1 min
“Voor de toekomst van ons voedselsysteem zie ik twee strategieën. Enerzijds de ‘duurzame intensivering’ en anderzijds een transformatie van ons voedselsysteem’.
Die woorden sprak Frederike Praasterink in haar inaugurele rede als lector “Future food systems’ aan de HAS Den Bosch op 22 februari. Bij die transformatie denkt ze aan een herontwerp van het voedselsysteem, het opnieuw verbinden van consumenten en producenten en een herwaardering van voedsel in onze samenleving.
“Problemen in ons voedselsysteem kunnen niet opgelost worden op dezelfde manier als waar we goed in zijn, zoals het efficiënt produceren van voedsel. De impact van ons voedselsysteem op volksgezondheid en het milieu zou leidend moeten zijn bij het opnieuw overdenken van ons voedselsysteem”, aldus Frederike Praasterink.
Ze ziet kansen om leidende principes uit de natuur te integreren in het landbouwsysteem: Zorg voor diversiteit met de gewassen, want monocultures zijn niet goed voor de biodiversiteit. Verder noemt ze het gebruik van zonne-energie als bron van voedselproductie en energie. Maar ook principes van ‘zero-waste’ en circulaire landbouw is een principe uit de natuur. Ook het respecteren van de grenzen van de planeet vraagt om verduurzaming van ons voedselpatroon. Ze bepleit daarom een verschuiving naar een dieet met meer plantaardige eiwitten. Een ander principe uit de natuur is de continue innovatie. Dat is ook cruciaal voor onze toekomstige voedselsystemen. Ze houdt daarmee een pleidooi voor de ‘agro-ecologie’, waar ook de Franse regering een warm voorstander van is. En Carrefour, een van de grote Franse supermarkten, liet deze week weten ook die kant op te koersen Volgens Praasterink kan een transitie van ons voedselsysteem Nederland helpen om haar koppositie te kunnen handhaven. “We zijn geen passagiers op het ruimteschip aarde, maar we zijn allemaal bemanningsleden”, waarmee ze duidelijk maakte dat we allemaal aan de slag moeten.
Gedeputeerde Anne-Marie Spierings van Noord-Brabant maakte voorafgaand aan de inaugurele rede duidelijk voor welke drie uitdagingen de provincie staat. Ze wil oplossingen voor de milieuproblemen in de landbouw, de slechte onderhandelingspositie van de boeren in de voedselketen en het onnadenkende koop- en consumptiegedrag van consumenten. Spierings vindt het belangrijk dat Noord-Brabant de meest innovatieve provincie wordt. Landbouw en voedsel maken daar een belangrijk onderdeel van uit.
Dat is geen gemakkelijke opgave. Vandaag werd bekend dat AgriFood Capital, een van de grote initiatieven om Brabant in beweging te krijgen, door ‘een vage organisatie’ lastig van de grond komt.
Dit artikel afdrukken
“Problemen in ons voedselsysteem kunnen niet opgelost worden op dezelfde manier als waar we goed in zijn, zoals het efficiënt produceren van voedsel. De impact van ons voedselsysteem op volksgezondheid en het milieu zou leidend moeten zijn bij het opnieuw overdenken van ons voedselsysteem”, aldus Frederike Praasterink.
Ze ziet kansen om leidende principes uit de natuur te integreren in het landbouwsysteem: Zorg voor diversiteit met de gewassen, want monocultures zijn niet goed voor de biodiversiteit. Verder noemt ze het gebruik van zonne-energie als bron van voedselproductie en energie. Maar ook principes van ‘zero-waste’ en circulaire landbouw is een principe uit de natuur. Ook het respecteren van de grenzen van de planeet vraagt om verduurzaming van ons voedselpatroon. Ze bepleit daarom een verschuiving naar een dieet met meer plantaardige eiwitten. Een ander principe uit de natuur is de continue innovatie. Dat is ook cruciaal voor onze toekomstige voedselsystemen. Ze houdt daarmee een pleidooi voor de ‘agro-ecologie’, waar ook de Franse regering een warm voorstander van is. En Carrefour, een van de grote Franse supermarkten, liet deze week weten ook die kant op te koersen Volgens Praasterink kan een transitie van ons voedselsysteem Nederland helpen om haar koppositie te kunnen handhaven. “We zijn geen passagiers op het ruimteschip aarde, maar we zijn allemaal bemanningsleden”, waarmee ze duidelijk maakte dat we allemaal aan de slag moeten.
Gedeputeerde Anne-Marie Spierings van Noord-Brabant maakte voorafgaand aan de inaugurele rede duidelijk voor welke drie uitdagingen de provincie staat. Ze wil oplossingen voor de milieuproblemen in de landbouw, de slechte onderhandelingspositie van de boeren in de voedselketen en het onnadenkende koop- en consumptiegedrag van consumenten. Spierings vindt het belangrijk dat Noord-Brabant de meest innovatieve provincie wordt. Landbouw en voedsel maken daar een belangrijk onderdeel van uit.
Dat is geen gemakkelijke opgave. Vandaag werd bekend dat AgriFood Capital, een van de grote initiatieven om Brabant in beweging te krijgen, door ‘een vage organisatie’ lastig van de grond komt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
61 Hendrik, de opbrengsten zijn inderdaad enorm toegenomen en dat is voor het grootste deel te danken aan de kunstmest. Die kunstmest bevat slechts een beperkt aantal componenten en planten en andere gewassen kunnen niet anders dan deze opnemen. Ze gebruiken dus niet eventueel aanwezige andere nutrienten uit de bodem. Deze planten worden 'lui' of 'verwend' omdat ze niet gedwongen worden zelf de benodigde nutrienten te zoeken in de bodem. Dat maakt hen zwakker, kwetsbaarder en ze bevatten minder voor de mens belangrijke voedingsstoffen, steeds minder zelfs. Kort gezegd: meer volume, minder kwaliteit anders gezegd meer vulling, minder voeding. Door de toepassing van 1 soort gewas op een groot oppervlak is de kans op plagen en ziektes groot. Daarom heb je weer pesticiden nodig. In een permacultuursysteem verbouw je een verscheidenheid aan soorten. Daar ontstaan zelden plagen, omdat de planten sterker zijn (ze moeten moeite doen hun voeding uit de bodem te halen), profijt hebben van het feit dat schadelijke insecten de kans niet krijgen de oogst aan te tasten. Ze 'laten zich afleiden' bijv. door bloemen die ook in het systeem groeien. Door het permanent bedekt houden van de bodem met allerlei soorten organisch materiaal krijg je als vanzelf een steeds rijker bodemleven, meer zuurstof in de bodem en bovendien meer organische stof. (een toename van 3,5% in 2010 tot 5,5% in 2016). Daardoor kan de grond meer water vasthouden. Allemaal voordelen. Maar dat is een langdurig proces. Wij zijn nu zo'n tien jaar bezig en we zijn nog niet waar we zijn willen. Je kunt de grootschalige landbouw zien als een elk jaar complete kaalslag door ploegen, (wat de complete bodemstructuur vernietigt), daarna eggen en zaaien en oogsten. Daarna weer opnieuw beginnen. Dat lijkt me een te gekke verspilling van energie.
#63 Hendrik; Ook in tropische regenwouden zal uitspoeling optreden, en ik weet niet of vlinders in je nek (ik maak hier hetzelfde mee met oa blauwtjes, binnenkort dan) een aanwijzing zijn voor efficientie met nutrienten. Ben het wel met je eens (en anderen) dat de mens nog vooral 'lineair' bezig is.
Hendrik J. Kaput.
De vergelijking van 90 ton bieten nu en 50 ton bij je vader is geen bewijs dat de bodemvruchtbaarheid niet is teruggelopen.
Jaarlijks is er via veredeling een productieverhoging van ongeveer 2%, selectie op gewassen met hogere opbrengst dus, niet alleen bij gewassen ook bij dierproductie is dat zo. Reken maar uit wat de opbrengst feitelijk had moeten zijn.
Maar je lijkt me zo zwart-wit? bijv. zonder kunstmest kan niet, maar is het dan niet nodig om te streven naar minimale N-verliezen, minimale inzet van chemische middelen, minimale inzet van kunstmest. Om het dan tenminste zo lang mogelijk nog enigszins gezellig te houden, of om het kennelijk onafwendbare naderende einde toch maar (proberen) uit te stellen?
#57 Jan-Willem, "het regenwoud: dat heeft de grootste soortenrijkdom en verrijkt zichzelf nog dagelijks" Wanneer ik een ding van Hans van der Lans (ecoplan.nl) over oerwouden heb geleerd is het wel dat alle nutriënten worden gerecycled. Tientallen vlinders had ik in mijn nek hangen die er op bedacht waren elke voedingstof te verwaarden. Landbouw is er niet mee te vergelijken, dat leer je al bij het eerste college tropische landbouw. Een oerwoud is een heel oud ecosysteem i.t.t. landbouw waar die ouderdom is weggehaald. Daarom zul je bij landbouw altijd moeten jatten tot het niet meer gaat. Wat dat betreft ben ik het wel met je eens dat het verlies aan voedingsstoffen steeds groter wordt.
#57 Jan-Willem, over compost zonder jatten. Dat wordt dan na jaren uiteindelijk herdistributie van nutriënten armoede. Of je daar dan blij van wordt?