De kippen van Kipster worden gevoerd met reststromen uit de levensmiddelenindustrie. Daar wordt uitgebalanceerd kippenvoer van gemaakt door het Limburgse veevoerbedrijf Nijssen-Granico, dat van de verwaarding van restproducten uit de industrie (waaronder oude taart, koekjes en snoepjes en brood) al een duurzaam hoogstandje wist te maken voor dat begrip in zwang kwam. Dat was destijds voornamelijk voor de varkenshouderij. Nieuw is de doorontwikkeling van dit voertype voor de pluimveehouderij.

Door de kippen geen granen te voeren, kan Kipster zich erop voorstaan geen extra landbouwgrond te gebruiken voor de eieren van zijn witte kippen, die ook nog eens wat meer eieren uit een kilo voer weten te halen dan bruine. Daarnaast geeft Kipster de dieren ook nog eens een prettiger leven door ruimte te maken voor hun natuurlijke gedrag: scharrelen. Wie dat allemaal voor elkaar krijgt, doet het maximale voor de kippen, het milieu en het klimaat. Dat is in een notendop de visie van Ruud Zanders, een van de oprichters van het vooruitstrevende pluimveebedrijf Kipster.

Hoe ethisch is het om goede grondstoffen aan dieren te geven als we straks met 9 miljard aardbewoners zijn?
“Hoe ethisch is het om goede grondstoffen aan dieren te geven als we straks met 9 miljard aardbewoners zijn?” vraagt Zanders. Aan de hand van het promotieonderzoek van Hannah van Zanten legde hij nog eens uit waar wat hem betreft het probleem in het bestaande voedselsysteem zit: “Er bestaat directe en indirecte competitie tussen mens en dier voor wat betreft voedselbronnen. Dieren gebruiken de plantaardige eiwitten die wij mensen ze voeren om er dierlijke eiwitten van te maken. Voedingsgewassen – zoals bijvoorbeeld granen – worden op dit moment speciaal geteeld om te gebruiken als diervoer, terwijl we die als mensen ook direct zouden kunnen eten.” Wie op deze manier straks alle 9 miljard mensen op aarde te eten wil geven, moet zich realiseren dat straks minstens 3 wereldbollen aan landbouwgrond nodig zijn om alle grondstoffen te produceren. Dat kan natuurlijk niet uit, want er is maar één aarde.

Welk dier (en hoeveel dieren) kunnen we het beste gebruiken om welk restproduct uiteindelijk om te zetten naar melk/vlees/eieren?
Dier als middel
Zanders, Van Zanten maar ook minister Carola Schouten zien toekomst in een circulair voedselsysteem oftewel kringlooplandbouw. In zo'n systeem worden dieren niet gezien als product op zichzelf, maar als fase in een efficiënt proces dat zichzelf voortdurend in opeenvolgende verschijningsvormen regenereert. De centrale vraag hierbij is ‘Welk dier (en hoeveel dieren) kunnen we het beste gebruiken om welk restproduct uiteindelijk om te zetten naar melk/vlees/eieren?’. “Zo kunnen we samen naar een nieuw, houdbaar voedselsysteem”, aldus Zanders.

Toch is de realisatie daarvan niet zo eenvoudig, geeft ook Schouten toe. Ze prijst de overtuiging van Zanders: “Vernieuwende concepten zijn altijd spannend als ondernemer. Je weet namelijk wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt. Ondernemers die ergens in geloven durven risico’s te nemen.”

Ketensamenwerking
Schouten: “We zijn hier vandaag natuurlijk bij de opening van de nieuwe Kipster-stal, maar het gaat hier eigenlijk niet om één bedrijf of ondernemer, maar om alle partijen die er bij betrokken zijn. Het gaat over de samenwerking met andere partijen.” Ze doelt op de langdurige ketensamenwerking die Kipster is aangegaan met discounter Lidl. Je kunt namelijk wel een mooi product maken, maar zonder afnemers en klanten ben je nergens. “Ook zij moeten het risico willen en durven nemen.”

Het is belangrijk dat de consument wordt geïnformeerd over het verhaal en de missie achter een product
Gelukkig was daar discountsupermarkt Lidl die op zijn beurt weer erg enthousiast is over Kipster. Sinds 2017 worden de eieren van Kipster exclusief verkocht bij supermarktketen Lidl. Quirine de Weerd van Lidl zegt: “Wij willen laten zien dat duurzaam niet duur hoeft te zijn. Door producten als de Kipster-eieren een podium te bieden in onze winkel, maken we ze toegankelijk voor de klant.” Voor de Lidl functioneren de eieren als een magneet voor bewuste consumenten die de Duitse discounter tot nog maar een paar geleden voorbijliepen. Inmiddels zou Lidl graag van elk product in zijn winkels ook een Kipster-versie willen omdat het de trek naar de winkel goed doet en langzaam dit nieuwe kringlooptype van consumptie kan laten ontstaan.

'Vraag creëert aanbod'
De klant is wat betreft minister Schouten de bepalende schakel in de keten. Ze zegt: “Uiteindelijk wordt het aanbod bepaalt door de vraag. Daarbij is het belangrijk dat de consument wordt geïnformeerd over het verhaal en de missie achter een product. Wat is het? Waar staat het voor? Waar komt het vandaan? Alleen dan is de consument bereid om er meer voor te betalen en kan het juiste verdienmodel ontstaan waar iedereen in de keten blij van wordt.”

Marketeers weten dat consumenten producten kopen die lekker zijn, voldoen aan de hoogste eisen en niet te duur zijn. Daarom klagen boeren in Nederland aan het adres van de minister. Ze willen best voldoen aan die hoge duurzaamheidseisen, maar dan moeten ze er wel goed voor beloond worden. Volgens Schouten moeten ze de consument overtuigen van hun meerwaarde en zorgen dat hun kostprijs onder hun opbrengstprijzen blijft. Dat lukt Zanders met zijn Kipster-eieren.
Dit artikel afdrukken