Mest: BBB houdt boeren in spanning, VVD en NSC vinden het maar niks

De Kamerleden zaten minister Femke Wiersma (BBB) flink achter de vodden, ondanks hun begrip voor haar korte termijn in het ambt. Anders dan het absurde 'slappe hap' theater in de plenaire zaal van de Tweede Kamer waarvan het Journaal en Nieuwsuur de beelden brachten, vond onder leiding van voorzitter Dion Grauss (PVV) een scherp inhoudelijk debat plaats in de beslotenheid van de Vaste Kamercommissie LVVN. Dat bleek ook Laura Bromet te vinden, die later in de avond over de middagsessie liet weten tijdens het plenaire debat met de minister. Wiersma werd de eerste minister die voor de gehele Tweede Kamer kwam te staan om na de zogeheten twee minuten debatten moties te ontvangen.

Wiersma maakte tijdens het debat duidelijk dat ze nog niet klaar is om haar standpunt te presenteren en dat ze zorgvuldigheid wil betrachten om niet nodeloos meer boeren aan te pakken dan echt nodig. Ze wil deze zomer een eigen plan maken, waarbij ze de maatregelen uit het crisisplan van haar voorganger Piet Adema welwillend zal overwegen. Adema’s plan omvatte onder andere een maximumnorm voor het aantal koeien per hectare grasland en een forse afroming van productierechten. Deze maatregelen leiden tot een krimp van de veestapel. Daar hebben de BBB en Wiersma duidelijk moeite mee.

Aan de ene kant wil BBB opkomen voor boeren in de verdrukking. Aan de andere kant kan de minister niet ontsnappen aan het nemen van moeilijke beslissingen om het mestoverschot aan te pakken

Brussel negeren
Tot duidelijk ongenoegen van progressieve Kamerleden, waaronder Anne-Marijke Podt (D66), weigerde Wiersma te beloven dat ze Adema’s aanpak zonder meer zou uitvoeren. Wiersma wil namelijk ook de suggesties uit de landbouwsector meenemen in haar overwegingen. Landbouworganisatie LTO heeft zich bijvoorbeeld tegen het afromen van productierechten uitgesproken, iets wat Wiersma deze zomer wil heroverwegen. LTO roept bovendien op de mestrichtlijnen uit Brussel te negeren. NSC-woordvoerder Harm Holman toonde zich "zeer teleurgesteld" in LTO. Volgens Holman dreigt zonder het plan Adema een generieke korting in de melkveehouderij die boeren ponds-ponds gewijs dwingt hun bedrijven te krimpen. In de huidige situatie kan dat leiden tot de nodige failissementen.

Adema’s crisisplan kreeg afgelopen voorjaar de steun van een Kamermeerderheid. VVD, CDA en NSC schaarden zich er met kiespijn achter, omdat ze geen andere oplossingen meer zagen. Nu dringen ze er bij Wiersma op aan om het plan van Adema maar gewoon uit te voeren.

Spagaat
De BBB heeft als antwoord op het plan Adema een alternatief tienpuntenplan voorgesteld. Dat voorziet onder meer in tijdelijke opslag van overtollige mest in mestzakken, lege silo’s en scheepsruimen. Net als LTO, suggereert de partij dat Nederland de strengere mestregels van de Europese Commissie moet negeren. Laura Bromet (GroenLinks-PvdA) noemde het voorstel van mestzakken en lege silo’s een "aanfluiting" en "idioot" omdat het om enkele honderdduizenden vrachtwagens mest gaat. Ook Eline Vedder (CDA) en VVD’er Thom van Campen waren kritisch en waarschuwden voor een "koude sanering" van het platteland als de maatregelen uit Adema’s plan niet worden opgevolgd. Van Campens woorden bleken vaak de instemming van Bromet te hebben.

Het debat toonde aan dat de BBB zich in een spagaat bevindt. Aan de ene kant wil de partij opkomen voor boeren in de verdrukking. Aan de andere kant kan de minister niet ontsnappen aan het nemen van moeilijke beslissingen om het mestoverschot aan te pakken.