Het woord 'megastal' vliegt in het rond bij de plannen die Herman Kemper heeft om biologische kip in Nederland zelf te kunnen blijven produceren. Wat vinden maatschappelijke organisaties, een ethicus en een marketingexpert van de plannen?
Hans van Trijp, hoogleraar Marktkunde en Consumentengedrag (WUR), droeg bij aan de Zienswijze van de Raad voor Dieraangelegenheden waarin een visie wordt gepresenteerd om dierenwelzijn via marktwerking en aanvullend overheidsbeleid te realiseren. Van Trijp reageert hier op persoonlijke titel.
Het verhaal laat zien dat complexe vraagstukken in onze moderne maatschappij "onoplosbaar" zijn. Er is namelijk geen 'autoriteit' om op dit complexe niveau met de diverse maatschappelijke lagen de knoop door te hakken. We zijn als het ware met elkaar aan het uitvinden wat de spelregels zijn van deze transitie en wie de scheidsrechter is.
Mensen blijken ook een complex vraagstuk te benaderen vanuit single issues. Dat is niet zo bemoedigend voor de transitie die toch echt nodig is: ze denken zwart-wit, in oud model versus nieuw model zonder te kijken hoe systemen ook naast elkaar kunnen bestaan. Concreet betekent het dat volledige consensus niet haalbaar is. Je kunt niet zulke grote veranderingen aanbrengen zonder dat het ergens gaat schuren - er is toch sprake van schaalvergroting, toch uitstoot. Complexe vraagstukken vragen uiteindelijk om compromissen.
Kip zoals Kemper die buiten houdt
CenSAS
De ethicus Dr. Franck Meijboom, directeur van het Centre for Sustainable Animal Stewardship van de Universiteit Utrecht, liet het volgende weten:
Deze discussie onderstreept dat het houden van dieren geen privékwestie meer is en dat het samenleven van mens en dier een onderwerp is dat breed leeft onder de bevolking. In een situatie als deze is het niet alleen van groot belang dat al in een vroeg stadium de verschillende belanghebbenden goed worden betrokken, maar ook dat alle onderdelen van het plan in samenhang bediscussieerd worden. Verantwoorde en duurzame oplossingen vragen om een diervriendelijk ontwerp, zoals hier het geval is, maar ook om aandacht voor waarden als volksgezondheid en maatschappelijk draagvlak. Dat vraagt om een discussie waarin al die thema’s samenkomen. Dat vraagt om voldoende informatie, maar ook om inzicht in hoe belangen van mens, dier en milieu worden gewogen.
Dierenbescherming
Marijke de Jong reageert namens de Dierenbescherming als volgt:
De Dierenbescherming vindt het schandalig dat een bedrijf dat op een diervriendelijke, duurzame en transparante wijze vleeskuikens wil houden geen ruimte krijgt in Nederland. De ontwikkelruimte voor innovatieve, duurzame concepten in Nederland wordt ernstig beperkt door de problemen die zijn veroorzaakt door de intensieve veehouderij, met een te grote veedichtheid en megastallen, die er mede door het beleid van de overheid zijn gekomen. Gemeenten schieten in de stress door de verhalen over problemen met de volksgezondheid en zetten de hele vergunningverlening op slot, inclusief aanvragen voor duurzame en diervriendelijkere stallen. De gewenste richting is om minder dieren te houden in Nederland op een extensieve en veel diervriendelijker wijze. Initiatieven zoals die van Herman Kemper moeten niet tegengewerkt worden door de overheid maar gestimuleerd en gefaciliteerd.
Wakker Dier
Hanneke van Ormondt van Wakker Dier zegt:
Een gemiddeld vleeskippenbedrijf houdt 100 duizend kreupele plofkippen in een dichte stal met veel antibiotica. De stank in de stal is verschrikkelijk, net als het dierenleed. De nieuwe buren van Herman Kemper hebben een kans om afstand te doen van de plofkip. Om samen met een biologische boer 50.000 kippen buiten te laten scharrelen. We hopen dat ze ervan gaan genieten!
We zouden Herman Kemper nog wel één ding willen meegeven: daal niet in kostprijs! Zorg niet dat je dezelfde fouten maakt als de gangbare sector, en door te schaalvergroten ook andere biologische boeren dwingt dat te doen.
Dit artikel afdrukken
Het verhaal laat zien dat complexe vraagstukken in onze moderne maatschappij "onoplosbaar" zijn. Er is namelijk geen 'autoriteit' om op dit complexe niveau met de diverse maatschappelijke lagen de knoop door te hakken. We zijn als het ware met elkaar aan het uitvinden wat de spelregels zijn van deze transitie en wie de scheidsrechter is.
Mensen blijken ook een complex vraagstuk te benaderen vanuit single issues. Dat is niet zo bemoedigend voor de transitie die toch echt nodig is: ze denken zwart-wit, in oud model versus nieuw model zonder te kijken hoe systemen ook naast elkaar kunnen bestaan. Concreet betekent het dat volledige consensus niet haalbaar is. Je kunt niet zulke grote veranderingen aanbrengen zonder dat het ergens gaat schuren - er is toch sprake van schaalvergroting, toch uitstoot. Complexe vraagstukken vragen uiteindelijk om compromissen.
Kip zoals Kemper die buiten houdt
CenSAS
De ethicus Dr. Franck Meijboom, directeur van het Centre for Sustainable Animal Stewardship van de Universiteit Utrecht, liet het volgende weten:
Deze discussie onderstreept dat het houden van dieren geen privékwestie meer is en dat het samenleven van mens en dier een onderwerp is dat breed leeft onder de bevolking. In een situatie als deze is het niet alleen van groot belang dat al in een vroeg stadium de verschillende belanghebbenden goed worden betrokken, maar ook dat alle onderdelen van het plan in samenhang bediscussieerd worden. Verantwoorde en duurzame oplossingen vragen om een diervriendelijk ontwerp, zoals hier het geval is, maar ook om aandacht voor waarden als volksgezondheid en maatschappelijk draagvlak. Dat vraagt om een discussie waarin al die thema’s samenkomen. Dat vraagt om voldoende informatie, maar ook om inzicht in hoe belangen van mens, dier en milieu worden gewogen.
Dierenbescherming
Marijke de Jong reageert namens de Dierenbescherming als volgt:
De Dierenbescherming vindt het schandalig dat een bedrijf dat op een diervriendelijke, duurzame en transparante wijze vleeskuikens wil houden geen ruimte krijgt in Nederland. De ontwikkelruimte voor innovatieve, duurzame concepten in Nederland wordt ernstig beperkt door de problemen die zijn veroorzaakt door de intensieve veehouderij, met een te grote veedichtheid en megastallen, die er mede door het beleid van de overheid zijn gekomen. Gemeenten schieten in de stress door de verhalen over problemen met de volksgezondheid en zetten de hele vergunningverlening op slot, inclusief aanvragen voor duurzame en diervriendelijkere stallen. De gewenste richting is om minder dieren te houden in Nederland op een extensieve en veel diervriendelijker wijze. Initiatieven zoals die van Herman Kemper moeten niet tegengewerkt worden door de overheid maar gestimuleerd en gefaciliteerd.
Wakker Dier
Hanneke van Ormondt van Wakker Dier zegt:
Een gemiddeld vleeskippenbedrijf houdt 100 duizend kreupele plofkippen in een dichte stal met veel antibiotica. De stank in de stal is verschrikkelijk, net als het dierenleed. De nieuwe buren van Herman Kemper hebben een kans om afstand te doen van de plofkip. Om samen met een biologische boer 50.000 kippen buiten te laten scharrelen. We hopen dat ze ervan gaan genieten!
We zouden Herman Kemper nog wel één ding willen meegeven: daal niet in kostprijs! Zorg niet dat je dezelfde fouten maakt als de gangbare sector, en door te schaalvergroten ook andere biologische boeren dwingt dat te doen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Punt is inderdaad dat er nog steeds nauwelijks een wettelijk kader is ter bescherming van de volksgezondheid bij dit soort uitbreidingen.
Er is alleen een geurverordening, waarvan de minimumafstanden tussen stallen en woningen door gemeenten naar willekeur gehalveerd kunnen worden tot niet meer dan 25 meter.
Zomaar een berichtje gister, op FluTrackers:
zo'n 600 doden in China door vogelgriep, met 'pandemic potential':
"Situation: Influenza A(H7N9) virus with pandemic potential.
Country: China; three human cases originated in China and were reported in Malaysia (1) and Canada (2).
Number of human cases: 1552 confirmed; 596 deaths (since February 2013).
Number of new findings in birds or the environment since last update (7 June 2017): 3
Number of new human cases since last update (7 June 2017): 10 "
Op zich geen rare gedachte Dick, om naar het ministerie van VWS te verwijzen. Het zou mooi zijn als EZ, I&M en VWS het probleem veehouderij en volksgezondheid gezamenlijk aanpakken. Het VGO-onderzoek is daar in feite al een begin van. De Dierenbescherming betrekt inmiddels ook het milieu bij het Beter Leven Keurmerk, tenminste: daar wordt aan gewerkt. Zie website Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij. Nu nog volksgezondheid. Het zal niet eenvoudig zijn, want voor een behoorlijke reductie van emissies zijn andere type stallen nodig. Kemper heeft de kans om het in een keer goed te doen. Hij gaat immers nieuwe stallen neerzetten. Albert Winkel van de WUR zou kunnen adviseren.
Jinke, maar de Dierenbescherming is er voor de dieren. Ik denk dat jouw vraag is: wie is er voor de mensen? Ik denk dat het ministerie van VWS een duidelijke rol heeft.
Vind je dat raar?
Het zou goed zijn als de Dierenbescherming het aspect volksgezondheid zo snel mogelijk opneemt in het Beter Leven Keurmerk. De risico's voor de volksgezondheid van uitloopbedrijven komen niet zozeer voort uit de uitlopen als zodanig, maar uit het feit dat het open inrichtingen zijn. Die open inrichtingen waarin volop gescharreld wordt, vormen het grootste risico. Zie het proefschrift van Albert Winkel. Er zijn nieuwe stalontwerpen nodig. Dierenbescherming, neem het voortouw en geef geen keurmerken meer af voor oude ontwerpen.
De keus is simpel, 10 jaar vechten voor je vergunning of kleiner beginnen en in 10 jaar het bedrijf naar de gewenste omvang laten ontwikkelen. Persoonlijk kies ik als ondernemer toch liever voor de laatste optie. In balans blijven met je omgeving is belangrijker dan dat minieme kostprijsvoordeel wat te halen is door in een keer uit te pakken.
Aan de andere kant geven we met dit verhaal ook wel weer wat de oorzaak is van de 'megastallen'. Dat is niet de keus van de ondernemer maar juist het zware vergunningstraject, ook voor kleine uitbreidingen, dat er meteen groot uitgepakt wordt.