Nederland kán helemaal niet van het gas af

Vier op de 10 woningen in Nederland zijn onvoldoende geïsoleerd. Dat maakt het vrijwel onmogelijk in die huizen - van voor 1980 - op koude dagen zonder cv-installatie of stadsverwarming een behaaglijk klimaat te scheppen. Nieuwere huizen - vanaf het jaar 2000 - zijn prima elektrisch te verwarmen, bijvoorbeeld met een warmtepomp of via een aansluiting op een warmtenet. "Maar 40 tot 50 procent van de woningen is wat ouder en ligt wat verder uit elkaar. Wij zijn ervan overtuigd dat een gasnet daar ook in de toekomst nodig blijft," zegt Hans Slootweg van netbeheerder Enexis, tevens hoogleraar aan de TU Eindhoven in het Algemeen Dagblad. Het is bovendien niet haalbaar om overal een zwaar elektriciteitsnetwerk aan te leggen.

Groen gas en waterstof
Netbeheerders Enexis, Liander en Stedin geloven dan ook niet dat 'helemaal van het gas' mogelijk is. Ze pleiten voor handhaven van het huidige gasleidingennetwerk en de toepassing van groen gas en groene waterstof. Groen gas, uit biomassa, gft-afval of mest, kan nu al zonder problemen verstookt worden in bestaande cv-ketels en gasfornuizen. Ook is het 125.300 kilometer lange leidingnet in de bodem van zodanige kwaliteit dat er waterstof doorheen kan, de groene brandstof van de toekomst. Netbeheerder Stedin rekende uit dat €700 miljoen kost om alle gasaansluitingen geschikt te maken voor waterstof (waterstofmoleculen zijn kleiner dan de koolstofmoleculen van aard- en groen gas). Aan de productie van waterstof komt nu nog aardolie te pas, maar het kan ook 'groen' geproduceerd worden door elektrolyse, met door windmolens en zonnepanelen opgewekte elektriciteit. Dat is CO₂-neutraal en extra aantrekkelijk omdat bij de verbranding alleen waterdamp ontstaat.

Nederland moet over 30 jaar 'fossielvrij' zijn en de energietransitie afgerond hebben. Bij nieuwbouwwoningen wordt daarom nu al geen gasaansluiting meer aangelegd. Huiseigenaren leggen zonnepanelen op hun dak of schaffen een warmtepomp aan. Veel gemeenten maken per wijk een keuze hoe deze verwarmd zal worden. Slootweg: "Wie in zijn wijk of dorp groen gas krijgt, hoeft niets te doen. Dan blijft de bestaande ketel gewoon werken. Gemeenten zouden moeten zeggen wat de plannen zijn."

De eerste Regionale Energiestrategie van Nederland
In Zeeland gaat in ieder geval 'niemand gedwongen van het gas af', schrijft de NRC vandaag. De provincie presenteerde vandaag als eerste energieregio zijn Regionale Energiestrategie (RES). In het 100 pagina's tellende rapport zegt de provincie in 2030 100% van zijn energie duurzaam te produceren. Ondanks een breinbreker als de toeristenstroom: van de 17 miljoen toeristenovernachtingen verwacht een steeds groter deel zijn elektrische of hybride auto wel te kunnen opladen.

Aan windmolens hoeft Zeeland niet heel veel extra capaciteit te investeren: het huidige windmolenpark heeft een opgesteld vermogen van 570 MW, dat naar 700 MW moet groeien. De opbrengst uit zonnepanelen moet in 10 jaar verdrievoudigen. "Ik ben ervan overtuigd dat we voldoende ruimte op daken hebben,” zegt Jo-Annes de Bat (CDA), de Zeeuwse gedeputeerde die energie in portefeuille heeft. Zonneparken op (agrarische) grond ligt gevoelig.

En hoe doet Zeeland het met de warmtetransitie? Isoleren natuurlijk, om te beginnen. Verder is het aan de gemeenten. Die moeten volgend jaar concrete warmteplannen voor hun wijken hebben. De Bat: "En dan komt het moeilijkste, dan ga je echt het gesprek met de burger voeren. Eén ding wat ik vanaf het begin roep: we gaan in Zeeland niemand verplichten van het gas af te gaan.”