Ik ga naar het eerste Foodlog Café Live. Vanavond beleeft het zijn première. Het gaat over de prijs van voedsel. De centrale vraag is hoe we er voor moeten zorgen dat iedere schakel in de keten voldoende marge verdient om duurzamer te kunnen produceren. 'Duurzaam' betekent 'zoals het zou moeten'.

Ik zou de vraag bij willen buigen. Voedsel produceren in Nederland kan binnenkort niet anders meer dan duurzaam, anders word je het land uitgezet. Ik moet denken aan die varkenshouder in de Noord-Oost Polder die wil groeien van 4000 naar 15.000 varkens om voldoende inkomen te houden. Hij wil veel varkens gaan houden om zijn minimale marge op z'n al een lage kostprijs toch nog rendabel krijgen. Hij oogst weerstand, zelfs vanuit zijn plattelandsdorp, en verdient nog steeds alleen de pap zonder de krenten.

Geen handige strategie dus, economisch noch maatschappelijk. In Nederland staat de agri-ondernemer voor de uitdaging om marge te halen uit een duurzaam product, zodat hij economisch niet wordt gedwongen iets te doen waar de samenleving hem het liefst voor naar Brazilie of Polen zou verbannen.

Het komt weer in de mode om de consument de schuld te geven. Die zou niet bereid zijn te betalen voor duurzaam voedsel. Dat lijkt me niet waar. Het ligt aan de aanbodkant. Ten eerste zien we een flinke groei in de verkopen van voedsel zoals-het-zou-moeten en groeien merken die daaraan bijdragen. Ten tweede bepaalt de consument slechts in hel beperkte mate wat er in de schappen ligt. Niet de vraag naar een specifiek product - ik loop nooit naar een manager van de supermarkt om iets te vragen, u wel? - maar de supermarkt bepaalt wat er verkocht wordt.

Zelf verbaas ik me in de supermarkt altijd over paprika's. Ik weet niet wat de kostprijs van een paprika is; ik schat 10 cent voor een gangbare en 15 cent voor een biologische paprika. Het prijsverschil in de winkel is groot: ongeveer 1 euro voor een gangbare en anderhalve euro voor een biologische paprika.Ze zien er precies hetzelfde uit. De supermarkt had zonder groot prijsverschil én een betere marge over zijn hele paprikaomzet ook voor 100% biologisch kunnen kiezen. Waarom gebeurt dat niet? Is de super te lui of heeft een betere paprika te weinig 'smoel'? Het laatste mag de paprikateler zich aantrekken.
Natuurlijk legt een super zijn schap niet vol met spullen die maar 5% van de consumenten wil hebben.

Ik werk bij CONO Kaasmakers. CONO heeft als strategie dat de prijs van haar Beemster kaas niet gekoppeld is aan de melkprijs, maar aan de waarde van het product. Dat kan omdat Beemster een kwaliteitsmerk is. Duurzaamheid laat zich terugbetalen als het kwaliteit en een sterk merk oplevert zodat het ook onderscheidend in de markt gezet kan worden.
Maatschappelijke organisaties kunnen daarbij helpen. Ze zetten de toon in de media en zien gelukkig ook steeds vaker een rol om partijen in
de keten over te halen om hun verantwoordelijkheid te nemen en daar
baat bij te hebben.
Wat mij betreft wordt dat de hoofdtaak van maatschappelijke organisaties. Boeren en tuinders moeten leren dat maatschappelijke organisaties hun mediapartner zijn voor het behalen van een prijs voor hun product waar ze mee uit de voeten kunnen - een 'duurzame' dus, zoals we die allemaal zouden moeten willen.



Dit artikel afdrukken