4 min_-_Executive_Vice_President-Designate_-_European_Green_Deal_(48865712988)_1024_617_84_c1.jpg)
De Farm-to-Fork-strategie moest Europa klaar maken voor de gevolgen van de klimaatverandering. Verschillende studies tonen nu aan dat het vlaggenschip van de Green Deal waarschijnlijk het omgekeerde zal bereiken. Minder voedselproductie, meer landgebruik en hogere prijzen zullen de Europese burgers net kwetsbaarder maken.
Het rapport over de effecten van de Farm to Fork-strategie van de interne studiedienst van de Europese Commissie – de Joint Research Center - was in januari van dit jaar al klaar, maar werd pas midden augustus gepubliceerd. Dat schrijft de nieuwswebsite EUractiv.
In het rapport concludeerde het wetenschappelijke bureau van de Europese Commissie dat de Farm to Fork-strategie zal leiden tot een flinke verlaging van de voedselproductie in de EU. Per sector zou de productie rond de tien procent lager kunnen uitvallen, met uitschieters naar vijftien procent voor vlees. De prijs van rundsvlees, varkensvlees en kip zal fors stijgen, omdat de vraag volgens de onderzoekers nauwelijks minder wordt. Dat is, naar eigen zeggen, de reden waarom de Commissie de studie niet eerder publiceerde. Het CAPRI-model dat gebruikt werd, simuleert vooral handelsstromen en niet de gedragsveranderingen die de Commissie verwacht.
Los van de gedragsveranderingen zal de beoogde CO2-daling in de praktijk tegenvallen volgens dat rapport, omdat de verminderde productie binnen de EU-lidstaten zal worden gecompenseerd door een verhoogde productie in andere delen van de wereld met evenveel of meer CO2-uitstoot, de zogenaamde carbon leakage. Ook de carbon leakage kon onvoldoende accuraat gesimuleerd worden, maar voor de EU zelf geldt wel dat we minder voedsel zullen produceren en daarvoor een groter landbouwareaal gaan nodig hebben. Een uitruil die op veel onbegrip stuitte bij verdedigers van land sparing, het idee dat intensieve landbouw ruimte creëert voor ongerepte natuur.
Stikstofbalans
Opvallend genoeg zijn het trouwens niet alleen de doelstellingen om het biologisch areaal uit te breiden of de halvering van gewasbeschermingsmiddelen die stevige impact hebben, ook de “halvering van het overschot op de stikstofbalans” is een doelstelling met grote gevolgen. Met die sibillijns geformuleerde ambitie wordt aangestuurd op een sterke inkrimping van de veestapel, zeker in regio’s zoals Vlaanderen en Nederland waar intensief geboerd wordt op een klein oppervlak met grote stikstofbelasting tot gevolg.
Alle vormen van productie in Europa worden fors duurder voor de consument. Niet alleen voor vlees – met bijna 45% hogere prijzen is varkensvlees de uitschieter – maar ook voor granen, groenten en fruit. Voor groenten verwacht men kostenstijgingen tot 15%, granen blijven nog net onder de 10% hogere kosten. Voor het inkomen van de boeren moet de F2F-strategie positief zijn, omdat ook het aanbod in al die sectoren met 15% en meer krimpt. Al is dat dus wel grotendeels zonder de prijselasticiteiten gerekend.
De Europese exportpositie op vlak van varkensvlees zou nagenoeg volledig instorten, we zouden veel meer rundvlees moeten importeren en de import van kippen uit Brazilië en Vietnam zou verdrievoudigen. Alleen de export van melk stijgt licht, door een weggevallen binnenlandse afzetmarkt voor melkeiwitten.
In de schuif
Euractiv meldt nu dat de uitkomsten van het rapport al sinds januari bekend waren binnen de Europese Commissie. Het heeft de hand weten te leggen op een bericht van Wolfgang Burtscher, het hoofd van DG AGRI, de Europese landbouwadministratie, aan eurocommissaris Janusz Wojciechowski. In het bericht bevestigt Burcher dat het rapport over de Farm to Fork-effecten zo goed als klaar is, en eind januari gepubliceerd zou kunnen worden.
Eind mei schreef VILT dat er een studie gemaakt was over de impact van de F2F-strategie en dat er in de wandelgangen van het Europees Parlement verteld werd dat Frans Timmermans de resultaten van deze studie in zijn schuif hield. “Als dat waar is, wordt de Europese burger voorgelogen door Eurocommissaris Frans Timmermans”, reageerde Mark Wulfrancke van ABS toen.
Eurocommissaris Timmermans had er bij de onderhandelingen op aangedrongen om de doelstellingen van de Farm to Fork- en de Biodiversiteitsstrategie als bindende doelstellingen in de GLB-wetgeving op te nemen, dus zonder dat de resultaten van de impactstudie bij de andere onderhandelaars gekend waren. Hij haalde toen bakzeil.
Op maandag 11 oktober wordt het rapport besproken in de landbouwcommissie van het Europees Parlement. Bij de landbouworganisaties en de parlementsleden lijkt er alvast een vertrouwensbreuk. “De Farm-to-Fork-strategie wordt de doodsteek van de familiale landbouwer om de hoek, dit is beleid geschreven op maat van megabedrijven als Unilever en van ideologische lobbygroepen zoals Greenpeace”, klinkt het bij ABS.
Ook de Boerenbond is misnoegd dat Timmermans de studie niet eerder vrijgaf. "Wij vragen een volledige evaluatie van alle mogelijke effecten, zodat de discussie eindelijk van arbitraire doelstellingen kan verschuiven naar concrete oplossingen op basis van feiten, harde data en respect voor inzichten uit de praktijk", klinkt het.
Kwetsbaar voor klimaatverandering
Meteen kan ook een studie van de Gentse econoom Gert Peersman besproken worden, die ook toevallig in augustus verscheen. Peersman becijferde dat de klimaatverandering de economieën van de rijkste landen harder zal treffen dan verwacht, zelfs meer dan de armste landen. Als voedsel duurder wordt door mislukte oogsten, is er minder geld voor andere zaken. “De meeste mensen denken dat de economische gevolgen van mislukte oogsten en de daaruit voortvloeiende hogere voedselprijzen groter zijn in armere landen. En dat de kosten van de klimaatopwarming bij ons tot nu toe beperkt blijven tot de directe schade door overstromingen en stormen. Maar het tegendeel blijkt uit onze uitgebreide data-analyse: de rijke landen lijden net méér economische schade”, zegt hij aan De Standaard.
Peersman en zijn medeauteur Jasmien De Winne bestudeerden vier variabelen en hun interactie: de oogsten wereldwijd, het weer (afwijkingen in temperatuur en regenval ten opzichte van het gemiddelde per regio), de evolutie van de voedselprijzen en de impact op het bbp van ieder land. De impact van hoge voedselprijzen op het bbp blijkt veel groter dan verwacht: “2010 was bijvoorbeeld een rampjaar. Toen beïnvloedde een langdurige droogte in Rusland de wereldwijde graanoogsten. Daardoor stegen de internationale voedselprijzen wereldwijd met 30 procent. Dat leidde tot een daling van het wereldwijde bbp met liefst 1,5 procent, veel meer dan gedacht."
Dit artikel verscheen eerder deze week op VILT.
Dit artikel afdrukken
In het rapport concludeerde het wetenschappelijke bureau van de Europese Commissie dat de Farm to Fork-strategie zal leiden tot een flinke verlaging van de voedselproductie in de EU. Per sector zou de productie rond de tien procent lager kunnen uitvallen, met uitschieters naar vijftien procent voor vlees. De prijs van rundsvlees, varkensvlees en kip zal fors stijgen, omdat de vraag volgens de onderzoekers nauwelijks minder wordt. Dat is, naar eigen zeggen, de reden waarom de Commissie de studie niet eerder publiceerde. Het CAPRI-model dat gebruikt werd, simuleert vooral handelsstromen en niet de gedragsveranderingen die de Commissie verwacht.
Los van de gedragsveranderingen zal de beoogde CO2-daling in de praktijk tegenvallen volgens dat rapport, omdat de verminderde productie binnen de EU-lidstaten zal worden gecompenseerd door een verhoogde productie in andere delen van de wereld met evenveel of meer CO2-uitstoot, de zogenaamde carbon leakage. Ook de carbon leakage kon onvoldoende accuraat gesimuleerd worden, maar voor de EU zelf geldt wel dat we minder voedsel zullen produceren en daarvoor een groter landbouwareaal gaan nodig hebben. Een uitruil die op veel onbegrip stuitte bij verdedigers van land sparing, het idee dat intensieve landbouw ruimte creëert voor ongerepte natuur.
According to this new study, the implementation of the F2F Strategy implies a transformation of 1.5 Million ha of forest land into agricultural area. C-loss to be added to a leakage eect of 54.3 M t CO2eq. https://t.co/H6lNIHf34C
— Olivier Honnay (@olivierhonnay) September 24, 2021
Stikstofbalans
Opvallend genoeg zijn het trouwens niet alleen de doelstellingen om het biologisch areaal uit te breiden of de halvering van gewasbeschermingsmiddelen die stevige impact hebben, ook de “halvering van het overschot op de stikstofbalans” is een doelstelling met grote gevolgen. Met die sibillijns geformuleerde ambitie wordt aangestuurd op een sterke inkrimping van de veestapel, zeker in regio’s zoals Vlaanderen en Nederland waar intensief geboerd wordt op een klein oppervlak met grote stikstofbelasting tot gevolg.
Alle vormen van productie in Europa worden fors duurder voor de consument. Niet alleen voor vlees – met bijna 45% hogere prijzen is varkensvlees de uitschieter – maar ook voor granen, groenten en fruit. Voor groenten verwacht men kostenstijgingen tot 15%, granen blijven nog net onder de 10% hogere kosten. Voor het inkomen van de boeren moet de F2F-strategie positief zijn, omdat ook het aanbod in al die sectoren met 15% en meer krimpt. Al is dat dus wel grotendeels zonder de prijselasticiteiten gerekend.
De Europese exportpositie op vlak van varkensvlees zou nagenoeg volledig instorten, we zouden veel meer rundvlees moeten importeren en de import van kippen uit Brazilië en Vietnam zou verdrievoudigen. Alleen de export van melk stijgt licht, door een weggevallen binnenlandse afzetmarkt voor melkeiwitten.
In de schuif
Euractiv meldt nu dat de uitkomsten van het rapport al sinds januari bekend waren binnen de Europese Commissie. Het heeft de hand weten te leggen op een bericht van Wolfgang Burtscher, het hoofd van DG AGRI, de Europese landbouwadministratie, aan eurocommissaris Janusz Wojciechowski. In het bericht bevestigt Burcher dat het rapport over de Farm to Fork-effecten zo goed als klaar is, en eind januari gepubliceerd zou kunnen worden.
Eind mei schreef VILT dat er een studie gemaakt was over de impact van de F2F-strategie en dat er in de wandelgangen van het Europees Parlement verteld werd dat Frans Timmermans de resultaten van deze studie in zijn schuif hield. “Als dat waar is, wordt de Europese burger voorgelogen door Eurocommissaris Frans Timmermans”, reageerde Mark Wulfrancke van ABS toen.
Eurocommissaris Timmermans had er bij de onderhandelingen op aangedrongen om de doelstellingen van de Farm to Fork- en de Biodiversiteitsstrategie als bindende doelstellingen in de GLB-wetgeving op te nemen, dus zonder dat de resultaten van de impactstudie bij de andere onderhandelaars gekend waren. Hij haalde toen bakzeil.
Op maandag 11 oktober wordt het rapport besproken in de landbouwcommissie van het Europees Parlement. Bij de landbouworganisaties en de parlementsleden lijkt er alvast een vertrouwensbreuk. “De Farm-to-Fork-strategie wordt de doodsteek van de familiale landbouwer om de hoek, dit is beleid geschreven op maat van megabedrijven als Unilever en van ideologische lobbygroepen zoals Greenpeace”, klinkt het bij ABS.
Ook de Boerenbond is misnoegd dat Timmermans de studie niet eerder vrijgaf. "Wij vragen een volledige evaluatie van alle mogelijke effecten, zodat de discussie eindelijk van arbitraire doelstellingen kan verschuiven naar concrete oplossingen op basis van feiten, harde data en respect voor inzichten uit de praktijk", klinkt het.
Kwetsbaar voor klimaatverandering
Meteen kan ook een studie van de Gentse econoom Gert Peersman besproken worden, die ook toevallig in augustus verscheen. Peersman becijferde dat de klimaatverandering de economieën van de rijkste landen harder zal treffen dan verwacht, zelfs meer dan de armste landen. Als voedsel duurder wordt door mislukte oogsten, is er minder geld voor andere zaken. “De meeste mensen denken dat de economische gevolgen van mislukte oogsten en de daaruit voortvloeiende hogere voedselprijzen groter zijn in armere landen. En dat de kosten van de klimaatopwarming bij ons tot nu toe beperkt blijven tot de directe schade door overstromingen en stormen. Maar het tegendeel blijkt uit onze uitgebreide data-analyse: de rijke landen lijden net méér economische schade”, zegt hij aan De Standaard.
Peersman en zijn medeauteur Jasmien De Winne bestudeerden vier variabelen en hun interactie: de oogsten wereldwijd, het weer (afwijkingen in temperatuur en regenval ten opzichte van het gemiddelde per regio), de evolutie van de voedselprijzen en de impact op het bbp van ieder land. De impact van hoge voedselprijzen op het bbp blijkt veel groter dan verwacht: “2010 was bijvoorbeeld een rampjaar. Toen beïnvloedde een langdurige droogte in Rusland de wereldwijde graanoogsten. Daardoor stegen de internationale voedselprijzen wereldwijd met 30 procent. Dat leidde tot een daling van het wereldwijde bbp met liefst 1,5 procent, veel meer dan gedacht."
Het beleid van de Europese Unie werd al eerder bekritiseerd om zijn negatieve consequenties vanuit de USDA, de Amerikaanse voedselautoriteit. Petra Berkhout van Wageningen Economic Research plaatste kanttekeningen bij die kritiek.
Recent vroeg De Telegraaf aandacht voor een analyse van de universiteit van Kiel. De krant bracht het werk van de Duitsers met met alarmerende koppen: 'amper klimaatwinst' en veel gedoe ten koste van een groot welvaartsverlies. De onderzoekers zelf brachten hun analyse kritisch, maar gereserveerder. Dat neemt niet weg dat ook zij duidelijk waren over het volgende: de Green Deal is niet gunstig voor het milieu bij voortzetting van het leven waar consumenten aan gewend zijn en al evenmin voor de sociale rust in de EU omdat het Europese beleid de welvaart en consumptie zal doen afnemen zonder daar nieuwe leefwijzen en waarden tegenover te stellen die het publiek dat verlies zal laten accepteren.
Recent vroeg De Telegraaf aandacht voor een analyse van de universiteit van Kiel. De krant bracht het werk van de Duitsers met met alarmerende koppen: 'amper klimaatwinst' en veel gedoe ten koste van een groot welvaartsverlies. De onderzoekers zelf brachten hun analyse kritisch, maar gereserveerder. Dat neemt niet weg dat ook zij duidelijk waren over het volgende: de Green Deal is niet gunstig voor het milieu bij voortzetting van het leven waar consumenten aan gewend zijn en al evenmin voor de sociale rust in de EU omdat het Europese beleid de welvaart en consumptie zal doen afnemen zonder daar nieuwe leefwijzen en waarden tegenover te stellen die het publiek dat verlies zal laten accepteren.
Dit artikel verscheen eerder deze week op VILT.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.JPEG)
_-_Executive_Vice_President-Designate_-_European_Green_Deal_(48865712988).jpg){kind=link}
En dit allemaal berekend met veel lagere energie prijzen dan nu, dus met goedkope kunstmest en verwarming voor de kassen.
Het negatieve effect zal dus nog veel groter zijn.
Timmermans met Greenpeace Samson als secundant zijn een groot gevaar voor een stabiele Europese samenleving, oorlog ligt op de loer.
Politici die hun eigen ideeën niet getoetst willen hebben op hun effecten zijn grote egoïsten en zijn vooral voor zich zelf bezig.
Gevaarlijke figuren en dan vooral omdat ze politiek gezien zeggen op te komen voor de zwakkeren in de samenleving.
Ik snap uberhaupt niet goed waarom dit niet gewoon destijds naar buiten is gebracht. Want ik vind deze uitkomsten helemaal niet vreemd als je er vanuit gaat dat mensen niets veranderen in hun eetpatroon. Zo werkt het model namelijk. Ik herinner me een voorbeeld wat een oud-collega mij gaf: stel dat CAPRI moet berekenen wat de effecten van een vleestaks zijn. Dan wordt de uitkomst dat de bevolking gewoon meer geld uitgeeft aan vlees en daardoor minder andere dingen kan kopen. Maar dat is niet de meest logische uitkomst, zeker niet in een maatschappij waarbij regelmatig vegetarisch eten steeds normaler wordt.
'However, the report does not constitute an impact assessment of the strategies as such; the modelling scope does not include all of the strategies’ measures (e.g. food waste reduction targets, dietary shifts, organic action plan) which would alter the impacts reported. Not all policies that affect the transition are captured by this model.'
Terwijl dat uiteraard één van de belangrijkste onderdelen is van de F2F strategie (de tweede f staat voor fork, mensen). Hoe reduceren we voedselverspilling en belangrijker; hoe bereiken we een eetpatroon met lagere milieu-impact.
Ik vind de uitkomst dat de opbrengst zal afnemen en de prijs zal oplopen absoluut niet verrassend. Het effect valt me zelfs erg mee. Als je de huidige (zeer) intensieve landbouwmethodes verruilt voor minder intensieve (biologische?) methodes, dan kun je op één vinger natellen dat de opbrengst terug- en de prijs op zal lopen. Dat was toch altijd al het verhaal dat consumenten niet meer wilden betalen voor biologisch voedsel en op die manier intensieve landbouw in het zadel hielden?
Op twitter zegt bestuurskundige Jeroen Candel het jammer te vinden dat we op deze manier aandacht geven aan de downside van het vergroeningsbeleid van de EC.
Het bovenstaande zou niet correct zijn omdat Capri nu eenmaal et ceteris paribus werkt (net zoals Gerdine Kaptijn correct opmerkt in #3). Er is immers een totale consumptieverandering bij nodig. En dat klopt.
Maar nu de kritiek daar weer op:
1) hoe snel verschuiven mensen hun gewoontes (kijk naar de files van de afgelopen 2 weken na de grootste crisis in het rijke Westen sinds WOII)?
2) hoeveel weten we van de impact van de gewenste consumptieverschuiving? Die gaat - zoals die is ingezet door groen (evenveel welvaart, maar dan elektrisch) - vooral meer energie vragen. Gaat die energie er komen?
Voor wie nog wat meer weet: agrobiologische processen en de metrages die nodig zijn voor duurzame energieproductie wijzen vooral op een noodzakelijke forse consumptiebeperking met - net als voor de armen in Afrika - een beetje exergetisch geproduceerd dierlijk voedsel in stedelijke gemeenschappen van ca. 40.000 mensen. Dat is natuurlijk heel snel te realiseren .... (ja, ik houd me in en zeg maar rustig 'zie Carolyn Steel's Hungry City en Sitopia)
Ik verweet Candel zojuist dat hij op twitter wel heel ver ging om bovendien de integriteit van Bram Bombeek in twijfel trekken.
Ik neem het hem niet kwalijk maar zie het als een moedeloos stemmend teken van de enorme polarisering die optreedt en zich verergert rond het groene discours dat niet kritisch op zichzelf durft te zijn maar graag eenheid van beleid wil houden als strohalm om toch nog iets te bereiken.
Als het verarming tot gevolg heeft (en dat tekent zich af), zaait het Baudets (en veel rechtspopulistischer lieden dan de Nieuw-Vlaamse Alliantie waar Bram woordvoerder van was).
Inmiddels is Bombeek een romantische Joel Salatin-boer, zoals GroenLinks het wil (hoewel het een niet kloppend verhaal is, omdat de Salatin-methode niet circulair is. Het is echter wel maximaal energie efficient omdat dieren al het werk doen in een intensieve volgtijdelijkheid van agrobiologische processen.)
Jeroen, wordt wakker!