Nadat Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) zich verbaasde dat LTO Nederland zich opvallend stil hield over de mestfraude kwam voorzitter Marc Calon van LTO Nederland eerst met een column in Nieuwe Oogst en dit weekend met een interview in Trouw.
Het gesprek met Emiel Hakkenes in Trouw is hier te vinden. De column in Nieuwe Oogst hier.
Hakkenes spreekt met Calon in de marge van het insectenoverleg in Driebergen over alle recente affaires rond boeren van de laatste tijd: het gedrag van melkveehouders na het afschaffen van het melkquotum, de fipronilaffaire en de mestfraude waarvan iedereen wist, behalve de publiekspers en publiek. Enkele passages uit het interview met Hakkenes:
Calon gaat er voor zitten. “Toe maar. Wat wil je weten?”
U zei bij uw aantreden in januari dat u rode kaarten wilt uitdelen aan ‘rommelaars’. Hoeveel heeft u er al uitgedeeld?
“Ik ben niet in de positie om rode kaarten uit te delen. Maar we gaan wel naar dat systeem toe. Het komt uit de pootgoedteelt, daar werkten ze ermee. Als een boer… mag ik dit even afmaken? Je kijkt van: laat hem maar lullen.”
Kunnen de boeren die verantwoordelijkheid wel aan? Mestfraude, overschrijding van het fosfaatplafond, fipronil in eieren…
“We hebben nu gesodemieter met de mestfraude. Dat moeten we oplossen. Uitroeien. Het alternatief is het Ceaușescu-model, dat je alles bij de staat neerlegt. Maar zelfs in een politiestaat glippen slimmeriken door de mazen van de wet.”
Het fosfaatpobleem ontstond doordat boeren meer koeien gingen houden na afschaffing van het melkquotum. Is dat geen teken van gebrek aan zelfbeheersing?
“Dat kun je wel lekker populistisch zo stellen, maar in heel Europa werden de quota afgeschaft. Dan zou het debiel zijn om ze in Nederland te houden. Er was helemaal niemand die in de gaten had dat we over de fosfaatlimiet zouden gaan. Niemand dacht: die boeren gaan nu melken als een gek. Anders was er heus wel wat aan gedaan.”
Over verantwoordelijkheid gesproken: fraude met mest...
“Ik zat in Argentinië op de zaterdag dat NRC Handelsblad daarover berichtte. Ik heb eerst hartgrondig gevloekt. Of mag ik dat niet zeggen in Trouw? Het was duidelijk dat er een artikel aan zat te komen. Op dinsdagmiddag heb ik al met minister Schouten overlegd. Ze vroeg hoe ik me zou opstellen. Ik zei: ‘Snoeihard, Carola, zero tolerance’. Zaterdagmorgen kreeg ik een appje van de directeur-generaal van het ministerie van landbouw dat Carola een overleg wilde. Sorry trouwens dat ik steeds Carola zeg, ik ken haar al vrij lang. Toen ik op zondag weer thuis was, las ik de hele toestand. Jij zult mijn column in het LTO-blad wel niet gelezen hebben, maar daarin schrijf ik dat het NRC-onderzoek opgewarmde prak is. Maar ik ben ook niet van gisteren, ik praat ook met boeren en het is duidelijk: er wordt gefraudeerd. Daar moeten snoeiharde sancties op komen te staan.”
Hadden die strenge sancties niet al veel eerder ingevoerd kunnen worden?
“Vast wel. Waarom dat niet gebeurd is? Sorry jongen, ik ben sinds 1 januari voorzitter van LTO Nederland. Ik heb geen idee. Maar er heerst een cultuur waarin het geen probleem is om naast de wet te leven. Die cultuur moeten we met wortel en tak uitroeien.”
Hoe dat laatste moet, blijft onduidelijk ondank de ferme taal. Hans Huijbers, voorzitter van de Zuid-Nederlandse ZLTO-boeren, gaf al twee weken geleden de onmacht van een boerenbestuurder gewoon toe en vroeg om een overheid die ingrijpt.
De interviewer legde in zijn verslag van het gesprek met Calon een opvallend accent op de lichaamstaal en oogopslag die Calon in zijn gesprekspartner meende te moeten benoemen.
Dit artikel afdrukken
Hakkenes spreekt met Calon in de marge van het insectenoverleg in Driebergen over alle recente affaires rond boeren van de laatste tijd: het gedrag van melkveehouders na het afschaffen van het melkquotum, de fipronilaffaire en de mestfraude waarvan iedereen wist, behalve de publiekspers en publiek. Enkele passages uit het interview met Hakkenes:
Calon gaat er voor zitten. “Toe maar. Wat wil je weten?”
U zei bij uw aantreden in januari dat u rode kaarten wilt uitdelen aan ‘rommelaars’. Hoeveel heeft u er al uitgedeeld?
“Ik ben niet in de positie om rode kaarten uit te delen. Maar we gaan wel naar dat systeem toe. Het komt uit de pootgoedteelt, daar werkten ze ermee. Als een boer… mag ik dit even afmaken? Je kijkt van: laat hem maar lullen.”
Kunnen de boeren die verantwoordelijkheid wel aan? Mestfraude, overschrijding van het fosfaatplafond, fipronil in eieren…
“We hebben nu gesodemieter met de mestfraude. Dat moeten we oplossen. Uitroeien. Het alternatief is het Ceaușescu-model, dat je alles bij de staat neerlegt. Maar zelfs in een politiestaat glippen slimmeriken door de mazen van de wet.”
Het fosfaatpobleem ontstond doordat boeren meer koeien gingen houden na afschaffing van het melkquotum. Is dat geen teken van gebrek aan zelfbeheersing?
“Dat kun je wel lekker populistisch zo stellen, maar in heel Europa werden de quota afgeschaft. Dan zou het debiel zijn om ze in Nederland te houden. Er was helemaal niemand die in de gaten had dat we over de fosfaatlimiet zouden gaan. Niemand dacht: die boeren gaan nu melken als een gek. Anders was er heus wel wat aan gedaan.”
Over verantwoordelijkheid gesproken: fraude met mest...
“Ik zat in Argentinië op de zaterdag dat NRC Handelsblad daarover berichtte. Ik heb eerst hartgrondig gevloekt. Of mag ik dat niet zeggen in Trouw? Het was duidelijk dat er een artikel aan zat te komen. Op dinsdagmiddag heb ik al met minister Schouten overlegd. Ze vroeg hoe ik me zou opstellen. Ik zei: ‘Snoeihard, Carola, zero tolerance’. Zaterdagmorgen kreeg ik een appje van de directeur-generaal van het ministerie van landbouw dat Carola een overleg wilde. Sorry trouwens dat ik steeds Carola zeg, ik ken haar al vrij lang. Toen ik op zondag weer thuis was, las ik de hele toestand. Jij zult mijn column in het LTO-blad wel niet gelezen hebben, maar daarin schrijf ik dat het NRC-onderzoek opgewarmde prak is. Maar ik ben ook niet van gisteren, ik praat ook met boeren en het is duidelijk: er wordt gefraudeerd. Daar moeten snoeiharde sancties op komen te staan.”
Hadden die strenge sancties niet al veel eerder ingevoerd kunnen worden?
“Vast wel. Waarom dat niet gebeurd is? Sorry jongen, ik ben sinds 1 januari voorzitter van LTO Nederland. Ik heb geen idee. Maar er heerst een cultuur waarin het geen probleem is om naast de wet te leven. Die cultuur moeten we met wortel en tak uitroeien.”
Hoe dat laatste moet, blijft onduidelijk ondank de ferme taal. Hans Huijbers, voorzitter van de Zuid-Nederlandse ZLTO-boeren, gaf al twee weken geleden de onmacht van een boerenbestuurder gewoon toe en vroeg om een overheid die ingrijpt.
De interviewer legde in zijn verslag van het gesprek met Calon een opvallend accent op de lichaamstaal en oogopslag die Calon in zijn gesprekspartner meende te moeten benoemen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
ik had al zo'n vermoeden dat daar een deel van ons verschillende beeld uit voortkwam John van Kessel. Jij schrijft op hoe je de mestregels interpreteert voor je bedrijf, hoe je ermee omgaat ook. Dat klopt alleen niet helemaal met de wetgeving. De meststoffenwet schrijft alleen voor dat je de mestproductie - N en P2O5- moet verantwoorden. Dat gaat over de kilogrammen stikstof en fosfaat, de kubieke meters doen niet ter zake. Natuurlijk moet je voorraden opgeven zodat is te achterhalen hoe je tot de hoeveelheden komt, het is in die zin een soort ezelsbruggetje om een nette administratie te kunnen bijhouden.
Om de verantwoording te kunnen doen, moet je een stalbalans uitrekenen en daarin zitten wat hulpmiddelen (zoals kuubs mest per zeug of vleesvarken). Dat is echter geen voorschrift uit de meststoffenwet. Daarin staat dat je de productie moet verantwoorden. Dat betekent óf uitgereden op land in gebruik (binnen de geldende gebruiksnormen) óf afgevoerd (met vervoersbewijzen waaruit blijkt dat de verschuldigde kilo's stikstof en fosfaat zijn afgevoerd). Voor niet-verantwoorde kilo's stikstof en fosfaat kun je een boete krijgen (die bedragen staan ook in de wet), eveneens voor het niet hebben van een deugdelijke administratie. Maar letterlijk de verantwoording van kuubs is niet aan de orde.
Als wij mestcontrole krijgen wordt er gekeken naar:
beginvoorraad, afgezette hoeveelheid mest, en eindvoorraad allemaal in tonnen mest. de voorraadmutatie + afgezettehoevelheid mest moet ongeveer die waardes hebben anders is er 'mest' verloren gegaan.
daarnaast wordt bij hokdieren de fosfaatbalans gecontroleerd. De stikstofbalans is niet goed uit te voeren doordat we veel gasvormige verliezen kennen die zoetjes aan steeds meer opgevangen worden in spuiwater of met betere stalsystemen in de mest is te houden. Fosfaat vervliegt niet dus dat is de maatstaaf op hokdierbedrijven. Op bedrijven met grond kan je aangeven meer volume met 'lage' gehaltes op eigen grond weg te zetten. Die hoeven immers niet bemonsterd te worden, bij hokdier bedrijven wordt alles bemonsterd, dun dik, drijf en stalmest alles gaat wordt gecontroleerd.
En het mooie is dat alles met 1 druk op de knop bij de rvo op te vragen..
Het zijn ook vooral de bedrijven met grond die mopperen over de mestwet, niet zozeer de hokdierbedrijven zonder grond.
Intrigerend John, een massabalans bijhouden? Waar in welke wet staat dat?
Wiebren van Stralen
Alle bedrijven met grond en vee zijn fraudegevoelig. Niemand zet graag mest af om er kunstmest voor terug te kopen, dus ook de melkveebedrijven die mest af moeten voeren.
Bedrijven zonder grond moeten een fosfaatbalans en een massabalans laten zien om aan te tonen dat hoeveelheid mest afgevoerd is die volgens de diertelling geproduceerd moet zijn. Een vleesvarkensbedrijf 0,8 ton per en een zeugenbedrijf 4,5 ton per gemiddeld aanwezig dier. Dit moet allemaal gewogen en gemonsterd zijn, er moet plaatsingsruimte voor gezocht worden etc. Met de huidige mestgwetgeving en al die regeltjes die er bij komen kijken kan je beter vee houden zonder grond dan met.. Dankzij de verwerkingsplicht is de hoeveelheid landbouwgrond van derden dat een bedrijf zonder grond vast moet leggen zoals eerder aangeven met 2/3 gedaald.
Melkveehouders kunnen wel wat extra zwarte mest op hun eigen snijmaïs uitrijden. Het valt toch niet te achterhalen of een melkveehouder bij snijmais eigen mest heeft gebruikt of mest van een ander.