1 min
De Nederlandse tuinbouwsector ziet zijn afzetmarkten zienderogen in elkaar storten. Door de coronacrisis viel de toelevering aan de horeca en het buitenland weg. Versproducten zijn niet te bewaren of op een andere manier te verwaarden.
Doordat afzetkanalen direct of indirect geen verse producten meer afnemen, lopen de tuinders 40 tot 95% van hun omzet mis. "De omzetschade loopt al snel op tot ruim 1,2 miljard euro nu de marktontwrichting zeker drie maanden aanhoudt," schrijft netwerkorganisatie Greenports Nederland. De steunmaatregelen van de overheid zijn daar niet op berekend. De sector bepleit dan ook bij minister Schouten van LNV het instellen van een Noodfonds.
De Nederlandse tuinbouw exporteert jaarlijks voor €1,8 miljard. Hoe graag we als consumenten de tuinders ook willen helpen, zoveel vers voedsel gaan we niet opeten met elkaar. De binnenlandse afzetmarkt is simpelweg te klein voor het volume dat de tuinbouwsector produceert.
Supermarkten verkochten de afgelopen weken meer groenten en fruit, maar de verwachting is dat het aanbod gaat verschralen. De transportmogelijkheden zijn beperkter, risicovoller en duurder geworden. Door de lockdowns ontstaan overschotten in het ene land - bijvoorbeeld Spanje - en tekorten in andere landen. Prijsverhogingen zullen onvermijdelijk zijn.
Doordat afzetkanalen direct of indirect geen verse producten meer afnemen, lopen de tuinders 40 tot 95% van hun omzet mis. "De omzetschade loopt al snel op tot ruim 1,2 miljard euro nu de marktontwrichting zeker drie maanden aanhoudt," schrijft netwerkorganisatie Greenports Nederland. De steunmaatregelen van de overheid zijn daar niet op berekend. De sector bepleit dan ook bij minister Schouten van LNV het instellen van een Noodfonds.
De Nederlandse tuinbouw exporteert jaarlijks voor €1,8 miljard. Hoe graag we als consumenten de tuinders ook willen helpen, zoveel vers voedsel gaan we niet opeten met elkaar. De binnenlandse afzetmarkt is simpelweg te klein voor het volume dat de tuinbouwsector produceert.
Supermarkten verkochten de afgelopen weken meer groenten en fruit, maar de verwachting is dat het aanbod gaat verschralen. De transportmogelijkheden zijn beperkter, risicovoller en duurder geworden. Door de lockdowns ontstaan overschotten in het ene land - bijvoorbeeld Spanje - en tekorten in andere landen. Prijsverhogingen zullen onvermijdelijk zijn.
Omzet subsidiëren in de AGF, dat slaat natuurlijk nergens op. De lonen garanderen dat kan nog eventueel (net als in andere sectoren). Maar steeds dat omzet-verlies verhaal naar voren halen (ook onze vriend Rob Baan doet dat consequent).
De AGF staat niet echt bekend om haar betrouwbaarheid als 'goed werkgever', veel goedkope arbeid uit Polen, veel tijdelijke contracten of andere schimmige constructies. Enfin, daar mag je in gewone tijden al niks van zeggen, dan nu waarschijnlijk al helemaal niks. Met ruime budgetten (leningen via de Rabobank, GMO, etc.) is een export complex gemaakt waarin we de wereld veroverd hebben. We drukken lokale kleine boeren weg in bijvoorbeeld het midden-oosten maar ook dichterbij zoals in Engeland. En met EU geld heeft Spanje (en Marokko) haar positie weten te vergroten en is in competitie gegaan met ons kleine kikkerlandje. In de tijden van overproductie vond ik dat (ook) vreemd, EU geld inzetten om nog meer productie capaciteit te creëren. Maar alla, dat is/was een politiek.
Afgelopen maandag mocht ik een column schrijven voor VMT, in het post-corona tijdperk (Waar we nog niet zitten), gaat ''lokaal maken" weer een rol spelen denk ik. Dit geldt voor spulletjes, en voor eten. Stel dat ik gelijk heb, dan is het niet zeker dat die "NL feed the world" en "we zijn exporteur nummer 2" nog blijft kloppen. Ik kan me voorstellen dat er een krimp zal plaatsvinden in de hele Agri-sector in Nederland. De sector is/was efficiënt maar niet veerkrachtig. Niet veerkrachtig betekent ook zeer kwetsbaar. Ik roep het al dik twintig jaar (ja ook rondom vlees en melk) en merk altijd de houding "je bent tegen ons, dus we negeren je". Prima, maar ik ben een liefhebber van onze agri-food-(tech) sector, ik ben er werkzaam in, en dus ik hou van onze sector. En juist daarom moet je kunnen zeggen: "we zijn doorgeschoten in het meer-met-minder (WUR) adagium-we-have-to-feed-the-world".
De muis en de olifant lopen op een brug, de muis zegt "Wat stampen we samen lekker he"
Veel bedrijven in de tuinbouw lijken op grote multinationals. Ze steunen op de zwakkeren, geven weinig commitment op langere termijn aan hun personeel. Ik heb in deze tijd meer compassie voor het gemiddelde MKB bedrijf dat met man en macht probeert haar personeel te behouden, dan de grote tuinbouwbouwbedrijven, of zelfs maar het grote KLM.
KLM erbij halen is off-topic natuurlijk, KLM is echter een infra-bedrijf en daardoor belangrijk voor onze maatschappij. Maar dat een bedrijf na 2 weken al geen salaris kan betalen en hulp nodig heeft, of nu zelfs 2 miljard wilt lenen met garanties van ons allemaal. Ik heb hier (hulp aan KLM) dus wel een heel naar gevoel bij.
In 2008 ging de lucht uit het financiële en banken-systeem. 12 jaar geleden schreef ik een stukje, dat ik drie jaar geleden opgefrist heb. Groot moet het zelf doen, en klein mag je helpen. We mogen ons juist nu in deze crisis niet laten kapen/gijzelen door welke 'to big to fail bedrijf of to big to fail sector'. Veerkracht -sorry dat ik dat woord weer gebruik- van ons sociaal en economisch systeem is van ontzettend groot belang (vind ik persoonlijk).
De salarissen van Nederlanders die bij Nederlandse bedrijven werken die moeten we garanderen. Dat is essentieel om niet in een nog dieper dal te gaan storten. Maar ik hoop dat we met een "Delta plan gaan komen". Wat mij betreft is essentieel voor zo'n plan:
- wat zorgt voor blijvende en duurzame werkgelegenheid op langere termijn in Nederland.
- hoe zorgen we ervoor dat (nieuwe) MKB bedrijven blijven bestaan in Nederland.
- welke kant gaan we op zodat we slimmer en krachtiger uit de corona-crisis komen
Valt niet onder AGF, maar de klappen vallen er ook in de kalverhouderij. Voor kalfsvlees worden sinds week 12 geen noteringen meer verspreid; de prijs van nuchtere kalveren zou volgens Nieuwe Oogst gedaald zijn van € 100 naar € 20 voor roodbont extra kwaliteit. Vaarskalveren leveren € 0 op. Noteringen zeggen op dit moment niet zoveel, het is wat de gek ervoor geeft. Een mooi roodbont stierkalf voor € 20, als iemand het uberhaupt op komt halen, een kist biologische bloemkool (8 stuks) kan op dit moment € 30 opleveren.
Een iets andere insteek op de lopende discussie: de verhouding micronutriënten/calorieën in verschillende gewassen loopt al jaren steeds schever door veredeling en een hoge zaaidichtheid. Hier kunnen boeren rekening mee houden met gewassen die nog gezaaid moeten worden. Door minder dicht te zaaien kunnen de gewassen per calorie meer micronutriënten opnemen uit de bodem voor een voedzamer product en beperk je de de overproductie.
Hans, mijn vraag in 13 staat los van 12.
Ik heb navraag gedaan bij twee biolgische groothandelaren. De tekorten bij bloemkool, broccoli en spitskool hebben te maken met slecht weer in de belangrijkste productiegebieden. Er is op dit moment gewoon weinig product, om redenen die weinig of niets met Corona te maken hebben. Ook voor witlof lijken tekorten vooral te maken hebben met problemen in de witloftrek.
Bij de asperges lijken de telers voorgesorteerd te hebben op het verwachte wegvallen van de vraag van de horeca: ze hebben gewoon minder ruggen opgeploegd.
Voor kasprodukten is het de omschakelingsperiode van Spaans naar Nederlands/Belgisch product die voor rimpels in de aanvoer zorgt.