De toon van het publieke debat over de landbouw verhardt zich, vinden Joris Lohman en Jeroen Candel. Daarom roepen zij op tot hoffelijkheid en respect. Ze vonden medestanders in 42 Nederlanders die hun manifest mede-ondertekenen.
Het debat over de toekomst van de Nederlandse landbouw is de afgelopen jaren sterk in intensiteit toegenomen. Dat is ook nodig; er zijn veel uitdagingen en onzekerheden – rond boereninkomens, milieu, klimaat, en gezondheid – die vragen om een uitwisseling van ideeën en visies.
Juist vanwege deze noodzaak tot uitwisseling, is een open publiek debat, waarin kwaliteitsvolle informatie circuleert, en waarin mensen de wil om zich te informeren en te leren als uitgangspunt voor deelname gebruiken1, essentieel. Het is daarom positief om te zien dat mensen met uiteenlopende ideeën vol engagement aan het publieke debat deelnemen.
Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de toegenomen verharding in, en de toon van, het landbouwdebat; zowel in de echte wereld als op sociale media. De bereidheid om naar elkaar te luisteren neemt af, het gebruik van grove bewoordingen, aanvallen op de persoon, juist toe. Terwijl originele en creatieve ideeën nog nooit van zo’n belang waren, wordt het steeds minder gewaardeerd als mensen zich niet willen conformeren aan dominante groepsopvattingen. Deze verharding leidt tot polarisatie en patstellingen, waarmee breed gedragen oplossingsrichtingen voor de landbouw, natuur en volksgezondheid steeds verder uit zicht raken.
Vanuit deze observaties, roepen de ondertekenaars van deze brief op tot een herleving van hoffelijkheid en respect in het publieke debat over de landbouw. Dat betekent niet dat het debat niet scherp gevoerd mag worden: ook wij verschillen vaak van mening over de manieren waaróp en snelheid waarméé veranderingen moeten worden doorgevoerd. Dat is, gezien onze verschillende achtergronden en opvattingen, ook logisch. Tegelijkertijd beseffen we dat we de uitdagingen waarvoor we ons gesteld zien alleen in gezamenlijkheid kunnen aanpakken, en dat de rijkheid aan ideeën en opvattingen nodig zijn bij het zoeken naar oplossingen. Wij zullen daarom zelf zorgvuldigheid betrachten als wij onze ideeën formuleren en op elkaar reageren in het publieke debat.
U mag ons, ondertekenaars van deze brief, daarop aanspreken. En wij vragen u met ons mee te doen. Na jaren van polarisatie is het nu tijd, en noodzakelijk, samen het publieke debat te koesteren en te beschermen. Zo helpen we de landbouw, die ons allen dierbaar is, het landschap, en de toekomst van ons voedsel, samen vooruit.
1 Jan Blommaert, Publieke Debathygiëne
Dit artikel afdrukken
Juist vanwege deze noodzaak tot uitwisseling, is een open publiek debat, waarin kwaliteitsvolle informatie circuleert, en waarin mensen de wil om zich te informeren en te leren als uitgangspunt voor deelname gebruiken1, essentieel. Het is daarom positief om te zien dat mensen met uiteenlopende ideeën vol engagement aan het publieke debat deelnemen.
Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de toegenomen verharding in, en de toon van, het landbouwdebat; zowel in de echte wereld als op sociale media. De bereidheid om naar elkaar te luisteren neemt af, het gebruik van grove bewoordingen, aanvallen op de persoon, juist toe. Terwijl originele en creatieve ideeën nog nooit van zo’n belang waren, wordt het steeds minder gewaardeerd als mensen zich niet willen conformeren aan dominante groepsopvattingen. Deze verharding leidt tot polarisatie en patstellingen, waarmee breed gedragen oplossingsrichtingen voor de landbouw, natuur en volksgezondheid steeds verder uit zicht raken.
Vanuit deze observaties, roepen de ondertekenaars van deze brief op tot een herleving van hoffelijkheid en respect in het publieke debat over de landbouw. Dat betekent niet dat het debat niet scherp gevoerd mag worden: ook wij verschillen vaak van mening over de manieren waaróp en snelheid waarméé veranderingen moeten worden doorgevoerd. Dat is, gezien onze verschillende achtergronden en opvattingen, ook logisch. Tegelijkertijd beseffen we dat we de uitdagingen waarvoor we ons gesteld zien alleen in gezamenlijkheid kunnen aanpakken, en dat de rijkheid aan ideeën en opvattingen nodig zijn bij het zoeken naar oplossingen. Wij zullen daarom zelf zorgvuldigheid betrachten als wij onze ideeën formuleren en op elkaar reageren in het publieke debat.
U mag ons, ondertekenaars van deze brief, daarop aanspreken. En wij vragen u met ons mee te doen. Na jaren van polarisatie is het nu tijd, en noodzakelijk, samen het publieke debat te koesteren en te beschermen. Zo helpen we de landbouw, die ons allen dierbaar is, het landschap, en de toekomst van ons voedsel, samen vooruit.
1 Jan Blommaert, Publieke Debathygiëne
Initiatiefnemers:
Jeroen Candel, Universitair docent bestuurskunde, WUR
Joris Lohman, Oprichter Food Hub
Ondertekenaars:
Baarsma, Barbara - Directievoorzitter Rabobank Amsterdam, hoogleraar economie UvA
Barendregt, Johan - Akkerbouwer
Boer, de, Imke - Hoogleraar Dierlijke Productiesystemen, WUR
Boersma, Hidde -Publicist en ecomodernist
Bosch, van den, Drees Peter- Voorzitter Taskforce Korte Keten
Bromet, Laura - Tweede Kamerlid GroenLinks
Bruins, Harry - melkveehouder
Bijdendijk, Joris - Executive chef RIJKSDik-Faber, Carla - Tweede Kamerlid ChristenUnie
Emmens, Johan - Akkerbouwer
Erisman, Jan Willem - Directeur Louis Bolk Instituut
Frederiks, Mark - Oprichter Amped en Local2Local
Freriks, Rudie - Melkveehouder
Griffioen, Boy - Melkveehouder
Grin, John - Hoogleraar politiek en bestuur van transities, UvA
Groot, de, Tjeerd - Tweede Kamerlid D66
Have Mellema, ten, Annechien - Varkenshouder
Hoogendijk, André - Directeur Brancheorganisatie Akkerbouw
Huitema, Jan - VVD-Europarlementariër
Jansen, Patrick - Universitair hoofddocent Ecologie, WUR
Joha - van Abswoude, Saskia - Vleesveehouder en adviseur landbouwtransitie, Hoeve Kazan
Jong, de, Jan Reinier - Akkerbouwer
Keurentjes, Frans, voorzitter coöperatie FrieslandCampina
Kiewik, Jorrit - Melkveehouder, directeur SFYN Global
Koldeweij, Erik - medeoprichter de Innovatie Coöperatie
Kraaijvanger, Bart - Kwartiermaker Taskforce Korte Keten
Lansink-Marissen, Heleen - Melkveehouder
Lelieveldt, Herman -Jean Monnet Chair Food Governance in the EU, UCR
Levie, Samuel - Oprichter Food Cabinet
Loorbarch, Derk - Hoogleraar sociaal-economische transities en directeur Drift
Mager, Sander - Bestuurslid Unie van Waterschappen
Methorst, Ron Lector Aeres Hogeschool Dronten
Plas, van der, Caroline - Voorzitter en kandidaat Tweede Kamerlid BoerBurgerBeweging
Renting, Henk - docent-onderzoeker Aeres Hogeschool, kernteam Voedsel Anders
Ruesink, Suzanne - Melkveehouder
Ruitenbeek, van, Bert - Directeur Stichting Demeter
Schutten, Roel - Directeur AgriFoodCapital
Smeets, Joszi - Oprichter Food Hub
Soest, van, Toos - Melkveehouder, CDA raadslid gemeente Woerden
Staman, Jan - Voorzitter Raad voor Dieraangelegenheden
Termeer, Katrien - Hoogleraar Bestuurskunde, WUR
Vedder, Eline - Melkveehouder
Veerman, Dick - Hoofdredacteur Foodlog
Verhoeven, Frank - Eigenaar Boerenverstand
Vernooij, Theo - Varkenshouder
Wertheim-Heck, Sigrid - Lector Aeres Hogeschool Almere
Weijden, van der, Wouter - Directeur Stichting CLM
Zadelhoff, van, Albert - Senior Manager Retail Banking, Triodos Bank
Zanders, Ruud - Mede oprichter Kipster
Zerouali, Nadia - Ambassadeur Flevo Campus
Jeroen Candel, Universitair docent bestuurskunde, WUR
Joris Lohman, Oprichter Food Hub
Ondertekenaars:
Baarsma, Barbara - Directievoorzitter Rabobank Amsterdam, hoogleraar economie UvA
Barendregt, Johan - Akkerbouwer
Boer, de, Imke - Hoogleraar Dierlijke Productiesystemen, WUR
Boersma, Hidde -Publicist en ecomodernist
Bosch, van den, Drees Peter- Voorzitter Taskforce Korte Keten
Bromet, Laura - Tweede Kamerlid GroenLinks
Bruins, Harry - melkveehouder
Bijdendijk, Joris - Executive chef RIJKSDik-Faber, Carla - Tweede Kamerlid ChristenUnie
Emmens, Johan - Akkerbouwer
Erisman, Jan Willem - Directeur Louis Bolk Instituut
Frederiks, Mark - Oprichter Amped en Local2Local
Freriks, Rudie - Melkveehouder
Griffioen, Boy - Melkveehouder
Grin, John - Hoogleraar politiek en bestuur van transities, UvA
Groot, de, Tjeerd - Tweede Kamerlid D66
Have Mellema, ten, Annechien - Varkenshouder
Hoogendijk, André - Directeur Brancheorganisatie Akkerbouw
Huitema, Jan - VVD-Europarlementariër
Jansen, Patrick - Universitair hoofddocent Ecologie, WUR
Joha - van Abswoude, Saskia - Vleesveehouder en adviseur landbouwtransitie, Hoeve Kazan
Jong, de, Jan Reinier - Akkerbouwer
Keurentjes, Frans, voorzitter coöperatie FrieslandCampina
Kiewik, Jorrit - Melkveehouder, directeur SFYN Global
Koldeweij, Erik - medeoprichter de Innovatie Coöperatie
Kraaijvanger, Bart - Kwartiermaker Taskforce Korte Keten
Lansink-Marissen, Heleen - Melkveehouder
Lelieveldt, Herman -Jean Monnet Chair Food Governance in the EU, UCR
Levie, Samuel - Oprichter Food Cabinet
Loorbarch, Derk - Hoogleraar sociaal-economische transities en directeur Drift
Mager, Sander - Bestuurslid Unie van Waterschappen
Methorst, Ron Lector Aeres Hogeschool Dronten
Plas, van der, Caroline - Voorzitter en kandidaat Tweede Kamerlid BoerBurgerBeweging
Renting, Henk - docent-onderzoeker Aeres Hogeschool, kernteam Voedsel Anders
Ruesink, Suzanne - Melkveehouder
Ruitenbeek, van, Bert - Directeur Stichting Demeter
Schutten, Roel - Directeur AgriFoodCapital
Smeets, Joszi - Oprichter Food Hub
Soest, van, Toos - Melkveehouder, CDA raadslid gemeente Woerden
Staman, Jan - Voorzitter Raad voor Dieraangelegenheden
Termeer, Katrien - Hoogleraar Bestuurskunde, WUR
Vedder, Eline - Melkveehouder
Veerman, Dick - Hoofdredacteur Foodlog
Verhoeven, Frank - Eigenaar Boerenverstand
Vernooij, Theo - Varkenshouder
Wertheim-Heck, Sigrid - Lector Aeres Hogeschool Almere
Weijden, van der, Wouter - Directeur Stichting CLM
Zadelhoff, van, Albert - Senior Manager Retail Banking, Triodos Bank
Zanders, Ruud - Mede oprichter Kipster
Zerouali, Nadia - Ambassadeur Flevo Campus
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
#67 Frank Eric, in de aardappeldraad is alles gezegd wat er gezegd diende te worden.
Coen Hubers verkeerde conclusie (zie aardappeldraad #63). Helaas. Je verwart de oproep (naïef, geen standpunt) met wat je zelf kan doen.
Een week na publicatie en onvrede hier.
Toen ik gebeld werd of we dit manifest zouden willen plaatsen en of ik zou willen tekenen, reageerde ik direct dat met de opmerking dat het naïef is om te denken dat het debat zou veranderen. Meteen daaropvolgend zei ik het goed signaal zou zijn. Vooral toen ik een aantal namen hoorde. Eén van de ondertekenaars bereikte het verdwijnen van een parlementslid van twitter. Ook ik schuw een scherp gesprek niet als ik zeker ben van de feiten, maar zou in zo'n geval de ander ook zijn ruimte weer geven nadat het is geweest.
Waarom naïef? Omdat er grote emoties ten grondslag liggen aan de grote woorden die met regelmaat gebruikt worden. Ze vinden hun oorsprong in een strijd die draait om grond. Wie dat eenmaal snapt, snapt de felheid beter: het zijn werelden die niet tot een vergelijk kunnen komen. Buigen is barsten in dit geval. Onvermijdelijk doel van het debat is echt boeren te laten verdwijnen. Niet een paar, maar best een heleboel als de veranderingen moet plaatsvinden binnen de marktdefinitie zoals de EU die zelfs bij een flink over links geïnterpreteerde Green Deal nog altijd hanteert. De stadse debatparticipanten kunnen wel zeggen dat het daar nou juist over moet gaan, maar boeren weten heel goed bij welke minimale prijsniveau's ze de pijp aan Maarten moeten geven en dat het risico dat ze daar zelfs doorheen zullen zakken levensgroot is.
Niettemin, je kunt proberen het er rustig over te hebben. Persoonlijk deed ik ooit deze poging. Ik heb destijds vernomen dat dergelijke teksten tot begrip kunnen leiden, al lossen ze het fundamentele conflict niet op. Wel het gevoel niet serieus te worden genomen.
Als ik Joris en Jeroen was, zou ik ondertekenaars aanspreken als ze zich niet houden aan het manifest. Ik probeer me er zelf al jaren aan te houden en heb gelukkig lezers die me aanspreken.
#61 #62 In een hoffelijk debat is het uiteraard gebruikelijk dat alle tijd kan worden genomen, om tot een antwoord te komen dat bijdraagt aan de kwaliteitsvolle informatie circulatie...
Op een dag waren er een paar mensen die dachten als wij nu eens een manifest opstellen waarin we oproepen voortaan lief voor elkaar te zijn dan moet dat gewoon wel resultaat opleveren.
Buiten dat ben ik ook behoorlijk pissig dat ik niet gevraagd ben om ook te ondertekenen...