'Willen' is niet automatisch 'doen', valt uit de Agrifoodmonitor 2022 op te maken met betrekking tot de eiwittransitie. Nederlanders zeggen dat ze ervoor open staan om zuivel, vlees en eieren te vervangen door plantaardige eiwitten. Uit hun gedrag blijkt dat echter niet.

De beperkende factor blijkt een gebrek aan 'capaciteit', kennis en vaardigheden, te zijn om met plantaardige alternatieven overweg te kunnen. Met de factoren 'motivatie' (willen) en 'gelegenheid' (kunnen) zit het wel goed. "Ze weten bijvoorbeeld niet goed hoe ermee te koken, recepten aan te passen of een gebalanceerd dieet te volgen. Ook ervaren ze in het algemeen nog nauwelijks sociale druk uit hun omgeving om plantaardige alternatieven te eten," aldus de Agrifoodmonitor.
gedrag eiwittransitie

Positief
Wel duidelijk is dat Nederlanders positief zijn over de agri-foodsector. In vergelijking met referentiesectoren zoals de kledingsector, farmaceutische industrie of de energiebedrijven, springt er de agri-foodsector er als geheel positief bovenuit. Wel komt er een einde aan de stijgende trend van de afgelopen jaren, en is de waardering voor de supermarkten zelfs aantoonbaar licht gedaald ook al blijft die positief.

De stijgende trend van de afgelopen jaren is voorbij. De waardering voor supermarkten is zelfs aantoonbaar licht gedaald ook al blijft die positief
Het meest positief zijn Nederlanders over de tuinbouw en de akkerbouw, gevolgd door de melkveehouderij, de supermarkten, de visserij (dit jaar voor het eerst meegenomen in de Monitor) en de voedingsmiddelenindustrie. De pluimveehouderij en de varkenshouderij worden het minst positief gewaardeerd. Opvallend: de achterblijvende waardering voor de intensieve veehouderij lijkt in 2022 weer voorzichtig bij trekken: bij de varkenshouderij lijkt een voorzichtige stijging zichtbaar en bij de pluimveehouderij blijft de waardering gelijk.

Oekraïne-oorlog en boerenprotesten
In de jongste Agrifoodmonitor is ook de impact van de oorlog in Oekraïne en de boerenprotesten verwerkt (met een klein voorbehoud: het veldwerk voor de Agrifoodmonitor vond plaats in juli, ontwikkelingen sindsdien met betrekking tot de oorlog, boerenprotesten en koopkracht zijn dus niet meegenomen). Het blijkt dat de oorlog in Oekraïne meer indruk maakt op consumenten dan de boerenprotesten, maar dat de oorlog geen effect heeft op de waardering voor de Nederlandse agri-en foodsector.

Als het puntje bij het paaltje komt, kiezen we niet voor duurzaamheid maar voor smaak, versheid, veiligheid, betrouwbaarheid, betaalbaarheid en gezondheid
< Boerenprotesten hebben wel een kleine relatie met de maatschappelijke waardering. "Hoe meer impact de protesten op het persoonlijke leven van mensen hebben, zoals annulering van plannen, des te negatiever de waardering van de sector is. Mensen die meer positieve emoties bij de boerenprotesten ervaren, waarderen de Nederlandse agri- en foodsector juist meer. De waardering wordt dus in kleine mate en zowel positief als negatief beïnvloedt door de boerenprotesten. Betrokkenheid, reputatie en vertrouwen blijken vele malen belangrijker dan de protesten om de waardering voor sectoren te verklaren."

'Egocentrische waarden'
Dit jaar richtte de Agrifoodmonitor zich ook op inzicht in de mate waarin consumenten duurzaamheid als voedselwaarde belangrijk vinden. Als belangrijke duurzame (voedsel)waarden noemden consumenten voedselverspilling tegengaan, rechtvaardigheid, natuurlijk, dierenvriendelijk en transparantie (open en eerlijke communicatie over productie van voedsel). Maar als het puntje bij het paaltje komt, blijken consumenten waarden, gericht op persoonlijk voordeel, nóg belangrijker te vinden. De zogenoemde 'egocentrische waarden' smaak, versheid, veiligheid, betrouwbaarheid, betaalbaarheid en gezondheid, blijken voor consumenten zwaarder te wegen dan duurzaamheidswaarden.

Dat neemt niet weg dat consumenten aangeven de duurzame waarden milieu-, klimaat- en dierenvriendelijk over het algemeen 'redelijk' te herkennen op een product. "Omdat consumenten deze waarden duidelijk belangrijk vinden, valt op dit punt nog wat te verbeteren," concludeert de Agrifoodmonitor.

Het volledige rapport is hier te downloaden.
Dit artikel afdrukken