Op 18 september maakt Wakker Dier bekend wie van de overgebleven genomineerden, de ‘teder geproduceerde’ melkchocolade van Milka, ‘liefdevol’ afgevoerde geitenlammeren van Jumbo, de AH kip 'met de minder ruimte dan die van Aldi' of de ‘stressvrije’ Ierse runderen van Bord Bia, het Liegebeest 2019 wordt.

'Beter voor het milieu'
Wakker Dier nomineerde McDonald's omdat de fastfoodketen nog altijd 'plofkippen' in zijn menu’s verwerkt. Dat deed - en doet - McDonald's doelbewust, liet Eunice Koekkoek van McDonald's in een verklaring weten: Bij McDonald’s streven we naar een optimale balans tussen dierenwelzijn en milieu en verwerken we daarom kippenvlees van reguliere vleeskuikens in onze kipproducten. Een trager groeiend kippenras heeft – op dit moment – een grotere impact op het milieu dan de reguliere vleeskuikens die wij gebruiken.

De Liegebeest-nominatie deed McDonald's besluiten zijn webpagina aan te passen. Daar lees je nu: De reguliere kip die McDonald’s gebruikt wordt door Wakker Dier plofkip genoemd. Onze kip is afkomstig van vaste en gecertificeerde leveranciers, die tijdens het proces met respect en zorg omgaan met de kippen. Tijdens de zes weken die de reguliere kip leeft, verblijven de kippen in pluimveehouderijen met daglicht, zitstokken en strobalen om het natuurlijke gedrag van deze kippen te stimuleren. Wakker Dier is met de aanpassing tevreden en haalde McDonald's van de kandidatenlijst. Hoeveel van de ruim 18.600 mensen op McDonald's gestemd hadden, is niet bekend.

'Rupsje nooit-genoeg'
Zo eenvoudig als de talige aanpassing van McDonald's was, zo lastig ligt het bij de andere genomineerden. Daar raakt Wakker Dier met zijn eisen aan economische en beleidsmatige keuzen of zelfs wettelijke regelingen. Jumbo, kandidaat gesteld om zijn geitenkaas, liet Foodlog weten "nog een en ander aan het onderzoeken te zijn wat betreft de nominatie" en niet te kunnen aangeven wanneer er een reactie zou komen. De problematiek van de jonge bokjes zal, bij gebrek aan Nederlanders die geitenlam willen eten maar wel dol zijn op geitenkaas, vooralsnog blijven wringen.

Op kippengebied zou Wakker Dier zichzelf een schouderklopje mogen gunnen, in plaats van als een rupsje-nooit-genoeg pluimveehouders met alweer de volgende eisenreeks te confronteren. Dat zei ons Bram Bos van Wageningen Universiteit, omdat het - dankzij Wakker Dier - een prestatie van formaat is dat de Nederlandse supermarkten in krap twee jaar allemaal zijn overgestapt op langzamer groeiende kippen.

Waar is Wakker Dier op uit bij de koeien en kalveren? Het beeld is verwarrend. In ons eerdere bericht over de 'tedere' Milka-melk en het scheiden van koe en kalf komt naar voren wat de voor- en nadelen zijn aan het licht tussen het scheiden van een melkkkoe en haar kind. Je kunt ze bij elkaar houden, maar zulke systemen moeten nog helemaal uitgevonden worden en zijn niet gemakkelijk in de bestaande praktijk te brengen. Als je kalf en koe scheidt, doe het dan zo snel mogelijk luidt de consensus. Dat is ook voor het kalf het beste. Dat wordt in Nederland overigens niet 'weggerommeld 'zoals de geitenbokjes (die voor een deel nog altijd kort na de geboorte 'verdwijnen'), maar zinvol en duurzaam afgemest in de kalvermesterij - die zo ongeveer op Nederlandse bodem is uitgevonden. Helaas geldt ook hier dat Nederlandse geen kalfsvlees eten, zodat verreweg het grootste deel geëxporteerd moet worden.

Verrassend en verwarrend blijft het feit dat Ierland in de vleesveehouderij een paradijs is voor het kalf bij de moeder, waar Wakker Die bij melkvee zo'n punt van maakt. De voorwaarden om kalveren en hun moeders vrij in de wei bij elkaar te houden, wijst Wakker Dier echter af
Bord Bia
Wakker Dier richt zijn laatste pijlen op buitenlands vlees. Volgens Wakker Dier laat het 'Ierse staatsbedrijf Bord Bia' (eigenlijk een promotie-organisatie) toe dat "veel kalfjes onverdoofd onthoornd en gecastreerd worden." De organisatie baseert zich op een literatuur- en undercoveronderzoek dat de organisatie vorig jaar liet uitvoeren.

De Ieren herkennen zich niet in de bevindingen. Iers vleesvee graast immers zo veel mogelijk buiten en kalveren blijven bij nou juist bij hun moeder in de kudde. Dat is onderdeel van het houderijsysteem. Ja, de kalveren worden onthoornd, maar dat is voor hun eigen veiligheid zodat ze elkaar in de vrije groep niet kunnen verwonden. Castreren? Ja ook, maar helemaal volgens de regels en niet-invasief (de ballen worden 'gekneusd' - dat doet uiteraard pijn, maar daarna gaan de dieren niet klieren en kunnen ze langer leven; ook in Nederland komt juist onder natuurvee castratie weer op).

Ook nu is Bord Bia ontstemd over de aanval door Wakker Dier. In een verklaring laat de organisatie ons weten:
Bord Bia, de Irish Food Board, is ontstemd over de nominatie voor de Liegebeest-verkiezing van Wakker Dier.
In een eerdere verklaring (na het uitkomen van het Wakker Dier-rapport in oktober 2018) gaf Bord Bia al aan dat dierenwelzijn een van de vier hoekstenen is van het Ierse kwaliteitssysteem SBLAS voor rund- en lamsvlees, naast voedselveiligheid, milieubescherming en traceerbaarheid. Op dit moment zijn 49.500 rundveehouders SBLAS-gecertificeerd. Op SBLAS-gecertificeerde boerderijen worden om de anderhalf jaar onafhankelijke audits uitgevoerd.

Veehouders die niet voldoen aan strikte criteria, worden niet gecertificeerd of verliezen hun certificering. In Nederland wordt Iers rundvlees verkocht waarvan de kwaliteit dankzij dit robuuste systeem is geborgd.
Het vlees is afkomstig van boerderijen waar dieren het grootste deel van hun leven op groene weiden hebben doorgebracht en ‘s winters binnen zijn gehuisvest.

SBLAS (Sustainable Beef and Lamb Assurance Scheme) is een streng en onafhankelijk gecontroleerd certificeringssysteem. Het omvat specifieke normen voor diergezondheid en dierenwelzijn, met wetenschappelijke onderbouwing. SBLAS is sinds 2005 onafhankelijk erkend volgens ISO 17065, is goedgekeurd door de Ierse overheid en is een programma onder Bord Bia, de Irish Food Board. Voor afnemers van Iers rundvlees over de hele wereld is SBLAS een belangrijke garantie.

In een statement van oktober 2018 zegt Bord Bia: “Wakker Dier heeft een rapport uitgebracht met aantijgingen over dierenwelzijn bij Iers rundvee. De beweringen van Wakker Dier geven geen eerlijke of feitelijke weergave van de hoge normen van Ierse rundvleesproductie en de naleving ervan bij veehouders.”

De SBLAS-vereisten voor castratie en onthoornen zijn in overeenstemming met de Europese wetgeving en in de Ierse wetgeving opgenomen.


Verrassend en verwarrend blijft het feit dat Iers vleesvee een paradijs is voor het kalf bij de moeder, waar Wakker Dier bij melkvee zo'n punt van maakt. De voorwaarden om kalveren en hun moeders vrij in de wei bij elkaar te houden, wijst Wakker Dier echter af.

Op de FAQ-pagina van de website Irish Beef staan de volledige verklaring van Bord Bia, evenals beantwoorde vragen rond onthoornen, castratie en huisvesting.
Dit artikel afdrukken