7 min
Na Covid-19 weet iedereen het: een goede gezondheid en een gezond gewicht zijn belangrijk. Zelfstandige distributeurs van voedingssupplementen beloven je daar snel aan te helpen. Vaak op social media of in gesprekken met familie en vrienden. Niet zelden gaat dat gepaard met veelbelovende (verboden) gezondheidsclaims die je over de streep moeten trekken. Er kleven echter ongezonde aspecten aan dit verkoopsysteem. Welke zijn dat en wat zou een oplossing kunnen zijn, vragen onderzoeksdiëtist Rob van Berkel en Claudia Gross, universitair docent aan Nijmegen School of Management, Radboud Universiteit, zich af.
Iedereen heeft op social media waarschijnlijk wel producten voorbij zien komen die online via multi-level marketing (MLM) worden aangeboden. Vaak met veelbelovende claims om de aandacht te trekken. Je komt het tegen in je vrienden- en kennissenkring en op sociale media.
Wat is multi-level marketing (MLM)?
MLM is een verkoopconstructie waarbij door zelfstandige verkopers (distributeurs) producten aan de man en vrouw worden gebracht en er nieuwe distributeurs worden geworven. Een andere benaming die gebruikt wordt is netwerkmarketing. Met name op het gebied van voedingssupplementen is er een groot aanbod van MLM-bedrijven en van nog meer distributeurs. Bekende MLM-bedrijven zijn Forever Living Products, Herbalife, Isagenix, Juice Plus, Prüvit, Mannatech en Organo Gold. Veel mensen maken er gebruik van, maar de combinatie van MLM en voedingssupplementen kent verschillende problemen.
1. Distributeurs overtreden de regels
MLM is in Nederland toegestaan, maar er gelden wel regels voor de distributeur. Zo mag niet alles over de producten beweerd worden. Wat wel en niet mag is vastgelegd in Europese wetgeving. Alleen voldoende wetenschappelijk onderbouwde en door de Europese Unie goedgekeurde gezondheidsclaims zijn toegestaan (op kruidenclaims na). Dat is om de consument te beschermen tegen misleiding en om oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
De praktijk laat zien dat distributeurs vaak niet op de hoogte zijn van de regels en niet of onvoldoende daarover geïnformeerd worden door het MLM-bedrijf. Het resultaat is dat er producten worden aangeboden met misleidende gezondheidsclaims (zie voorbeelden in het kader hieronder). Het MLM-bedrijf zelf besteedt daar weinig aandacht aan, al zal in het samenwerkingsreglement wel zijn opgenomen dat het niet is toegestaan en bij overtredingen ingegrepen zal worden. Dat zal ook best eens gebeuren, maar dat mag vaker. Het MLM-bedrijf heeft daar echter weinig belang bij omdat de distributeurs verantwoordelijk zijn voor de misleidende claims die ze maken. Het profiteert er alleen maar van omdat ze daarmee meer producten verkopen zonder er verantwoordelijk voor te zijn.
2. Distributeurs hebben onvoldoende kennis
Artsen, diëtisten en gewichtsconsulenten hebben een opleiding afgerond om binnen hun afgebakende vakgebied mensen te helpen met hun gezondheid. Aan distributeurs die voedingssupplementen verkopen worden geen opleidingseisen gesteld. Wel wordt vaak geëist of verwacht dat ze het product zelf gebruikt hebben en daar enthousiast over zijn. Veel distributeurs hebben dan ook een gebrek aan kennis. Zowel over wat het product nu eigenlijk doet, over wat de klant nodig heeft en over de regelgeving. Een gevolg daarvan is dat ze ook niet goed in staat zijn om de informatie die aangeboden wordt kritisch te beoordelen. Dat is zorgelijk omdat het wel over de gezondheid van mensen gaat!
De informatie die distributeurs van het MLM-bedrijf krijgen is met name gericht op de verkoop en op het werven van nieuwe distributeurs. Informatiedagen en webinars zijn grotendeels daarop gericht. Daarnaast krijgen ze rooskleurige productinformatie voorgeschoteld. Het is dus de vraag of de distributeur die tegenover je zit weet waar die over praat en wat het beste voor je is. Is dat na jarenlang jojo-en alle diëten te hebben geprobeerd een potje dure pillen die niet werken of een gratis bezoekje aan de diëtist die beter is opgeleid en over meer en effectievere tools beschikt?
Iedereen die te zwaar is wil graag geloven dat er een magische afslankpil is. En wie wil niet een capsule die je meer energie geeft? Mensen zijn daar gevoelig voor. Ze raken dan ook snel geïnteresseerd in middel X wanneer iemand die ze kennen (en die daar toevallig distributeur van is) positieve ervaringen erover verteld, inclusief die van zichzelf. Middel X is niet goedkoop, maar wanneer ze het zelf gaan verkopen krijgen ze een flinke korting en ze verdienen er bovendien geld mee! Een win-winsituatie…. voor de distributeur althans. Op die manier worden veel distributeurs getraind om hun producten te verkopen en nieuwe distributeurs te werven. Er liggen zelfs complete scripts en andere marketingtools klaar om mensen te benaderen en over de streep te trekken
Een belangrijke strategie van distributeurs is om met regelmaat mensen te benaderen, te beginnen met familie en vrienden want dat is laagdrempelig en een goede oefening. Er komt dan vanzelf iemand voorbij die hapt.
4. De (overtuigings)kracht van distributeurs
Wat veel distributeurs wel meegegeven moet worden is dat ze overtuigingskracht hebben. Dat is ook meteen een kracht van MLM. Die overtuigingskracht komt omdat ze in het product geloven. Het MLM-bedrijf werkt daar actief aan mee door dat via verschillende kanalen te blijven herhalen. Telkens krijgen ze eenzijdige informatie te horen, wat lijkt op een soort van ‘hersenspoelen’. Daarnaast wordt er een community-gevoel gecreëerd waar mensen zich prettig bij voelen en graag bij willen horen. Een groep van mensen met hetzelfde doel. Het MLM-bedrijf versterkt dat door grootschalige evenementen te organiseren met (binnen dat bedrijf) beroemde sprekers en succesvolle distributeurs. De overtuigingskracht zit verder in het geld dat ze ermee kunnen verdienen en de groeimogelijkheden die er zijn.
5. Money, money, money
Eén van de belangrijkste redenen voor iemand om distributeur te worden is het extra inkomen dat beloofd wordt. Over de producten die ze verkopen ontvangen ze namelijk commissie. Daar is op zich niets mis mee, maar het kan een drijfveer zijn of worden om de verkoop te laten prevaleren boven het belang van de klant. Daarnaast trekt het mensen in kwetsbare posities aan die moeilijk rond kunnen komen en van de regen in de drup belanden omdat ze de investering er niet uit kunnen halen.
Het extra inkomen is een rode draad binnen MLM. Het MLM-bedrijf heeft dan ook ingenieuze constructies bedacht om distributeurs tot voortdurende verkoop te verleiden en om nieuwe distributeurs te blijven werven. Zo krijg je vanaf een bepaalde omzet een hogere rang waardoor je bijvoorbeeld goedkoper kunt inkopen. Er bestaan verschillende rangen waardoor je praktisch nooit uitgegroeid bent en er altijd de verleiding bestaat om meer te gaan werven, kopen en verkopen om in rang te stijgen. Het is soms zelfs mogelijk om als bonus een dure auto te verdienen.
De kracht van MLM is het netwerk dat gecreëerd wordt. Een distributeur werft een distributeur, die werft ook weer een distributeur etc. Alle distributeurs in dat netwerk ontvangen echter commissie over de producten die de onderste distributeur koopt – vaak ook zonder dat diegene ze weer kan verkopen.
6. Onvoldoende toezicht
Wanneer distributeurs zich aan de regelgeving zouden houden, zouden er minder problemen zijn. Dan zouden we geen misleidende en verboden claims voorbij zien komen over pillen en poeders waarmee je moeiteloos afvalt en je gezondheid verbetert. In de praktijk zien we dat distributeur zich bewust of onbewust niet aan de regelgeving houden. Die zouden daarop aangesproken moeten worden, maar door wie? De NVWA heeft die bevoegdheid, maar komt daar nauwelijks aan toe. Individuen kunnen gratis een klacht indienen bij de RCC, maar dat is tijdrovend. Bij een overtreding van de Nederlandse Reclame Code zal de distributeur de gemaakte claim(s) veelal verwijderen, maar het is een druppel op de gloeiende plaat. Bovendien zou dezelfde distributeur op een andere plaats dezelfde claims opnieuw kunnen maken. Daar zal pas weer iets aan gedaan kunnen worden wanneer opnieuw een klachtenprocedure bij de RCC wordt doorlopen.
Een ander probleem is dat een groot deel van de verkoopgesprekken achter de schermen plaatsvinden en daardoor onzichtbaar en oncontroleerbaar is. Er kan op Facebook bijvoorbeeld een post gemaakt worden door een distributeur met korte informatie over een product met daarbij de opmerking bij dat je bij interesse kunt reageren met een duimpje omhoog. Je krijgt dan een privé-berichtje met informatie over het product. Wat publiekelijk niet gezegd mag worden kan en gebeurt daar zonder problemen. Dat mag want een één op één gesprek valt niet onder reclame, maar een wenselijke situatie is het niet.
Wat is de oplossing?
Een effectieve oplossing is niet zo makkelijk, maar goede eerste stappen zouden zijn:
Mocht je een overtreding tegenkomen van een distributeur dan kun je als consument gratis een klacht indienen bij de ‘Stichting Reclame Code’ (SRC).
Disclaimer: MLM omvat verschillende bedrijven, met talloze producten en nog meer distributeurs. Het is niet zo dat alle kritiek op alle MLM-bedrijven, alle producten en alle distributeurs van toepassing is. Dit artikel geeft het algemene beeld van de auteurs weer die vele jaren ervaring hebben met MLM en met verschillende distributeurs in gesprek zijn geweest.
Dit artikel afdrukken
Wat is multi-level marketing (MLM)?
MLM is een verkoopconstructie waarbij door zelfstandige verkopers (distributeurs) producten aan de man en vrouw worden gebracht en er nieuwe distributeurs worden geworven. Een andere benaming die gebruikt wordt is netwerkmarketing. Met name op het gebied van voedingssupplementen is er een groot aanbod van MLM-bedrijven en van nog meer distributeurs. Bekende MLM-bedrijven zijn Forever Living Products, Herbalife, Isagenix, Juice Plus, Prüvit, Mannatech en Organo Gold. Veel mensen maken er gebruik van, maar de combinatie van MLM en voedingssupplementen kent verschillende problemen.
1. Distributeurs overtreden de regels
MLM is in Nederland toegestaan, maar er gelden wel regels voor de distributeur. Zo mag niet alles over de producten beweerd worden. Wat wel en niet mag is vastgelegd in Europese wetgeving. Alleen voldoende wetenschappelijk onderbouwde en door de Europese Unie goedgekeurde gezondheidsclaims zijn toegestaan (op kruidenclaims na). Dat is om de consument te beschermen tegen misleiding en om oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
De praktijk laat zien dat distributeurs vaak niet op de hoogte zijn van de regels en niet of onvoldoende daarover geïnformeerd worden door het MLM-bedrijf. Het resultaat is dat er producten worden aangeboden met misleidende gezondheidsclaims (zie voorbeelden in het kader hieronder). Het MLM-bedrijf zelf besteedt daar weinig aandacht aan, al zal in het samenwerkingsreglement wel zijn opgenomen dat het niet is toegestaan en bij overtredingen ingegrepen zal worden. Dat zal ook best eens gebeuren, maar dat mag vaker. Het MLM-bedrijf heeft daar echter weinig belang bij omdat de distributeurs verantwoordelijk zijn voor de misleidende claims die ze maken. Het profiteert er alleen maar van omdat ze daarmee meer producten verkopen zonder er verantwoordelijk voor te zijn.
- RAIN, zaden in een zakje
Via MLM worden zakjes met zaden verkocht die ontstekingen effectief zouden kunnen verminderen, spierpijn na training verminderen, het uithoudingsvermogen verbeteren en bijdragen aan een optimaal lichaamsgewicht. Behalve dat daar geen wetenschappelijk bewijs voor is, mogen dergelijke claims niet gemaakt worden. Het zijn medische claims die zijn voorbehouden aan medicijnen. Na een klacht bij de Reclame Code Commissie (RCC) zijn de claims verwijderd. - Juice Plus, groente- en fruitpoeder in capsules
Niet iedereen haalt de aanbevolen hoeveelheid groente en fruit. Wat is er dan makkelijker dan capsules met verpoederd groente en fruit? Wanneer we distributeurs mogen geloven zouden bessencapsules helpen bij psoriasis, eczeem, acne en cellulitis. Behalve dat daar geen wetenschappelijk bewijs voor is, mogen dergelijke claims niet gemaakt worden. - Valentus, afslankkoffie
Koffie drinken en afvallen? Dat kan met een speciale afvalkoffie als we een distributeur mochten geloven: “Verantwoord afvallen door koffie te drinken. WAUW, dit is mogelijk!”. Helaas voor de koffiedrinkers, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor en die gezondheidsclaim mag niet gemaakt worden. Na een klacht bij de RCC en omdat niet geluisterd werd ook bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is door de distributeur de gehele website uit de lucht gehaald. - Prüvit, ketonen in een zakje
Een ketogeen dieet heeft een gezond imago maar is lastig te volgen. Het is een sterk koolhydraatbeperkt dieet waarbij vetten worden omgezet in ketonen. Die ketonen zouden verantwoordelijk zijn voor de gezondheidsvoordelen. Om geen streng dieet te hoeven volgen kun je bij distributeurs supplementen met ketonen kopen. De voordelen zouden zijn: meer vetverlies, meer energie, meer focus, betere slaap, beter humeur, betere spijsvertering, geen snaaineigingen, een betere huid, haar en nagels en spieropbouw. Behalve dat daar geen wetenschappelijk bewijs voor is, mogen die gezondheidsclaims niet gemaakt worden. Na een klacht bij de RCC zijn de claims verwijderd.
2. Distributeurs hebben onvoldoende kennis
Artsen, diëtisten en gewichtsconsulenten hebben een opleiding afgerond om binnen hun afgebakende vakgebied mensen te helpen met hun gezondheid. Aan distributeurs die voedingssupplementen verkopen worden geen opleidingseisen gesteld. Wel wordt vaak geëist of verwacht dat ze het product zelf gebruikt hebben en daar enthousiast over zijn. Veel distributeurs hebben dan ook een gebrek aan kennis. Zowel over wat het product nu eigenlijk doet, over wat de klant nodig heeft en over de regelgeving. Een gevolg daarvan is dat ze ook niet goed in staat zijn om de informatie die aangeboden wordt kritisch te beoordelen. Dat is zorgelijk omdat het wel over de gezondheid van mensen gaat!
De informatie die distributeurs van het MLM-bedrijf krijgen is met name gericht op de verkoop en op het werven van nieuwe distributeurs. Informatiedagen en webinars zijn grotendeels daarop gericht. Daarnaast krijgen ze rooskleurige productinformatie voorgeschoteld. Het is dus de vraag of de distributeur die tegenover je zit weet waar die over praat en wat het beste voor je is. Is dat na jarenlang jojo-en alle diëten te hebben geprobeerd een potje dure pillen die niet werken of een gratis bezoekje aan de diëtist die beter is opgeleid en over meer en effectievere tools beschikt?
Als je succesvol wilt zijn, praat je met iedereen. Bel iedereen. Je hoeft het wiel niet opnieuw te uit te vinden. Ik heb het systeem gebruikt dat mij werd uitgelegd en ik heb anderen geholpen hetzelfde te doen (Lisa DeMayo, Isagenix associate sinds 2011)3. Familie en vrienden als target
Iedereen die te zwaar is wil graag geloven dat er een magische afslankpil is. En wie wil niet een capsule die je meer energie geeft? Mensen zijn daar gevoelig voor. Ze raken dan ook snel geïnteresseerd in middel X wanneer iemand die ze kennen (en die daar toevallig distributeur van is) positieve ervaringen erover verteld, inclusief die van zichzelf. Middel X is niet goedkoop, maar wanneer ze het zelf gaan verkopen krijgen ze een flinke korting en ze verdienen er bovendien geld mee! Een win-winsituatie…. voor de distributeur althans. Op die manier worden veel distributeurs getraind om hun producten te verkopen en nieuwe distributeurs te werven. Er liggen zelfs complete scripts en andere marketingtools klaar om mensen te benaderen en over de streep te trekken
Een belangrijke strategie van distributeurs is om met regelmaat mensen te benaderen, te beginnen met familie en vrienden want dat is laagdrempelig en een goede oefening. Er komt dan vanzelf iemand voorbij die hapt.
4. De (overtuigings)kracht van distributeurs
Wat veel distributeurs wel meegegeven moet worden is dat ze overtuigingskracht hebben. Dat is ook meteen een kracht van MLM. Die overtuigingskracht komt omdat ze in het product geloven. Het MLM-bedrijf werkt daar actief aan mee door dat via verschillende kanalen te blijven herhalen. Telkens krijgen ze eenzijdige informatie te horen, wat lijkt op een soort van ‘hersenspoelen’. Daarnaast wordt er een community-gevoel gecreëerd waar mensen zich prettig bij voelen en graag bij willen horen. Een groep van mensen met hetzelfde doel. Het MLM-bedrijf versterkt dat door grootschalige evenementen te organiseren met (binnen dat bedrijf) beroemde sprekers en succesvolle distributeurs. De overtuigingskracht zit verder in het geld dat ze ermee kunnen verdienen en de groeimogelijkheden die er zijn.
5. Money, money, money
Eén van de belangrijkste redenen voor iemand om distributeur te worden is het extra inkomen dat beloofd wordt. Over de producten die ze verkopen ontvangen ze namelijk commissie. Daar is op zich niets mis mee, maar het kan een drijfveer zijn of worden om de verkoop te laten prevaleren boven het belang van de klant. Daarnaast trekt het mensen in kwetsbare posities aan die moeilijk rond kunnen komen en van de regen in de drup belanden omdat ze de investering er niet uit kunnen halen.
Het extra inkomen is een rode draad binnen MLM. Het MLM-bedrijf heeft dan ook ingenieuze constructies bedacht om distributeurs tot voortdurende verkoop te verleiden en om nieuwe distributeurs te blijven werven. Zo krijg je vanaf een bepaalde omzet een hogere rang waardoor je bijvoorbeeld goedkoper kunt inkopen. Er bestaan verschillende rangen waardoor je praktisch nooit uitgegroeid bent en er altijd de verleiding bestaat om meer te gaan werven, kopen en verkopen om in rang te stijgen. Het is soms zelfs mogelijk om als bonus een dure auto te verdienen.
De kracht van MLM is het netwerk dat gecreëerd wordt. Een distributeur werft een distributeur, die werft ook weer een distributeur etc. Alle distributeurs in dat netwerk ontvangen echter commissie over de producten die de onderste distributeur koopt – vaak ook zonder dat diegene ze weer kan verkopen.
6. Onvoldoende toezicht
Wanneer distributeurs zich aan de regelgeving zouden houden, zouden er minder problemen zijn. Dan zouden we geen misleidende en verboden claims voorbij zien komen over pillen en poeders waarmee je moeiteloos afvalt en je gezondheid verbetert. In de praktijk zien we dat distributeur zich bewust of onbewust niet aan de regelgeving houden. Die zouden daarop aangesproken moeten worden, maar door wie? De NVWA heeft die bevoegdheid, maar komt daar nauwelijks aan toe. Individuen kunnen gratis een klacht indienen bij de RCC, maar dat is tijdrovend. Bij een overtreding van de Nederlandse Reclame Code zal de distributeur de gemaakte claim(s) veelal verwijderen, maar het is een druppel op de gloeiende plaat. Bovendien zou dezelfde distributeur op een andere plaats dezelfde claims opnieuw kunnen maken. Daar zal pas weer iets aan gedaan kunnen worden wanneer opnieuw een klachtenprocedure bij de RCC wordt doorlopen.
Een ander probleem is dat een groot deel van de verkoopgesprekken achter de schermen plaatsvinden en daardoor onzichtbaar en oncontroleerbaar is. Er kan op Facebook bijvoorbeeld een post gemaakt worden door een distributeur met korte informatie over een product met daarbij de opmerking bij dat je bij interesse kunt reageren met een duimpje omhoog. Je krijgt dan een privé-berichtje met informatie over het product. Wat publiekelijk niet gezegd mag worden kan en gebeurt daar zonder problemen. Dat mag want een één op één gesprek valt niet onder reclame, maar een wenselijke situatie is het niet.
Wat is de oplossing?
Een effectieve oplossing is niet zo makkelijk, maar goede eerste stappen zouden zijn:
- Beter toezicht: De NVWA en de IGJ zijn bevoegd, maar die komen daar niet aan toe om iedere distributeur afzonderlijk op een overtreding aan te spreken.
- In plaats van de NVWA en de IGJ alles te laten doen, zou er één verantwoordelijke instantie aangewezen moeten worden die de MLM-bedrijven controleert en monitort. MLM-bedrijven moeten worden aangezet om hun distributeurs beter op te leiden, te monitoren, en te vermanen indien nodig. En bij overtredingen moeten ze daar verantwoordelijk voor worden gehouden.
Mocht je een overtreding tegenkomen van een distributeur dan kun je als consument gratis een klacht indienen bij de ‘Stichting Reclame Code’ (SRC).
Disclaimer: MLM omvat verschillende bedrijven, met talloze producten en nog meer distributeurs. Het is niet zo dat alle kritiek op alle MLM-bedrijven, alle producten en alle distributeurs van toepassing is. Dit artikel geeft het algemene beeld van de auteurs weer die vele jaren ervaring hebben met MLM en met verschillende distributeurs in gesprek zijn geweest.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Naar mijn mening zijn we met z'n allen doorgeslagen. Enerzijds worden de meest wilde claims gemaakt die soms op werkelijk helemaal niets gebaseerd zijn. Anderzijds is er een enorm grijs gebied van traditionele kennis en van in wetenschappelijk onderzoek gevonden effecten die al te gemakkelijk terzijde wordt geschoven als 'niet bewezen', waarbij een zeer nauwe definitie van 'bewezen' wordt aangehouden. En ten derde is er een idiote claimwetgeving waar niemand bij gebaat is en die tot hele kromme dingen leidt: bijvoorbeeld bedrijven die ergens een minimale hoeveelheid vitamine D instoppen om een claim over het immuunsysteem te mogen maken.
Bovengenoemde heeft m.i. een gemene deler die e.a. had kunnen ondervangen, en dat is kritisch denkvermogen bij de mensen zelf. Ik zag een aardige meme voorbij komen waarin de vaak geopperde gedachte dat we nu veel slimmer zijn dan 50 jaar geleden mooi onderuit gehaald werd: vijftig jaar geleden stond in de gebruiksaanwijzing van een auto hoe je de kleppen bij kunt stellen, tegenwoordig staat erin dat je de accuvloeistof niet op moet drinken.
Ik vind dat een mooie metafoor voor hoe krampachtig we omgaan met (claims over) gezondheidseffecten van voeding(ssupplementen). In plaats van de consument in zijn kracht te zetten om zelf zin van onzin te onderscheiden, hebben we een nauwe definitie bedacht van wat wel en niet 'bewezen' is, en regelgeving ingevoerd om die onhandige en onwetende arme consument te beschermen (equivalent met 'drink geen accuvloeistof'). Om dat allemaal nog wat meer te rationaliseren wordt vervolgens met dedain over n=1 ervaring gepraat, alsof dergelijke ervaringen niet waar zijn cq. geen waarde hebben. Dat klinkt binnen het nauwe denkkader waarop de huidige aanpak gebaseerd is, hartstikke logisch en daarmee bekrachtigd het dat de aanpak goed is. Het onderkent echter niet dat het denkkader zelf ook krom zou kunnen zijn en dat er vanuit andere perspectieven anders en net zo logisch naar e.a. gekeken kan worden.
Er is meer onder de zon dan alleen effecten die in goed gepowerde RCTs gevonden zijn. Al was het maar omdat veel dingen, zoals individuele verschillen in effecten (zie de bekende studie van Zeevi et al), onmogelijk in RCT onderzoek te 'bewijzen' zijn. Als voorbeeld van een (negatieve) claim zou je kunnen stellen dat sommige mensen heel slecht tegen bananen kunnen, omdat hun bloedsuiker dan piekt, maar dat mag nooit gezegd worden omdat het niet 'bewezen' is. Dat zal ook nooit bewezen gaan worden in een RCT, maar dat maakt het niet minder waar.
Ik zou ervoor willen pleiten om (1) mensen het vertrouwen terug te geven dat ze zelf prima kunnen nadenken, (2) wat meer open te staan voor andere soorten aanwijzingen van mogelijk positieve effecten (vooral als de er een zeer laag veiligheidsrisico is), en (3) sneller en effectiever in te grijpen bij producten waar duidelijk schadelijke stoffen in zitten. Punt 1 en 2 creërt ademruimte en een m.i. gezondere manier om onzin te weren en punt 3 voorkomt echt gevaarlijke situaties.
Marco van G, de titel (als je daarop doelt) is van de redactie. Wij geven aan dat er ongezonde aspecten kleven aan MLM. We schrijven niet dat het voor de gezondheid gevaarlijke producten zijn, al bevatte de 'afslankkoffie' van Valentus nog niet zo heel lang geleden de verboden stimulerende stof DMAA [1].
We schrijven ook niet dat je MLM moet vermijden of dat het verkoopsysteem verboden moet worden. We dragen wel enkele oplossingen aan die de ongezonde aspecten van MLM wegnemen/verminderen.
Dat mensen na 3 jaar COVID-19 weten dat een goede gezondheid (weerstand) en gezond gewicht belangrijk zijn leiden we af uit de aandacht die er regelmatig voor is (geweest). In het begin van de pandemie [2]:
"Sommige websites van supplementenbedrijven melden dat er een enorme belangstelling is voor bepaalde supplementen en dat daardoor de bestelling langer onderweg kan zijn of niet geleverd kan worden."
Distributeurs (maar ook reguliere winkels) grijpen/grepen daarop in, onder andere met verboden claims over a) het verbeteren van het immuunsysteem en b) dat het kan helpen tegen COVID-19. Dat is mogelijk omdat er nauwelijks tot geen toezicht op is, het online of achter de schermen afspeelt en distributeurs veelal niet op de hoogte zijn (en ook niet op de hoogte worden gebracht) van de regelgeving.
Referenties:
1. Medsafe safety alerts
2. Publiekswaarschuwing:// voedingssupplementen helpen niet tegen het coronavirus
@Rob wat mij voornamelijk prikkelde is de rare link met Covid en de zogenaamde drang naar gezonde producten. En dat daarbij ongenuanceerd en ongefundeerd producten binnen de MLM wereld als 'gevaarlijk' worden neergezet en dat je ook die werkwijze moet vermijden.. heel raar.. temeer als ik zie wat bekende bedrijven vandaag de dag allemaal produceren en ontwikkelen in de voor een leek 'normale distributie' die we gewend zijn.
Marco van G, kunt u aangeven wat u precies raar vindt aan het artikel? Dat is voor mij nu niet helemaal duidelijk. Met welke punten bent u het niet eens en en waarom niet? Hoe ik denk over de probiotica van Friesland Campina en de vaccinwereld is daarbij niet relevant en leidt af van het onderwerp.
Wat een raar artikel dit en reacties zijn duidelijk van mensen die geen idee hebben hoeveel onderzoek er vaak achter dit soort producten zit en hoe goed deze vaak werken omdat de reguliere weg vaak niet mogelijk is. Dit verklaart direct de verrotte weg van de reguliere handel mijnsinziens of vindt u alle gmo bacterietjes van Friesland Campina wel normaal en wat te denken van de hele vaccin wereld, denk dat daaraan toch iets meer mensen zijn overleden laatste 3 jaar.. komaan mensen dit is de wereld op z'n kop. MLM is al vanaf de jaren 60 een bewezen businessmodel maar idd niet voor elke poppetje geschikt.