De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) maakt zich zorgen over de omschakeling van Nederlandse supermarkten van scharreleieren naar eieren met 1 Ster Beter Leven Keurmerk (1*BLK) als basiseieren in hun assortiment. Hiermee kan het overgrote deel van de Nederlandse leghennenhouders geen tafeleieren meer leveren aan de Nederlandse consument. In tegenstelling tot wat de Dierenbescherming (de organisatie achter het Beter Leven Keurmerk en het bijbehorende sterrensysteem) juist voorstaat, is het welzijn van de kippen dikwijls in het geding.

Daarnaast worden de meerkosten van de boeren niet gedekt uit de toeslag die zij voor 1*BLK-eieren van hun handelaar ontvangen. De afnemers winnen bij deze ontwikkeling,vooral financieel. De belangenbehartigers zijn van mening dat pluimveehouders moeten leveren wat de markt vraagt, maar dan wel verantwoord en FAIR TRADE.

De NVP ziet graag dat de primaire sector vertegenwoordigd wordt in het bestuur van Stichting Beter Leven Keurmerk, zodat de voorwaarden van het keurmerk goed afgestemd worden met pluimveehouders, vakmensen die dagelijks de dieren verzorgen en hun bedrijf runnen
Omschakeling naar 1*BLK, met oog voor haalbaarheid en welzijn
Zes jaar na het Europese verbod op de traditionele legbatterijen worden leghennenhouders al weer geconfronteerd met de volgende stap die enorme investeringen op de bedrijven vergt, namelijk een overdekte buitenuitloop om onder het 1* BLK nog eieren aan de grootste Nederlandse supermarktformules te mogen leveren. In 2018 hebben Jumbo en Albert Heijn besloten geen scharreleieren meer in hun assortiment te gaan voeren. Plus verkocht al een aantal jaren alleen nog eieren van kippen met minimaal 2* BLK. Dat maakt dat het voor steeds meer pluimveehouders onmogelijk om nog eieren voor de Nederlandse consument te produceren.

Met name aan pluimveehouders met scharrelhennen wordt sinds een aantal weken gevraagd om te schakelen naar 1*BLK. Dat betekent vooral een investering in maximale groepsgrootte van 6.000 dieren, een Wintergarten (overdekte uitloop), daglicht, afleidingsmateriaal (strobalen en pikstenen) en het verstrekken van graan. Relatief nieuwe scharrelstallen met up to date techniek inzake klimaat, emissies en welzijn, worden bij de ombouw naar 1*BLK geconfronteerd met allerlei uitdagingen o.a. op gebied van stalklimaat.

Vanwege de aanbouw van de Wintergarten kan het ventilatiesysteem niet langer goed functioneren. Ook zuur is dat bedrijven die al eerder hebben geïnvesteerd in het vrije uitloopsegment, momenteel gevraagd wordt om te schakelen naar 1*BLK. De NVP vindt de snelle omschakelingen die elkaar opvolgen onwenselijk voor een toekomstbestendige verduurzaming van de eiersector en roept ketenpartijen op hierover open en eerlijk in overleg te treden.

Gevoel van ‘boertje pesten’ moet worden voorkomen
Binnen 1*BLK worden allerlei eisen gesteld ten aanzien van de bedrijfsvoering. Niets mis mee, zolang ze op een goede manier bijdragen aan dierenwelzijn. En daar gaat het mis, doordat pluimveehouders niet vertegenwoordigd zijn in het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming worden aan de uitvoering van regels eisen gesteld die suboptimaal zijn voor de diergezondheid en het welzijn. Door leghennenhouders in de sector wordt dit ervaren als ‘boertje pesten’.

Het is bijvoorbeeld onzinnig om te eisen dat pluimveehouders dagelijks door de stal lopen om handmatig graan te strooien. Het argument: dan zien ze dagelijks hun kippen. Dat is natuurlijk onzin, een pluimveehouder controleert iedere dag meermaals hoe het met zijn dieren gaat. Zij vertegenwoordigen immers zijn broodwinning. Gezond pluimvee is de basis voor plezierig werken en een rendabele bedrijfsvoering.

De NVP ziet graag dat de primaire sector vertegenwoordigd wordt in het bestuur van Stichting Beter Leven Keurmerk, zodat de voorwaarden van het keurmerk goed afgestemd worden met pluimveehouders, vakmensen die dagelijks de dieren verzorgen en hun bedrijf runnen.

Dat de eierhandel binnen BLK is aangewezen als ketenregisseur is een weeffout, die de (inkomens)positie van de pluimveehouder in de keten mogelijk verder verzwakt. Het is zaak dat BLK zich hierover buigt samen met de sector, we moeten af van de race naar laagste prijs
Leveren wat de markt wenst, maar wel FAIR TRADE
Veel scharrelpluimveehouders wordt ‘het mes op de keel gezet’, bij de omschakeling naar 1*BLK. Dat betreft ook jonge boeren, die de afgelopen jaren fors hebben geïnvesteerd in verduurzaming, waar de bank een afzetcontract voor de eieren vereist. Zonder contract voor hun scharreleieren komen ze mogelijk in de knel. Het is prima om te leveren wat de markt vraagt, maar de wijze waarop dat nu gebeurt is ongewenst en onverantwoordelijk.

'Kostprijs 1*BLK stijgt met ruim 0,40 eurocent per ei; contracten dekken de meerkosten amper'
Ontwikkelingen moeten rekening houden met de investeringscyclus van een bedrijf en de investeringen moeten kunnen worden terugverdiend. En daar schort het aan, de contractvoorwaarden voor 1*BLK zijn onvoldoende om de benodigde investeringen terug te verdienen. De NVP heeft door WUR laten uitzoeken welk effect de omschakeling naar 1*BLK heeft voor een scharrelbedrijf. De kostprijs stijgt met ruim 0,40 eurocent (viertiende cent) per ei bij een afschrijvingstermijn van 10 jaar, deze meerkosten worden amper vergoed, al helemaal niet bij een dalende NOP-notering [de eierprijsnotering, red]. Dat de eierhandel binnen BLK is aangewezen als ketenregisseur is een weeffout, die de (inkomens)positie van de pluimveehouder in de keten mogelijk verder verzwakt. Het is zaak dat BLK zich hierover buigt samen met de sector, we moeten af van de race naar laagste prijs.

Dat afnemers en BLK geld verdienen aan deze nieuwe trend staat haaks op het hetgeen we als maatschappij nastreven, ook volgens het regeerakkoord. Een eerlijk inkomen voor pluimveehouders en beloning voor geleverde extra (verduurzamings)inspanning, FAIR TRADE in eigen land is wat de NVP nastreeft. De mogelijkheden die de politiek sectoren daarvoor geeft zijn nog zeer beperkt, waardoor BLK wel een toeslag op o.a. eierencontractueel kan afspreken, maar dit voor de boeren vanwege de mededingingswet blijkbaar nog steeds niet mogelijk is. De NVP roept minister Schouten en de politiek op om haast te maken met mogelijkheden om Nederlandse boeren een eerlijke prijs te betalen voor alles wat zij op verduurzamingsvlak extra doen en leveren.

UPDATE, 19:00 uur: In reactie #3 is de problematiek die Hennie de Haan aan de orde stelt kort samengevat.
Dit artikel afdrukken