Een vierkoppige vakjury bestaande uit Tine van Werven (Universitaire Landbouwhuisdieren Praktijk), Frank Verhoeven (Boerenverstand), Jos Hugense (Meatless) en Hans Blonk (Blonk Milieuadvies) maakt komende week een eerste selectie van producenten die op 9 oktober hun vlees(product) kunnen voorleggen aan een smaakpanel dat er de uitblinkers en onverwachte ontdekkingen uit zal kiezen.

Als er een 'gemiddelde Nederlander' zou bestaan, zou hij 18 kilo rundvlees per jaar in zijn boodschappenmandje stoppen, waarvan 1,5 kg kalfsvlees. Dat is een vijfde van het vlees in zijn menu. Van het rundvlees in de winkel komt een kleine 40% van buiten Nederland. Met name uit Duitsland, gevolgd door Polen, België, Verenigd Koninkrijk en Ierland. Vlees uit grasrijke landen zoals Ierland of Argentinië wordt daarbij vaak aangeprezen als diervriendelijk. Als er gras in overvloed is, hoeft een dier namelijk nauwelijks op stal. Zeker wanneer de graslanden verder niet benut kunnen worden voor het verbouwen van voer voor menselijke consumptie, is het een logische manier van vlees produceren.

Melkkoeien
Veel van het rundvlees dat we in Nederland zelf produceren komt uit de melkveehouderij. Naarmate een melkkoe ouder wordt geeft ze minder melk. Afhankelijk van de melkprijs levert een dier na verloop van tijd niet meer genoeg op en wordt het nuttig gebruikt door naar de slacht te gaan. Vlees van melkkoeien wordt wel eens het meest duurzame rundvlees genoemd. Dit zit hem dan vooral in het feit dat er slechts een korte, of zelfs geen afmestperiode aan te pas komt. Dat zorgt ervoor dat er in de berekeningen per kilo vlees maar weinig methaan en koolstofdioxide wordt geproduceerd tijdens de opwaardering van de melk- tot vleeskoe. De milieubelasting van de in de jaren daarvóór reeds geproduceerde melk valt buiten die berekening.

Vlees van uitgemolken koeien zien we vooral terug als draaivlees (gehakt, hamburgers, vinken, e.d). Een echt melkras geeft namelijk maar weinig vlees van goede snijkwaliteit. Op kleine schaal wordt daarom wel gewerkt met dubbeldoelrassen die als melkkoe redelijk mee kunnen komen, maar na afloop ook nog wat extra kilo's en kwaliteitsvlees opleveren. Dat niet de hele melkveehouderij inmiddels is overgestapt op dubbeldoelrassen laat zien dat de winst niet gemakkelijk te realiseren is. Daarom kiest het gros van de boeren voor specialisatie.

Kalveren
In Nederland houden we verder ruim 900.000 kalveren die in hun eerste levensjaar geslacht worden. Kijkend naar de 1,5 kilo die we zelf per jaar eten, is het duidelijk dat het tweederde blank en eenderde rosé kalfsvlees vooral bedoeld is voor de export van wereldmarktleider Nederland. Van de 300.000 vleesrunderen die we daarnaast houden, wordt ruim de helft overigens alsnog vóór het tweede jaar geslacht, meestal nadat ze zo'n vier tot twaalf maanden op stal zijn afgemest op gras, graan en reststromen als bierbostel, bietenpulp en aardappel. Sinds enkele jaren is er een markt aan het ontstaan voor vlees van grazers uit natuurgebieden die enkel in de wintermaanden op stal staan of een beschutte plek ter beschikking hebben. Omdat vleesvee flink wat gewicht ontwikkelt dat op vier smalle poten rust, wordt grasland in de winterperiode snel stuk getrapt en is opstallen of bijvoeren noodzakelijk. Wie onbeperkt ruimte heeft, wil wel eens een poging wagen de dieren jaarrond buiten te houden.

Aanmeldingen
Onder de 21 aanmeldingen voor de NieuwVers Rundvlees proeverij zijn verrassend veel verschillende rassen. Van Lakenvelder tot Limousin, van Blaarkop tot Belgisch Blauw, van Charolais tot Galloway. Ook rassen als de wereldwijd meest gebruikte Hereford en de zeer exclusieve Wagyu ontbreken niet. Wat ons verder opviel is het verhoudingsgewijs grote aantal producenten dat de dieren laat grazen in natuurgebieden. Slechts één deelnemer van buiten Nederland en wel vanuit de VS. Opmerkelijk aangezien juist de Ierse rundvlees sector een publiciteitscampagne in Nederland startte, inclusief persreis voor de culinair journalisten. Ook de uitgemolken melkkoe ontbreekt. Bij deze dus maar meteen een open oproep voor een melkkoe die we straks tijdens de unieke vergelijkende rassenproeverij naast de overige rassen mogen proeven.

Qua raskeuze, veehouderij systeem, verwerking en verkoop lichtten de producenten hun inschrijving toe in een aanmeldformulier dat hier te lezen is. Graag nodigen we de producenten, de vakjuryleden en jullie, overige lezers, uit om hier op Foodlog mee te praten over wat 'NieuwVers rundvlees' zou moeten omvatten en wat er wellicht níet in thuis hoort. Welke concepten aanspreken of juist vragen oproepen en waarom. Op basis van het gesprek hier, de 10 doelprincipes van NieuwVers en hun eigen expertise, maakt de vakjury komende week een eerste selectie. Afhankelijk van die selectie zullen er tijdens de proeverij van 9 oktober in elk geval een flink aantal rassen naast elkaar te proeven zijn. Ook werden er diverse verwerkte producten als saucijzenbroodjes, kroketten en een paté aangemeld die mogelijk de selectie halen. Het is nog even spannend dus, maar het smaakpanel van culinair journalisten en andere lekkerbekken kan hoe dan ook vast zijn hart ophalen. Ook lezers mogen komen proeven. Meld je aan via dorine.ruter@urgenda.nl.

De 21 kandidaten op een rij
- Stichting Lakenvelder Vlees (Lakenvelder)
- Weiderij Horison (Hereford en Wagyu)
- Natuur Beheer Limburg (Hereford)
- De Korenhof (Charolais)
- Pure Graze (Hereford, Aberdeen Angus)
- De Stadsboerderij (Marchigiana)
- Jerseyvleesbestellen.nl (Jersey)
- Zoogkoeienhouderij De Horsten (Simmentaler)
- Natuurboer uit de Buurt (Oudhollandse runderrassen)
- Lodewijksmeat, Creekstone, (Black Angus)
- Van Rooij, Weivlees (Belgische Blauwe)
- Ko-Kalf (Blonde d'Aquitaine)
- Stichting Limousin Regionaal (Limousin)
- Sweachster Angus (Aberdeen Angus)
- Het Koeienhuis (Wagyu)
- Den Houdijker Vlees (Blonde d’Aquitaine)
- Free Nature, Wildernisvlees (Galloway)
- Educatieboerderij Walnoot & Wilg (Angus)
- Schotsehooglanders.nl (Schotse Hooglanders)
- Bolscher, Harry's Farm (Angus)
- De Vrije Koe (Blaarkop)

Fotocredits: Cow, uitsnede, Henk Kosters
Dit artikel afdrukken