Mossel Compagnie haalt pas mosselen uit het water als de…

Om 05:15 gaat de wekker. De kotter vertrekt om half 7 vanuit Bruinisse. Voor Padmos is dat uitslapen. We kunnen later weg omdat het getij nog hoog staat tot laat op de dag. Ik vind het schip in het pikkedonker aan het einde van een landweggetje.

Antoine, een van de bemanningsleden, verwelkomt me vriendelijk. De mosselkotter is brandschoon en luxueus ingericht, inclusief magnetron, twee keukens met inductiekookplaten, koelkasten en drie aparte slaapkamers (‘hut’ in schippersjargon). “Als we naar de Waddenzee gaan, zijn we soms wel 4 à 5 dagen weg”, zegt Padmos.

Op bestelling
Vandaag gaan we niet naar de Waddenzee, waar het mosselzaad grotendeels vandaan gehaald wordt. “We gaan op bestelling 70.000 kilo consumptiemosselen vissen,” legt Padmos uit, “op het perceel aan de kust van Burgsluis.” Deze consumptiemosselen zijn zo’n 2,5 jaar oud. Het is een vruchtbaar en relatief groot perceel (11 hectare) en al de zesde keer dat Padmos hier gaat oogsten. Met vruchtbaar bedoelt hij dat mosselen hier goed aan voedsel kunnen komen en dus lekker groeien.

Het nieuwe systeem garandeert een stabieler inkomen mede omdat de verkoop gespreid is en de mosselen pas uit het water worden gehaald als de prijs die een koper er voor betalen wil, vaststaat

Dit seizoen wordt voor het eerst op bestelling geoogst. “Op het moment dat we denken dat de mosselen goed zijn, gaan we met een monster naar de veiling. Daar hangen de veilingmeesters er een verkoopprijs aan,” zegt Padmos. “Ik bied dan op de veiling mijn mosselen aan, van dit perceel van die kwaliteit.” De koper betaalt voor deze bestelling €1,72 per kilo. “Een goede prijs,” volgens Padmos. Voorheen haalde hij zijn mosselen gewoon binnen vanaf het begin van het seizoen en die werden dan verkocht aan de veiling. Het nieuwe systeem garandeert een stabieler inkomen mede omdat de verkoop gespreid is en de mosselen pas uit het water worden gehaald als de prijs die een koper er voor betalen wil, vaststaat. Staat die prijs de visser niet aan, dan laat hij de mosselen nog even zitten.

De uiteindelijke vangst van 75.000 kilo aan mossels

Accepteer marketing-cookies om deze inhoud te bekijken.

Mosselvissen
Ondertussen is het vissen begonnen. Johan, het andere bemanningslid, en Antoine staan aan de lopende band om de zeesterren en krabben uit de vangst te pikken. De zwarte drek uit de mosselnetten kleddert in de spoelerij. Na 3 uur vissen is het mosselruim gevuld en varen we naar de veiling in Yerseke, waar Wim Witkam van mosselhandel Prins & Dingemanse B.V. ons staat op te wachten. Het Zeeuws van de mannen klinkt sterker naarmate het gesprek vordert. Ik versta er geen woord van. Een vlucht meeuwen valt aan op de zeesterren, de grootste vijand van de mossel, die buiten de percelen worden gelost. Uiteindelijk vangen we 75.000 kilo, maar een kilootje meer of minder, daar kijkt de handelaar niet van op.

Marinus Padmos aan het roer van de Johannes Cornelis, BRU 36

Accepteer marketing-cookies om deze inhoud te bekijken.

De Mossel Compagnie
Met “eerst verkopen en dan vissen” pogen de mosselmannen de mosselkweek rendabeler te maken. “De afgelopen 10 jaar hebben de mosselkwekers enorme investeringen gedaan voor het ‘maatschappelijk draagvlak’. Hierdoor is de kostprijs voor mosselen gestegen.” Een grote investering is de mosselzaadvangstinstallaties (MZI’s), waarmee mosselzaad uit de Waddenzee wordt gevist. Ook de kosten van de certificaten, zoals het MSC-keurmerk en het ‘Zeker Zeeuws’-label, komen voor rekening van de mosselkweker. De laatste 3 jaar werkt Padmos tegen kostprijs. Hij is dus een ondernemer die geen winst maakt. Zoals mosseljournalist Wouter Klootwijk zegt: “Boeren en mosselkwekers zingen hetzelfde liedje.” Wie zo z'n zaak moet runnen, loopt uiteindelijk vast.

Om het tij te keren heeft Padmos met een groep mosselkwekers het initiatief genomen om De Mossel Compagnie op te richten. De coöperatie is pas 3 maanden jong en heeft 52 leden; zo’n beetje de hele Zeeuwse mosselkwekersgemeenschap. “Sommige mosselkwekers zijn geen lid omdat ze verbonden zijn aan handelsbedrijven. Die hebben er geen baat bij om ook lid te worden.”

De Mossel Compagnie is opgericht met een blik op de verre toekomst. “Het idee is nu hoe je de familieverhalen van de mosselkwekers communiceert aan de consument, met als doel de mossel beter in de markt te zetten. De coöperatie heeft nog een paar jaar nodig om alles op rolletjes te laten lopen.”

De mosselnetten worden gedurende 3 uur binnengehaald

Accepteer marketing-cookies om deze inhoud te bekijken.

Terug aan de kust
De handelaar bewaart de mosselen op zijn perceel, of ‘onderwaterpakhuis’, en hoopt ze binnen 2 weken te kunnen verkopen aan de supermarkt. Lichtelijk frustrerend, maar ook rustgevend om 75.000 kilo mosselen weer door de lospoorten van het ruim te zien verdwijnen. “Een hele dag werk weer weggespoeld,” zegt Antoine. Zeven jaar geleden was hij nog bouwvakker.

Terug aan de kust krijg ik een enorme emmer van wel 10 kilo aan mosselen mee. Er staat nog geen keurmerk op van De Mossel Compagnie, maar voortaan wil ik niks anders meer.