Al na een half jaar na invoering constateerde Rijkswaterstaat een sterke daling van het aantal flesjes in de natuur. Uit een steekproef van Statiegeld Nederland blijken consumenten nu zo'n 80% van de kleine plastic flesjes terug in te leveren, schrijft de NOS. Dat stemt de organisatie achter het nieuwe statiegeldsysteem niet ontevreden. Ook Recycling Netwerk Benelux (RNB) is tevreden, na jaren van getouwtrek halen ze met de daling van het aantal flesjes in de natuur hun gelijk.

Naast tevreden is RNB ook kritisch. Het beoogde doel van het kabinet - 90% inname - is niet gehaald. RNB vindt dat de invulling van de wet voor verwarring kan zorgen bij de consument: het statiegeld zit niet op elk flesje (bij sap en zuivel niet verplicht) en een statiegeldflesje kan niet altijd ingeleverd worden op de plek waar het gekocht is. Ze pleiten voor een statiegeld-terug-recht. Daarnaast vinden ze het bedrag van €0,15 te laag.

Eenduidigheid
Pas sinds februari mag er statiegeld zitten op flesjes met puur sap. Daar is sap- en smoothiemerk Innocent bij mee. Het bedrijf zette er zelfs een PETitie voor op. Supermarktketen Albert Heijn kondigde als eerste aan sapflesjes in het retoursysteem op te nemen. Sinds half mei zit er statiegeld op plastic flessen vers sap van eigen merk. Al snel volgden Lidl en Jumbo. Allen met als voornaamste reden om klanten eenduidigheid te bieden.

Karton en wijnbekers
De weerstand tegen de invoering van een ander statiegeldsysteem was groot. Maar volgens Meint Waterlander van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen, zien producenten van drankverpakkingen inmiddels ook het belang van statiegeld op kleine flesjes. "Grondstoffen zijn schaarser dan aan het begin van de invoering en daarbij wil geen producent dat zijn producten op een lijst terechtkomen van het meest voorkomende zwerfafval."

'Zwerfinator' Dirk Groot ziet intussen de industrie ook naar manieren zoeken om het statiegeldsysteem te ontwijken. Zo ziet de zwerfafvalexpert tussen het zwerfafval nu meer gloednieuwe kartonnen drinkverpakkingen en afgesloten bekers waar wijn in is verkocht. Die vallen tot nu toe buiten alle regels, maar zijn niet perse milieuvriendelijker.

Na de aanpak van kleine zwerfflesjes is zwerfblik aan de beurt om uit de natuur te verdwijnen.

Doe als de Duitsers
Over een half jaar moet de industrie lege blikjes gaan inzamelen. Maar het bedrijfsleven zegt in tijdnood te zitten. De Stichting Afvalfonds Verpakkingen kondigde eind juni in opdracht van CBL en FNLI eenzijdig aan dat ze de wettelijke invoeringsdatum gaan overschrijden met 3 maanden, met een tekort aan grondstoffen en personeel als voornaamste redenen.

Ook noemen de brancheorganisaties het creëren van een goed werkend ICT-systeem lastig. Onzin, roepen voorstanders van de invoering. Waar normaal een implementatietermijn van 1 jaar staat, kreeg de industrie 22 maanden de tijd. Een deel van die tijd verspeelden de verschillende partijen met (onderlinge) onenigheid.

Volgens Groot doen de belangenbehartigers gewoon heel moeilijk. Nederland zou beter Duitsland kunnen kopiëren. Groot: "Het is iets heel simpels. Het systeem bestaat in andere landen al. Je hoeft alleen te kopiëren wat ze in Duitsland doen, waar al statiegeld op blik zit." Staatssecretaris Vivianne Heijnen wijkt dan ook (nog) niet van haar plannen af. Volgens Heijnen ligt de startdatum vast op 31 december 2022 en bedrijven die de deadline niet respecteren lopen het risico op last van een dwangsom aan het statiegeld te moeten.
Dit artikel afdrukken