3 min
Volgens landbouwjournalist Geesje Rotgers heeft het ministerie van EZ nagelaten de door Brussel afgeschoten fosfaatrechten bij de Europese autoriteiten te toetsen. Daarmee heeft de Nederlandse Staat zich nogal wat problemen op de nek gehaald.
In een artikel op V-focus schrijft Rotgers dat verschillende vertegenwoordigers uit de landbouwwereld vorig jaar naar Brussel gingen om zich dáár te laten informeren over de gedachte dat er in Nederland fosfaatrechten zouden moeten komen. Dat deden ze nadat het ministerie duidelijk had gemaakt dat het rechten voor de fosfaat in mest wilde gaan uitgeven om de Nederlandse milieunormen op het gebied van fosfaat te halen. Ook V-focus ging praten in Brussel.
Alle groepjes, schrijft Rotgers, kwamen met verontrustende signalen thuis. Rotgers: In Brussel werd argwanend gekeken naar die fosfaatrechten. Ik zie het viertal nog uit hun stoel opveren – de voorzitter en drie ambtenaren van het Nitraatcomité – zij waren zichtbaar ‘not amused’ dat zij niet op de hoogte waren gesteld van de Nederlandse plannen en wilden er van alles over weten. Het comité gaf tenslotte aan niet overtuigd te zijn dat dit instrument voldoende doel zou dienen. Afgelopen voorjaar troffen we elkaar opnieuw, het comité bleek deze keer wel op de hoogte van de Nederlandse plannen rondom de fosfaatrechten, men had het nodige vanuit de media vernomen. Maar ook deze keer werden er kritische kanttekeningen geplaatst bij de fosfaatrechten. Was men in Nederland geïnteresseerd in deze berichten uit Brussel? Niet echt.
Daar staat nogal wat. De Nederlandse zuivelketen is een van de motoren van onze economie. De Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) meldt dat van iedere euro die Nederland aan zijn export verdient bijna 8 cent uit de zuivelsector komen en dat zuivel 1/6 van de totale - omvangrijke - levensmiddelenindustrie van Nederland uitmaakt.
De fosfaatrechten zijn een ingewikkeld stelsel waar stammenstrijden over zijn uitgevochten tussen boeren met (in Friesland vooral) en zonder grond (vooral in Brabant) en tussen de sector als geheel en milieuorganisaties. Met ingewikkelde compromissen en hier en daar wat bloed aan de paal, is daar ruim een jaar mee heengegaan.
Zonde van de tijd, blijkt nu. Want dat Brussel - dat als overheid ook de eindbaas is in Den Haag - die rechten niet zou accepteren, was van meet af aan eigenlijk wel duidelijk.
Het gevolg van deze misser is het verlies van de zogeheten derogatie. Daardoor mogen Nederlandse boeren minder mest dan hun belangrijkste Europese concurrenten uitrijden. Als dat gebeurt, staat de melkveehouderij voor een verdere forse krimp én stijgt de kostprijs van de Nederlandse melk misschien wel zodanig dat de bijdrage aan de export van de BV Nederland toch een flinke tand terug moet.
Volgens Cor Pierik van het CBS gaat die derogatie Nederlandse boeren bijna een half miljoen van hun huidige 1,6 miljoen koeien kosten. Al die beesten moeten voor weinig naar de slacht, omdat de markt zoveel voortijdig uitgemolken koeien helemaal niet aankan.
Schade zal er dan ook zijn op alle fronten. De verwerkende industrie moet teruglopende inkomsten incasseren en te grote fabrieken óf gedeeltelijk afschrijven óf vullen met buitenlandse melk(poeder). Boeren moeten koeien met verlies laten slachten en hun stallen leeg laten staan. De leningen die ze hebben afgesloten, kunnen ze niet meer opbrengen omdat er geen omzet meer tegenover staat.
Als Rotgers gelijk heeft en dat verder weet aan te tonen, is het niet ondenkbaar dat de Staat schadeclaims aan haar broek krijgt wegens onbehoorlijk bestuur.
Brussel naar Nederland
Volgens Rotgers is het nog niet te laat en moeten boeren zelf het heft maar in handen nemen. Rotgers: Momenteel wordt de discussie over wel/geen derogatie volledig gevoerd in de mist: het derogatiedossier is vertrouwelijk en de onderhandelingen geschieden in gesloten kamertjes (als ze al geschieden, want ook dat weten we niet zeker). Maar wat ik heb ervaren, en anderen met mij, is dat Brussel echt open staat voor vragen van Nederlandse boeren, en onze boeren ook graag de weg wil wijzen. Waarom nodigen wij Brussel dan niet als de wiedeweerga uit om hier aan alle boeren zelf te vertellen wat de bedoeling is en hoe wij derogatie kunnen behouden? Laten we in ieder geval niet nog meer tijd verliezen met blindemannetje spelen.
Het zou een boeiende ontknoping van de Nederlandse melksoap zijn: boeren en Brussel regelen direct wat Den Haag en boerenbestuurders niet konden managen. Staatssecretaris Van Dam die in Nederland voor het dossier tekent, zal er opgelucht door adem halen, want de verantwoordelijke ambtenaar die hem in dit lastige parket heeft gebracht, heeft inmiddels al een andere baan.
Dit artikel afdrukken
Alle groepjes, schrijft Rotgers, kwamen met verontrustende signalen thuis. Rotgers: In Brussel werd argwanend gekeken naar die fosfaatrechten. Ik zie het viertal nog uit hun stoel opveren – de voorzitter en drie ambtenaren van het Nitraatcomité – zij waren zichtbaar ‘not amused’ dat zij niet op de hoogte waren gesteld van de Nederlandse plannen en wilden er van alles over weten. Het comité gaf tenslotte aan niet overtuigd te zijn dat dit instrument voldoende doel zou dienen. Afgelopen voorjaar troffen we elkaar opnieuw, het comité bleek deze keer wel op de hoogte van de Nederlandse plannen rondom de fosfaatrechten, men had het nodige vanuit de media vernomen. Maar ook deze keer werden er kritische kanttekeningen geplaatst bij de fosfaatrechten. Was men in Nederland geïnteresseerd in deze berichten uit Brussel? Niet echt.
Daar staat nogal wat. De Nederlandse zuivelketen is een van de motoren van onze economie. De Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) meldt dat van iedere euro die Nederland aan zijn export verdient bijna 8 cent uit de zuivelsector komen en dat zuivel 1/6 van de totale - omvangrijke - levensmiddelenindustrie van Nederland uitmaakt.
De fosfaatrechten zijn een ingewikkeld stelsel waar stammenstrijden over zijn uitgevochten tussen boeren met (in Friesland vooral) en zonder grond (vooral in Brabant) en tussen de sector als geheel en milieuorganisaties. Met ingewikkelde compromissen en hier en daar wat bloed aan de paal, is daar ruim een jaar mee heengegaan.
Zonde van de tijd, blijkt nu. Want dat Brussel - dat als overheid ook de eindbaas is in Den Haag - die rechten niet zou accepteren, was van meet af aan eigenlijk wel duidelijk.
Het zou een boeiende ontknoping van de Nederlandse melksoap zijn: boeren en Brussel regelen direct wat Den Haag en boerenbestuurders niet konden managenMogelijke schadeclaims
Het gevolg van deze misser is het verlies van de zogeheten derogatie. Daardoor mogen Nederlandse boeren minder mest dan hun belangrijkste Europese concurrenten uitrijden. Als dat gebeurt, staat de melkveehouderij voor een verdere forse krimp én stijgt de kostprijs van de Nederlandse melk misschien wel zodanig dat de bijdrage aan de export van de BV Nederland toch een flinke tand terug moet.
Volgens Cor Pierik van het CBS gaat die derogatie Nederlandse boeren bijna een half miljoen van hun huidige 1,6 miljoen koeien kosten. Al die beesten moeten voor weinig naar de slacht, omdat de markt zoveel voortijdig uitgemolken koeien helemaal niet aankan.
Geen #derogatie = wegvallen plaatsingsruimte stikstof van 70 mln kg. wv 56 mln kg. op melkveebedrijven = 480.000 melkkoeien pic.twitter.com/W9WCrYzg38
— Cor Pierik (@CrPierik) October 17, 2016
Schade zal er dan ook zijn op alle fronten. De verwerkende industrie moet teruglopende inkomsten incasseren en te grote fabrieken óf gedeeltelijk afschrijven óf vullen met buitenlandse melk(poeder). Boeren moeten koeien met verlies laten slachten en hun stallen leeg laten staan. De leningen die ze hebben afgesloten, kunnen ze niet meer opbrengen omdat er geen omzet meer tegenover staat.
Als Rotgers gelijk heeft en dat verder weet aan te tonen, is het niet ondenkbaar dat de Staat schadeclaims aan haar broek krijgt wegens onbehoorlijk bestuur.
Brussel naar Nederland
Volgens Rotgers is het nog niet te laat en moeten boeren zelf het heft maar in handen nemen. Rotgers: Momenteel wordt de discussie over wel/geen derogatie volledig gevoerd in de mist: het derogatiedossier is vertrouwelijk en de onderhandelingen geschieden in gesloten kamertjes (als ze al geschieden, want ook dat weten we niet zeker). Maar wat ik heb ervaren, en anderen met mij, is dat Brussel echt open staat voor vragen van Nederlandse boeren, en onze boeren ook graag de weg wil wijzen. Waarom nodigen wij Brussel dan niet als de wiedeweerga uit om hier aan alle boeren zelf te vertellen wat de bedoeling is en hoe wij derogatie kunnen behouden? Laten we in ieder geval niet nog meer tijd verliezen met blindemannetje spelen.
Het zou een boeiende ontknoping van de Nederlandse melksoap zijn: boeren en Brussel regelen direct wat Den Haag en boerenbestuurders niet konden managen. Staatssecretaris Van Dam die in Nederland voor het dossier tekent, zal er opgelucht door adem halen, want de verantwoordelijke ambtenaar die hem in dit lastige parket heeft gebracht, heeft inmiddels al een andere baan.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wiebren, een koe is geen varken.
Never waste a good crisis. Is het niet op alle manieren wijzer om nu eindelijk snel echte grondgebondenheid na te streven in de melkveehouderij (ook nog eens brede Kamerwens)?
Ook qua op iets langere termijn te verwachten maatregelen qua o.m. ammoniak en methaanuitstoot? Ook qua mogelijkheden van weidegang? Ook qua regelgeving en administratieve inspanningen? Ook qua mestfraude? Ook qua handhaafbaarheid?
Ook qua maatschappelijk draagvlak? Ook qua circulariteit? Ook qua milieu? Ook qua imago? Ook qua werkgelegenheid? Ook qua landschapsbeheer? Ook qua biodiversiteit?
(Waarschijnlijk vóór jouw tijd: "houd het simpel, slaag met vlag & wimpel")
Waarom zetten we die stip dan niet snel op de horizon, en werken we daar naar toe, in plaats van nu als volgende stoplap weer honderden miljoenen weg te gooien aan contraproductieve, ondanks al die subsidies niet rendabel te krijgen en ook nog eens niet ongevaarlijke ecologische wangedrochten als de meer dan duizend Campina-strontfabrieken
die niemand wil?
Wiebren, er is nu verdeeldheid over de toekomst van de melkveehouderij, dus daar kunnen we NU niet op wachten. Heb je gelijk in.
Maar ben je het met me eens dat de noodmaatregelen die nu dringend nodig zijn een no-regret karakter moeten hebben, zodat er meerdere opties overblijven? Dan hebben partijen een half jaar of nog iets langer de tijd om een toekomstvisie met breed draagvlak te ontwikkelen. Je kunt het initiatief terugpakken en dan wordt de EU vanzelf minder sturend.
Wiebren van Stralen,
Feitelijk geef je aan dat (verdere) intensivering om op die manier iedere milieugrens op te zoeken niet de juiste weg is. Is dat je persoonlijke mening of een koerswijziging van (Z)LTO?
Liesbeth de Schutter,
Schumpeter zag niets in het (zinloos) pompen van geld in een sector, waar het hier om gaat is dat door minder of geen kredietverlening niet alleen de sector qua ontwikkeling stilstaat maar iedere verandering of transformatie staat ook stil.
Het krediet van de stoppende boer word vervangen door (extra) krediet van starters of uitbreiders, het is dus niet zozeer een sector waar zinloos geld ingepompt word.
Van de banken lijkt het me meer een pressiemiddel richting politiek om snel met een oplossing te komen en om een boer waar niet zoveel aan de hand is een duwtje te kunnen geven om een boer die veel te zwaar zit te laten overleven.
Wat ik met hick-up bedoel in #52 is wat anders dan hoe jij 'm vertaalt Dick Belderbos. Doordat de fosfaatrechtenwet een jaar later in werking treedt zorgt die er niet voor dat de melkveestapel in 2017 al flink krimpt. Dat moet wel en dat erken ik ook. Het is zoals je terecht stelt een keiharde grens. Niet vanwege het getal wat met Brussel is afgesproken, maar vanwege de waarde die het heeft om te remmen. Want, en ook dat ben ik dus met je eens, de uitstoot cq. impact van de Nederlandse veestapel gaat de draagkracht van de omgeving te boven. Of zich dan een grens manifesteert in kilo's fosfaat, stikstof, methaan of voor mijn part frisse lucht dat doet er niet zoveel toe.
Met het omkeren van die discussie door te stellen dat het per kg product efficiënter kan in ons land en daarmee eigenlijk te stellen dat het aantal dieren er niet zozeer toe doet, maar de uitstoot/efficiëntie veel meer, zijn we ook niet veel opgeschoten.
Deze situatie, die door Frits van der Schans treffend wordt vergeleken met een brand in een frietpan, is wat dat betreft de zoveelste aanwijzing dat er een andere sturing moet komen. Tegelijk is de eenvoud waarmee dit soort discussies door de Europese Commissie worden bekeken dan ook weer ontluisterend in eenvoud. Er moet een antwoord komen voor fosfaat en niet (!) voor iets anders. Dat komt morgen of overmorgen wel zeggen ze met zoveel woorden.
Door dit moment óf het vorige incident (melkveewet, introductie fosfaatrechten) aan te grijpen voor de discussie over de herbouw van de hele melkveehouderij wordt zoveel verdeeldheid veroorzaakt dat al die goedbedoelende brandblussers met elkaar staan te ruziën over de aanpak en het verwachte resultaat terwijl er elke seconde meer vet/olie op het vuur komt.
"Ontwikkeling" staat in de landbouw zo ongeveer gelijk aan meer en groter, Liesbeth.
Dat is juist het probleem. We lopen nu tegen een keiharde grens, de fosfaatproblematiek aan. Een "hickup" noemt Wiebren van Stralen dat dan.
Is er weer een stoplap gevonden om de fosfaatproblematiek te omzeilen, dan krijgen we nog: de ammoniakproblematiek, en de methaanproblematiek.
Om het over de imagoproblematiek nog maar niet te hebben, door de teruglopende weidegang en het doordrammen van o.m. duizend, ondanks honderden miljoenen "innovatie"subsidie niet rendabel te krijgen Campina-strontfabrieken.
Met veel bombarie werd onlangs door Kamp bij een melkboer zo'n ministrontfabriekje in gebruik genomen. Jarenlang gesubsidieerd onderzoek heeft nog steeds niet geresulteerd in een werkbare, rendabele of ecologische oplossing.
Ook niet voor de methaanproblematiek: de bulk komt van voren, en niet van achter
uit de koe. Net zulke volksverlakkerij en ecologische waanzin als het bijstoken van
Canadese houtsnippers in fossiele steenkolencentrales.
De enigen die daar wel bij varen zijn de leveranciers van die strontfabrieken:
boeren worden, ondanks al die subsidie, alleen maar op extra kosten en
- niet ongevaarlijk! - extra werk gejaagd.
Die strontfabieken en teruglopende weidegang zijn ook niet zo best voor het beeld dat Chinese moeders van Friso-babymelkpoeder hebben.
De omzet van Danone in China is gedaald. Hoe zit dat bij Campina?
Zou het niet verstandiger zijn die honderden miljoenen subsidie te besteden aan sanering van de melkveehouderij, waar ook milieu, biodiversiteit, omwonenden, toerisme, en uiteindelijk ook de boeren zelf beter mee af zijn? We raken nu van de regen in de drup.