Dat is een controversiële constatering, want op dit moment bepaald niet hippe boodschap. De onderzoekers benadrukken mogelijk mede daarom dat no till ook andere voordelen heeft die onverkort blijven bestaan. Beperkte grondbewerking, zeggen ze, blijft ondanks hun constatering nog steeds van cruciaal belang voor de bestrijding van bodemerosie en -afspoeling. Hoe minder grond beregend en gekeerd wordt, hoe beter deze water vasthoudt en de groei van bodemmicro-organismen voedt die plantengroei ondersteunen. Daardoor zijn er minder meststoffen nodig.
Toch willen ze ook kwijt dat niet al onze hoop moeten vestigen op no till-landbouw om de koolstofvoetafdruk van de landbouw weg te werken.
Dat concluderen de onderzoekers op basis van 144 studies over de afgelopen 50 jaar, waarin no till werd vergeleken met bewerkte velden. In totaal bevatten de studies 1.061 vergelijkingen tussen no till en geploegde landbouw, een serieuze set data dus waaruit een stevige conclusie mag worden getrokken.
Doorgaans wordt de doeltreffendheid van no till onderzocht op basis van metingen van de organische koolstof in de bodem (SOC) tot op 10 centimeter diepte. Omdat ze heel uitgebreid zochten naar studies, vonden de onderzoekers ook gegevens over wat er in diepere bodemlagen gebeurt. Dat veranderde hun beeld.
Het verschil in conventionele en no till bewerkte bodems verschilt na een jaar of 14 nauwelijks meerZe constateren dat in de eerste jaren van no till-praktijken de bodemorganische stof in de bovenste lagen toeneemt. Tegenover die winst staat echter een afnemende hoeveelheid in de laag tussen 10 en 60 centimeter.
Dit verlies varieert in de studies die de onderzoekers naplozen tussen de 0,28 tot 2,29 Mg per hectare en overtreft zelfs een beetje de winst in de hoogste laag. Het verschil in conventionele en no till bewerkte bodems verschilt na een jaar of 14 nauwelijks meer.
Waarom de bodemorganische stof in lagere grondlagen omgekeerde evenedig afneemt met de toename in de bovenste, hebben de onderzoekers niet kunnen achterhalen. Ze hebben wel een aantal hypothesen. Bodembewerking zonder grondbewerking zou de mogelijkheden voor koolstofopslag in de bovengrond om zich naar de onderste lagen te verplaatsen kunnen beperken. Dat kan verklaren waarom deze lagen na verloop van tijd uitgeput raken. Onbewerkte grond verdicht na verloop van tijd ook zodat de opname van koolstofrijke gewasresten van bovenaf kan vertragen. Bovendien maakt toenemende verdichting het voor plantenwortels moeilijker om zich een weg naar beneden te banen, waardoor een andere weg voor het transport van koolstof via uitgestrekte wortelnetwerken naar diepere lagen wordt beperkt.
Welke conclusies moeten uit het onderzoek worden getrokken? "Onze bevindingen tonen aan dat er geen eenvoudige gegarandeerde oplossing is voor het terugdringen van atmosferische CO2", zeggen de onderzoekers.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Eerst minimaal beschadigen tijdens en na de oogst (met een beetje geluk) dan zo snel mogelijk minimaal bewerken en in een keer een volggewas inzaaien is mijn plan van aanpak.
Niet beregenen zodat de klei grond goed inscheurt waardoor de wortels de diepte in kunnen en later de toplaag de scheuren inspoelt met dat hoge OS hoort er ook bij.
Het blijft een open deur dat je wel naar een hogere balans kan kruipen maar dat de opbouw afvlakt en dat het van een hoge waarde heel snel omlaag kan.
#26 Koolstofvastlegging kun je niet los zien van de stikstofkringloop en dus ook lachgasemissies. Hoe je die koolstof toevoert, wat doe je ermee in de bodem, welke grondsoort heb je, welk klimaat, jaarinvloeden en dan ook hoe integraal wil je het benaderen. Begint de maatregel en bijbehorende CO2 balans pas op het veld en houdt deze op bij het veld of ga je integraal bekijken. En in hoeverre zijn er trade-offs tussen landbouwproductie en additionele CO2 vastlegging en wanneer wordt het win-win. Ploegen is een middel en geen doel. Voor mij gaat het er om de bodemstructuur te verhogen. Gewaskeuzes, vruchtopvolging, keuze tussengewassen. C/N verhoudingen en afstemming hiermee met bemesting. Voor mij is het één tombola. Een draai aan de ene knop heeft effect op alles en dan nog eens het financiële plaatje. Ik denk dat alle kleine stapjes in onze zoektocht naar die balans de uitdaging is. Onze focus is naar mijn mening te veel gericht op quick fixes. Wat zou het mooi zijn als deze simpele maatregel als niet ploegen het ei van columbus is om gecertificeerd koolstof vast te leggen. Ik denk dat we moeten oppassen dat deze manier van denken niet juist belemmerend werkt in innovatie op bedrijfsniveau. Net zoals het compleet dichttimmeren van het mestbeleid. Er wordt best wel wat onderzoek gedaan binnen bijv. PPS beter bodembeheer of project slim landgebruik. Eigenlijk weten we heel veel niet en proberen we met dat kleine beetje dat we weten straks beleid en/of verwaardingsmodellen op te tuigen. Uitdagend zal ik maar zeggen.
#27 ja mee eens, maar zo hebben we ook andere opgaves zoals bijv. rondom biodiversiteit, uitspoeling/afspoeling van nutrienten. Zoals hierboven gezegd het hangt allemaal met elkaar samen. Ik heb het antwoord ook niet, maar ik denk dat de praktijk laat zien dan NKG heden ten dage heel realistisch is. Ook met beperkte inzet van chemie.
De vraag 'kerend of niet-kerend komt regelmatig terug. Eind jaren zeventig lagen er veldproeven 'methode en tijdstip hoofdgrondbewerking' in Marknesse (klei), Westmaas (klei) en Vredepeel (zand). Projectleider was Cees van Ouwerkerk van het Instituut Bodemvruchtbaarheid in Haren (opgegaan in WUR). Ik onderzocht daar vanuit het praktijonderzoek (PAGV, opgegaan in WUR) de effecten op onkruiden. De conclusie was dat zonder forse extra inzet van herbiciden, met name glyfosaat tegen meerjarige onkruiden, niet-kerende grondbewerking niet realistisch was. Omdat we ook een doelstelling hebben m.b.t. het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is het verstandig bij de beoordeling van een grondbewerkingstechniek alle relevante aspecten mee te nemen.
Hans, wat bedoel je met ‘al dat andere werk’?
#22 gelukkig wordt er momenteel nog volop onderzoek naar gedaan, want de spreiding was ook groot in de resultaten. Maar ploegen/niet ploegen in Hollandse intensieve bouwplannen met wortelgewassen, waar in het najaar soms sporen tot de ploegzool liggen of 50 ton op vier wielen alles aanstampt. Dan denk ik dat je de focus wel ergens anders op kan leggen met onderzoeksgeld. Wat is namelijk de reden dat we hier ploegen op 25-30cm diep? Als we die oorzaken tackelen, waarom zou je dan nog willen ploegen buiten dat het machtig mooi werk is? Daarom CO2 vastlegging en ploegen vs niet ploegen een zinloze discussie. Er is zoveel belangrijker werk te doen. Of we ploegen of niet het zou een resultante kunnen zijn van al dat andere werk dat op de plank ligt.