2 min
Duurzaam eten hoeft niet duur te zijn. Het is ook niet ingewikkeld. In Brazilië weten ze al hoe je het moet adviseren. Nederland moet ook aan een voedselbeleid. Als het er het gaat komen kun je straks goedkoop en gezond eten met een goed geweten. Joost de Jong luisterde naar de Britse professor Tim Lang en de zojuist tot Dr. gepromoveerde Corné van Dooren van het Voedingscentrum.
“Wees kritisch op commerciële advertenties van voedsel. Eet – als het kan – gezamenlijk. Als je uit eten gaat, kies dan restaurants die vers bereid eten serveren. Vermijd fast food ketens. Gebruik vers voedsel. Dat zijn de voedseladviezen van de Braziliaanse Regering. Heel eenvoudig en voor iedereen begrijpelijk”, aldus Tim Lang, hoogleraar Voedselbeleid van de Universiteit van Londen dinsdag 20 maart op een symposium over een duurzamer eetpatroon.
Het symposium vond plaats ter gelegenheid van de promotie van Corné van Dooren van het Voedingscentrum in Amsterdam.
“Op het gebied van voedsel gaapt een grote kloof tussen wat wetenschappers al jaren roepen en het beleid. Toch is de urgentie om het voedselsysteem te veranderen groot”, vindt Lang. Hij is daarom teleurgesteld dat weinig landen duurzaamheid geïntegreerd hebben in hun voedingsadviezen. “Op mondiaal niveau hebben we de ‘Sustainable Development Goals’ en het Klimaatakkoord van Parijs, maar op Europees niveau en door de lidstaten gebeurt er te weinig. Wel begint er op stedelijk niveau – met het ‘Milan Urban Food Policy Pact’ – nieuwe energie te ontstaan”. Lang is duidelijk over wat er moet veranderen: "Een transformatie van ons voedselsysteem vraagt om een herijking van onze eetgewoontes. Minder ultra processed food. En een verschuiving van dieren naar planten met meer tuinbouw (met minder CO2 emissies) dan landbouw. Minder eten in ontwikkelde landen en meer eten in ontwikkelingslanden. En we hebben een landbouw nodig die meer rekening houdt met biodiversiteit.”
Duurzaam hoeft niet duur te zijn
In het proefschrift van Corné van Dooren komt ook de gewenste verschuiving naar een meer plantaardig dieet uitgebreid naar voren. “Zowel vanuit duurzaamheid als gezondheid is het oer-Hollands voedingspatroon met vooral groente, granen en peulvruchten opvallend duurzaam." Met die woorden vat het Voedingscentrum de inzichten van Van Dooren samen. Met een ander eetpatroon zouden we volgens van Dooren de klimaatimpact met 50% kunnen verlagen. Zijn adviezen voor die groepen die nog weinig gezond of duurzaam eten: “Snacks vervangen door fruit. Kaas vervangen door groente. Vlees gedeeltelijk vervangen door vis. Minder alcohol drinken.”
In zijn proefschrift poneert Van Dooren de stelling dat een duurzaam voedingspatroon niet duurder hoeft te zijn. Het is mogelijk om voor een tweepersoonshuishouden een gezonde, duurzame boodschappenmand samen te stellen voor minder dan €40 per week.
Op 19 april aanstaande gaat de Tweede Kamer met minister Schouten in discussie over het door haar te voeren voedselbeleid. Het is aan de politiek de keus om de kloof tussen wetenschap en beleid kleiner te maken. En maatregelen te ontwikkelen die het voedingspatroon in een meer gezonde en duurzame richting stimuleren. Maar tot op heden is de politiek terughoudend om stevig te sturen. Voorafgaand vinden op 5 april ronde-tafel gesprekken plaats met stakeholders, NGO’s en experts over het gewenste voedselbeleid. Dat biedt hen kansen om de urgentie voor verdere stappen onder de aandacht te brengen.
Dit artikel afdrukken
Het symposium vond plaats ter gelegenheid van de promotie van Corné van Dooren van het Voedingscentrum in Amsterdam.
“Op het gebied van voedsel gaapt een grote kloof tussen wat wetenschappers al jaren roepen en het beleid. Toch is de urgentie om het voedselsysteem te veranderen groot”, vindt Lang. Hij is daarom teleurgesteld dat weinig landen duurzaamheid geïntegreerd hebben in hun voedingsadviezen. “Op mondiaal niveau hebben we de ‘Sustainable Development Goals’ en het Klimaatakkoord van Parijs, maar op Europees niveau en door de lidstaten gebeurt er te weinig. Wel begint er op stedelijk niveau – met het ‘Milan Urban Food Policy Pact’ – nieuwe energie te ontstaan”. Lang is duidelijk over wat er moet veranderen: "Een transformatie van ons voedselsysteem vraagt om een herijking van onze eetgewoontes. Minder ultra processed food. En een verschuiving van dieren naar planten met meer tuinbouw (met minder CO2 emissies) dan landbouw. Minder eten in ontwikkelde landen en meer eten in ontwikkelingslanden. En we hebben een landbouw nodig die meer rekening houdt met biodiversiteit.”
Duurzaam hoeft niet duur te zijn
In het proefschrift van Corné van Dooren komt ook de gewenste verschuiving naar een meer plantaardig dieet uitgebreid naar voren. “Zowel vanuit duurzaamheid als gezondheid is het oer-Hollands voedingspatroon met vooral groente, granen en peulvruchten opvallend duurzaam." Met die woorden vat het Voedingscentrum de inzichten van Van Dooren samen. Met een ander eetpatroon zouden we volgens van Dooren de klimaatimpact met 50% kunnen verlagen. Zijn adviezen voor die groepen die nog weinig gezond of duurzaam eten: “Snacks vervangen door fruit. Kaas vervangen door groente. Vlees gedeeltelijk vervangen door vis. Minder alcohol drinken.”
In zijn proefschrift poneert Van Dooren de stelling dat een duurzaam voedingspatroon niet duurder hoeft te zijn. Het is mogelijk om voor een tweepersoonshuishouden een gezonde, duurzame boodschappenmand samen te stellen voor minder dan €40 per week.
Op 19 april aanstaande gaat de Tweede Kamer met minister Schouten in discussie over het door haar te voeren voedselbeleid. Het is aan de politiek de keus om de kloof tussen wetenschap en beleid kleiner te maken. En maatregelen te ontwikkelen die het voedingspatroon in een meer gezonde en duurzame richting stimuleren. Maar tot op heden is de politiek terughoudend om stevig te sturen. Voorafgaand vinden op 5 april ronde-tafel gesprekken plaats met stakeholders, NGO’s en experts over het gewenste voedselbeleid. Dat biedt hen kansen om de urgentie voor verdere stappen onder de aandacht te brengen.
In Amsterdam today the Sustainable Nutrient Rich Foods Index is launched #SNRF. Great work by Corné van Dooren at VU and NL government. I wish UK Govt was helping consumers in this vein.
— Professor Tim Lang (@ProfTimLang) March 20, 2018
De burgemeester van London benoemde gisteren een voedselraad. Goed als Nederlandse gemeenten dat ook doen na de verkiezingen (ongeacht de uitkomst). https://t.co/ilb1w1aTln
— jacob seidell (@jaapseidell) March 21, 2018
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ook in mijn vakgebied wordt regelmatig gebruik gemaakt van optimalisatie algoritmes. Als er één ding is dat ik daarvan geleerd heb, is het wel dat optimalisaties extreem gevoelig zijn voor de kwaliteit van het gebruikte model. Als er een gaatje in zit, zal het algoritme het vinden. De grenzen van parameters zijn bijvoorbeeld zeer kritisch. Als je een bepaalde waarde als ondergrens kiest, zal het algoritme tot die bodem gaan als dat goed uitkomt. Dan moet je verrekte zeker zijn dat je gekozen ondergrens wel echt klopt, want het algoritme maakt gewoon gebruik van de grenzen die het krijgt.
Voedingsmodellen zijn op zich vaak nogal twijfelachtig, omdat ze bol staan van de aannames. Zo kan je je afvragen of je met een lijstje nutriënten en enkele specifieke voedingscategoriën (bijv. groenten) een zinvolle uitspraak kan doen over de gezondheid van een voedingspatroon. Maar als je met dergelijke modellen gaat optimaliseren wordt het wel heel link. Elke aanname weegt als het ware dubbel, vanwege bovengenoemde effecten.
Dat zie je dan ook terug in het resultaat in tabel 4.2 (dank voor de link Aart), bijna alle nutriënten zitten na drie optimalisatiecycles tegen hun ondergrens. Dat betekent bijvoorbeeld dat het optimale voedingspatroon wel 4.8mcg vitamine D en precies 200g groenten bevat. Vlakbij en op het minimum. Als die ondergrenzen een tikkeltje anders worden gekozen (zeker als je ze niet allemaal even sterk aanpast) kan er echter een volslagen ander 'optimaal' voedingspatroon uitkomen.
Welbeschouwd schetst het resultaat vooral wat er gebeurt als je van alles net het minimum neemt, voor de meeste nutriënten is dat immers bijna vanzelfsprekend het goedkoopst en duurzaamst. (Was dat niet van tevoren te bedenken?) Maar of dat nou werkelijk een gezond patroon oplevert valt te betwijfelen. Misschien niet onverstandig om het gevonden optimum met een klein (vooral niet teveel!) korreltje zout te nemen.
Het proefschrift van Corné vind je hier.
Corné, ik word steeds nieuwsgieriger naar je proefschrift, zou je dat kunnen linken. Want dan ga ik hier misschien wel publiekelijk mijn excuus aan je aanbieden voor mijn oordeel dat ik het belachelijk vind dat je kan promoveren op:
"Hoe we het ook berekenen, het komt uiteindelijk neer op een advies om voldoende volkoren graanproducten, groenten, fruit, plantaardige oliën, noten en peulvruchten te eten, met gematigde hoeveelheden zuivel, vis en vlees en minderen met rood en bewerkt vlees, snacks, snoep, alcohol en andere sterk bewerkte producten met toegevoegd suiker, zout en verzadigd vet." Je laatste alinea uit #28
Beste Foodlogers. Bedankt voor jullie interesse in het onderwerp. Graag raad ik je aan om eerst het betreffende hoofdstuk 4 uit mijn proefschrift te lezen, voordat je zelf aannames doet. Of het artikel online: http://www.mdpi.com/2071-1050/7/9/12837 .
#13 Aart, je kunt in tabel 4.1 lezen dat het gaat om 6 gram spreads per dag, dus om 1 boterham met hazelnootpasta, maar dat kan ook pindakaas of hummus zijn als je liever geen palmolie wilt. Met het programma Optimeal kun je producten uit zetten, waardoor een andere oplossing aangeboden wordt, maar dat is nog niet voor consumenten beschikbaar.
#14 Jan Peter en #21 Systke: De Nibud berekening is de klassieke aanpak, waarbij je zelf gaat redeneren wat voor een gemiddeld Nederlands voedingspatroon de goedkoopste oplossingen zouden zijn. Daarom wilde ik demonstreren dat je met lineair programmeren oplossingen kan vinden die gunstiger kunnen zijn voor de prijs en/of de klimaat-impact.
#22 #25 Beste Hans. Ik heb zelf ook jaren schuldhulpverlening gedaan en een tijdje met 3 kinderen in de bijstand gezeten. Dus dat is het issue niet. Mijn focus is op voeding, dat kun je in hoofdstuk 1 lezen. De andere terreinen laat ik graag aan deskundigen op dat terrein over. Uiteraard is daar ook veel mogelijk om de afgesproken klimaatdoelen te halen. Als we een fair share belangrijk vinden is het te adviseren in Nederland ook een stap terug te doen. Voeding bepaalt immers 25 tot 30% van onze impact als consument. In Appendix 2 kun je lezen hoe decennia lang de tool van lineair programmeren gebruikt wordt om de armste lagen van de bevolking in de VS te helpen (Thrifty Food Plan) en dat het ook door hulporganisaties gebruikt wordt in Afrika en sinds kort bij Voedselbanken elders in Europa, om zo goedkoop en gevarieerd mogelijk al je voedingstoffen binnen te krijgen. Ik voeg nu als eerste de dimensie duurzaamheid daaraan toe.
#23 Ton, in de inleiding kun je lezen dat ik uitga van de definitie van de FAO voor duurzame voedingspatronen waarin lage milieu-impact, gezondheid en betaalbaarheid voor huidige en toekomstige generaties in een adem genoemd worden.
#17 Joep, bedankt voor je goede suggestie: Bord havermout met koffie of thee en eventueel wat fruit. Hoe we het ook berekenen, het komt uiteindelijk neer op een advies om voldoende volkoren graanproducten, groenten, fruit, plantaardige oliën, noten en peulvruchten te eten, met gematigde hoeveelheden zuivel, vis en vlees en minderen met rood en bewerkt vlees, snacks, snoep, alcohol en andere sterk bewerkte producten met toegevoegd suiker, zout en verzadigd vet.
Pollemans en Van Doorn zijn het eens, gelukkig. En ik met hunnie. We hebben er een nieuwe doctor bij. In de charlatanerie.