Jean Tirole: kandidaat voor oordeel over macht supermarkten?

Vandaag werd bekend dat de Franse econoom Jean Tirole van de universiteit van Toulouse, de Nobelprijs voor de Economie heeft gewonnen. Hij verkreeg de prijs voor zijn onderzoek naar het reguleren van markten die beheerst worden door een beperkt aantal bedrijven. Om hen geen oneigenlijk machtsposities te geven, is regulering nodig. Ze kunnen immers door hun inkooppositie hun inkoopkosten oneigenlijk laag houden en hun verkoopprijzen hoog zetten zonder angst te hoeven hebben voor nieuwe, betere marktbetreders. Daarmee remmen ze de vooruitgang van de samenleving. Tirole krijgt de prijs omdat hij als eerste econoom niet naar een algemeen reguleringsmechanisme heeft gekeken, maar naar regulering van specifieke markten en de situaties waarin die zich bevinden.

Het oordeel
De Koninklijke Zweedse Academie voor de Wetenschappen zei over het werk van Tirole: His analysis of firms with market power provides a unified theory with a strong bearing on central policy questions: how should the government deal with mergers or cartels, and how should it regulate monopolies?
Tirole showed theoretically that such rules may work well in certain conditions, but do more harm than good in others. Price caps can provide dominant firms with strong motives to reduce costs -- a good thing for society -- but may also permit excessive profits -- a bad thing for society. Cooperation on price setting within a market is usually harmful, but cooperation regarding patent pools can benefit everyone. The merger of a firm and its supplier may encourage innovation, but may also distort competition.

Volgens l'Opinion zou Tirole van zijn universiteit de economische hoofdstad van de wereld hebben gemaakt. Tyler Cowen schrijft op Marginal Revolution waarom hij enthousiast is over het werk van Tirole.

Toepassing op de macht van de super
In de lidstaten van Europa gaan onder het publiek, vanuit de politiek en NGO's stemmen op om de macht van supermarkten te reguleren omdat ze de vooruitstrevendheid van marktwerking zouden verstoren. Een toepassing van de theorie van Tirole zou nieuw licht op die discussie kunnen werpen. Al helemaal nu supermarkten afhankelijk lijken van de bonussen die zij nodig hebben van hun leveranciers om hun deuren open te houden, zoals een Britse krantenjournalist afgelopen week beweerde.

NB: de 'Nobelprijs voor de Economie' heet officieel de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor de Economie.

Fotocredits: Jean Tirole