In december besloot de Britse premier Theresa May de 'meaningful vote' uit te stellen, omdat duidelijk was dat er geen meerderheid te vinden was voor haar brexit-deal. Sindsdien wringt ze zich in alle denkbare bochten om de Britse parlementariërs alsnog voor haar deal te winnen. Lukt dat niet, dan kan haar partij scheuren, staat de deur open voor nieuwe verkiezingen waarin vermoedelijk de socialisten de regering zullen overnemen en zal May waarschijnlijk het veld moeten ruimen.

Ze benaderde de EU-leiders Jean-Claude Juncker en Donald Tusk. Die lieten haar vriendelijk maar beslist per brief weten dat tegemoetkomingen er niet in zitten maar dat Brussel er echt alles aan gelegen is de Britten te laten vertrekken, zodra er een oplossing is voor het Noord-Ierse grensprobleem (de backstop). Ze bewerkte haar partijleden, leden van de oppositie en de Britten zelf in een niet-aflatende stroom bijeenkomsten en optredens.

Vanavond is de allesbeslissende stemming. De Volkskrant zet de mogelijke aflopen op een rijtje:
1. May wint, het parlement stemt in met haar brexit-deal en op 29 maart verlaat Groot-Brittannië de EU conform de gemaakte afspraken.
2. May lijdt een kleine nederlaag, met minder dan 30 stemmen. Dan heeft ze 3 dagen om met een plan B te komen, waarschijnlijk een licht gewijzigde versie van het akkoord dat vooral Labour-kamerleden over de streep zal kunnen trekken. De kans is groot dat dan een tweede stemming te winnen is.
3. De nederlaag blijft binnen de perken (30-100 tegenstemmers). Waarschijnlijk zal May dan spoorslags naar Brussel afreizen, voorspelt de krant, "al is het maar om de brexit-deadline van 29 maart op te schuiven."
4. May verliest met meer dan 100 stemmen. Dan breekt de hel los. "Mayday! Mayday!" Oppositieleider Jeremy Corbyn dient een vertrouwensmotie in en stuurt aan op nieuwe verkiezingen. Maar Labour wil geen nieuw referendum. Of May zelf schrijft nieuwe verkiezingen uit. Of een nieuw referendum, de optie waar de Britten zelf de voorkeur aan zouden geven als May's deal wordt weggestemd (hoewel: uit een enquête blijkt dat 46% van de Britten een nieuw referendum zou willen, 28% juist niet en 26% geen mening heeft. In zo'n referendum zou 45% stemmen om in de EU te blijven, 39% zou brexit niet terug willen draaien en 16% zou het niet weten).

Zojuist werd bekend dat Benn zijn amendement heeft ingetrokken, onder druk van de Labour-leiding, die de premier zo veel mogelijk schade wil berokkenen
Parlementariërs zullen pogen de macht meer naar zich toe te trekken: nu al werken kamerleden van verschillende partijen aan een tussenvorm waarbij de Britten uit de politieke unie stappen maar lid worden van de Europese Economische Ruimte. En May kan natuurlijk stug doorzetten richting de 'no deal'-brexit, met het risico dat haar regering dan vanzelf uit elkaar valt.

Maar er leek nog een laatste optie te zijn: 5. toch geen stemming
Labour-parlementariër Hilary Benn zou vandaag een amendement indienen "waarin enerzijds Mays akkoord wordt afgekeurd, maar anderzijds wordt vastgelegd dat het land niet zonder akkoord de EU kan verlaten", aldus De Volkskrant. Dan vervalt de noodzaak om nu over het akkoord zelf te stemmen en ontstaat voor alle partijen iets meer ademruimte. Dat zal vooral May in de kaart spelen, die kan blijven hameren op haar boodschap: 'deze deal levert het Britse volk wat het wil'.
Zojuist werd bekend dat Benn zijn amendement heeft ingetrokken, onder druk van de Labour-leiding, die "de premier zo veel mogelijk schade wil berokkenen."

Update: 20:55 uur:
Met 432 tegen 202 stemmen verloor de Conservatieve premier May vanavond de stemming; 118 van de 317 Conservatieve leden van het Lagerhuis stemden het plan van hun eigen premier weg.



Met 432 tegen 202 verloor premier May vanavond de stemming.



Labour-leider Jeremy Corbyn diende meteen na de uitslag van de stemming een motie van wantrouwen tegen de regering-May in. Hij stelt voor morgen over de motie te stemmen. Premier May erkende dat het "duidelijk is dat dit huis het akkoord niet steunt", maar ook niet duidelijk wat het Lagerhuis wel steunt.

Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, leek het Britse parlement in een tweet op te roepen om de brexit stop te zetten.


Daar lijkt, vrij vertaald, te staan: "Als niemand Brexit wil, dan kun je dat toch ook gewoon hardop zeggen?"

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, reageert teleurgesteld.


.

De Nederlandse boeren- en tuindersorganisatie LTO Nederland laat, in de wetenschap dat veel Nederlands boerenproduct naar Engeland wordt verkocht, in een persbericht weten:
“We moeten voorkomen dat onzekerheid straks omslaat in chaos. Verse groente en bloemen kun je niet een dag in een truck voor de grens laten staan. De handel met het VK moet door kunnen gaan. Het heeft grote financiële gevolgen voor individuele boeren en tuinders als het VK, ons derde exportland, van de ene op de andere dag praktisch onbereikbaar is. De sector bereidt zich daarop voor, maar het kabinet moet ook klaar staan. Het mag niet zo zijn dat de impact van een harde Brexit op de boeren en tuinders wordt afgewenteld. Dan gaan er ondernemers, veelal gezinsbedrijven, omvallen,” aldus Marc Calon, voorzitter LTO Nederland.

The New York Times zet nog eens in stroomschema's op een rijtje hoe het proces nu verder zou kunnen gaan. President Donald Trump van de VS, een verklaard voorstander van een brexit dat het Verenigd Koninkrijk helemaal losmaakt van de EU, hield zich stil op twitter.

Update, 16 januari, 8:30 uur: The Week gaat in op de vraag wat er zal gebeuren als May de motie van wantrouwen van Corbyn wint of juist verliest.

The Guardian zet de verschillende voorpagina's van de Britse kranten op een rij. Van 'Brextinct' met May als dodo op de voorpagina van The Sun tot de woordspeling 'Dismay' ('ontzetting') op de pro-brexit Daily Express, het 'historische verlies' wordt breed uitgemeten.



Update, 16 januari, 12:30 uur:
De beurzen reageren licht positief op de stemming, schrijft De Tijd. Dat zou komen omdat ze al rekening hielden met de uitkomst. In de krant zegt ING België dat uitstel van de brexit op 29 maart aanstaande waarschijnlijk is. Het rare feit doet zich dan voor dat de Britten nog een keer mee mogen stemmen, dit voorjaar, voor het nieuwe Europese Parlement. Daar zal dan in zo'n geval ook nog een modus voor moeten worden gevonden.

Update, 16 januari, 20.45 uur:
Met 325 om 306 stemmen heeft Theresa May de motie van wantrouwen tegen haar premierschap overleefd. Nieuwe verkiezingen of een nieuw referendum zijn voorlopig van de baan. May kreeg de steun van zowel de harde brexiteers in haar eigen Conservative Party (die haar dinsdag nog keihard lieten vallen) als van de Democratic Unionist Party (DUP), haar Noord-Ierse coalitiepartner. De motie van wantrouwen van Labourleider Jeremy Corbyn werd gesteund door de Labour-fractie, de Schotse nationalisten (SNP), de Liberal Democrats, de Welshe partij Plaid Cymru en de Green Party. Maandag zal May het parlement een nieuw voorstel voorleggen, meldt de BBC.

Dit artikel afdrukken