door, je krijgt er wel de beste kwaliteit door. Dat was het beleid van de Noren. Het is nu voorbij omdat de grootste zalmkweker ter wereld graag ook zijn eigen land wil overnemen en omdat Europese handelsafspraken het kwaliteitsbeleid van de Noren kunnen afschaffen ten faveure van een beleid dat gericht is op de laagste kostprijs. Het zijn allemaal keuzen. Een bevolking moet ze maken. Dit besluit was ooit nadrukkelijk niet de keuze van politici die de Noren in hun parlement hebben gestemd. Vandaar die Noorse wetgeving tegen machtsconcentraties.

De vraag is dan ook, welke keuze de Europese bevolking nu zou maken. Leidende economen die tevens nadenken over een duurzamere omgang met productiemiddelen en grondstoffen stellen vrijwel zonder uitzondering dat onze economie zich van een kwantitatieve weer naar een kwalitatieve moet bewegen. De kwantitieve is namelijk uit de hand gelopen omdat hij bedrijven economisch kwetsbaarder in plaats van sterker maakt en hen bijna dwingt om een loopje te nemen met het welzijn van dieren, arbeidsomstandigheden voor mensen, landschapsschoon en de zorg voor het milieu. Het is die economie die een bijna ingeprogrammeerde drang heeft om kosten te externaliseren, zoals het effect van die vier factoren met een chique werkwoord wordt gemoemd. Dat moet anders en daar is nieuw beleid voor nodig.
Het zou weleens zo kunnen zijn dat de verouderde Noorse wetgeving vóór in plaats van achterloopt. Dat weet Europa echter niet, omdat het dat zijn burgers niet vraagt en politici te druk zijn met verkiezingsprogramma's om herkozen te worden.

NB: mocht iemand denken dat ik tegen Marine Harvest ben omdat het een groot bedrijf is, dan moet ik die teleurstellen. Ik vraag slechts wat we willen en of we dat wel weten.
Bedenk overigens dat de Noren een van de beste visserijbeleiden ter wereld hebben. Het 'duurzame' vislogo MSC doet het ervoor in zijn broek en zwijgt er het liefste over. Logisch, want MSC is met name geschikt om geld te verdienen en nauwelijks om kosten kwalitatief te internaliseren. Daar ging het op Foodlog al menigmaal over.

Fotocredits: Norsk Havbrukssenter
Dit artikel afdrukken