Het debat over de toekomst van de Nederlandse landbouw is de afgelopen jaren sterk in intensiteit toegenomen. Dat is ook nodig; er zijn veel uitdagingen en onzekerheden – rond boereninkomens, milieu, klimaat, en gezondheid – die vragen om een uitwisseling van ideeën en visies.

Juist vanwege deze noodzaak tot uitwisseling, is een open publiek debat, waarin kwaliteitsvolle informatie circuleert, en waarin mensen de wil om zich te informeren en te leren als uitgangspunt voor deelname gebruiken1, essentieel. Het is daarom positief om te zien dat mensen met uiteenlopende ideeën vol engagement aan het publieke debat deelnemen.

Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de toegenomen verharding in, en de toon van, het landbouwdebat; zowel in de echte wereld als op sociale media. De bereidheid om naar elkaar te luisteren neemt af, het gebruik van grove bewoordingen, aanvallen op de persoon, juist toe. Terwijl originele en creatieve ideeën nog nooit van zo’n belang waren, wordt het steeds minder gewaardeerd als mensen zich niet willen conformeren aan dominante groepsopvattingen. Deze verharding leidt tot polarisatie en patstellingen, waarmee breed gedragen oplossingsrichtingen voor de landbouw, natuur en volksgezondheid steeds verder uit zicht raken.

Vanuit deze observaties, roepen de ondertekenaars van deze brief op tot een herleving van hoffelijkheid en respect in het publieke debat over de landbouw. Dat betekent niet dat het debat niet scherp gevoerd mag worden: ook wij verschillen vaak van mening over de manieren waaróp en snelheid waarméé veranderingen moeten worden doorgevoerd. Dat is, gezien onze verschillende achtergronden en opvattingen, ook logisch. Tegelijkertijd beseffen we dat we de uitdagingen waarvoor we ons gesteld zien alleen in gezamenlijkheid kunnen aanpakken, en dat de rijkheid aan ideeën en opvattingen nodig zijn bij het zoeken naar oplossingen. Wij zullen daarom zelf zorgvuldigheid betrachten als wij onze ideeën formuleren en op elkaar reageren in het publieke debat.

U mag ons, ondertekenaars van deze brief, daarop aanspreken. En wij vragen u met ons mee te doen. Na jaren van polarisatie is het nu tijd, en noodzakelijk, samen het publieke debat te koesteren en te beschermen. Zo helpen we de landbouw, die ons allen dierbaar is, het landschap, en de toekomst van ons voedsel, samen vooruit.

1 Jan Blommaert, Publieke Debathygiëne

Initiatiefnemers:
Jeroen Candel, Universitair docent bestuurskunde, WUR
Joris Lohman, Oprichter Food Hub

Ondertekenaars:
Baarsma, Barbara - Directievoorzitter Rabobank Amsterdam, hoogleraar economie UvA
Barendregt, Johan - Akkerbouwer
Boer, de, Imke - Hoogleraar Dierlijke Productiesystemen, WUR
Boersma, Hidde -Publicist en ecomodernist
Bosch, van den, Drees Peter- Voorzitter Taskforce Korte Keten
Bromet, Laura - Tweede Kamerlid GroenLinks
Bruins, Harry - melkveehouder
Bijdendijk, Joris - Executive chef RIJKSDik-Faber, Carla - Tweede Kamerlid ChristenUnie
Emmens, Johan - Akkerbouwer
Erisman, Jan Willem - Directeur Louis Bolk Instituut
Frederiks, Mark - Oprichter Amped en Local2Local
Freriks, Rudie - Melkveehouder
Griffioen, Boy - Melkveehouder
Grin, John - Hoogleraar politiek en bestuur van transities, UvA
Groot, de, Tjeerd - Tweede Kamerlid D66
Have Mellema, ten, Annechien - Varkenshouder
Hoogendijk, André - Directeur Brancheorganisatie Akkerbouw
Huitema, Jan - VVD-Europarlementariër
Jansen, Patrick - Universitair hoofddocent Ecologie, WUR
Joha - van Abswoude, Saskia - Vleesveehouder en adviseur landbouwtransitie, Hoeve Kazan
Jong, de, Jan Reinier - Akkerbouwer
Keurentjes, Frans, voorzitter coöperatie FrieslandCampina
Kiewik, Jorrit - Melkveehouder, directeur SFYN Global
Koldeweij, Erik - medeoprichter de Innovatie Coöperatie
Kraaijvanger, Bart - Kwartiermaker Taskforce Korte Keten
Lansink-Marissen, Heleen - Melkveehouder
Lelieveldt, Herman -Jean Monnet Chair Food Governance in the EU, UCR
Levie, Samuel - Oprichter Food Cabinet
Loorbarch, Derk - Hoogleraar sociaal-economische transities en directeur Drift
Mager, Sander - Bestuurslid Unie van Waterschappen
Methorst, Ron Lector Aeres Hogeschool Dronten
Plas, van der, Caroline - Voorzitter en kandidaat Tweede Kamerlid BoerBurgerBeweging
Renting, Henk - docent-onderzoeker Aeres Hogeschool, kernteam Voedsel Anders
Ruesink, Suzanne - Melkveehouder
Ruitenbeek, van, Bert - Directeur Stichting Demeter
Schutten, Roel - Directeur AgriFoodCapital
Smeets, Joszi - Oprichter Food Hub
Soest, van, Toos - Melkveehouder, CDA raadslid gemeente Woerden
Staman, Jan - Voorzitter Raad voor Dieraangelegenheden
Termeer, Katrien - Hoogleraar Bestuurskunde, WUR
Vedder, Eline - Melkveehouder
Veerman, Dick - Hoofdredacteur Foodlog
Verhoeven, Frank - Eigenaar Boerenverstand
Vernooij, Theo - Varkenshouder
Wertheim-Heck, Sigrid - Lector Aeres Hogeschool Almere
Weijden, van der, Wouter - Directeur Stichting CLM
Zadelhoff, van, Albert - Senior Manager Retail Banking, Triodos Bank
Zanders, Ruud - Mede oprichter Kipster
Zerouali, Nadia - Ambassadeur Flevo Campus
Dit artikel afdrukken