Christian Krupke, hoogleraar entomologie en co-auteur Elizabeth Long verzamelden gedurende 16 weken stuifmeel van bijenkasten op drie verschillende plekken in de staat Indiana. Ze onderzochten of bijen hun stuifmeel verzamelden uit landbouwgewassen of uit niet-landbouwgewassen en of dat stuifmeel besmet was met pesticiden.
Onverwachte resultaten
Het verzamelde stuifmeel bleek vooral afkomstig te zijn van niet-landbouwgewassen. Het stuifmeel bevatte residuen van zo'n 29 tot 31 chemische stoffen, waaronder ook de veel besproken neonicotinoïden. De onderzoekers zijn verrast door de diversiteit van de aangetroffen pesticiden in het stuifmeel. Ze schrikken bovendien van het feit dat de bijen op deze manier het hele jaar door aan pesticiden blootgesteld blijken te worden.
Veel onderzoek en media-aandacht leggen de nadruk op neonicotinoïden en de schadelijke effecten op bestuivers. Er zijn maar een paar studies die zich gericht hebben op hoe niet-landbouwgewassen bijen blootstellen aan een ander scala van pesticiden en de schadelijkheid daarvanDe meest aangetroffen stoffen bleken pyrethroïden te zijn. Pyrethroïden zijn geen landbouwgif maar worden door particulieren gebruikt om insecten te bestrijden. Ook bevatten de pollensamples residuen van het insecticide DEET. Huiseigenaren en groenbeheerders spelen dus een grotere rol dan gedacht.
Teveel aandacht voor neonicotinoïden
Krupke zegt naar aanleiding van de resultaten: "Veel onderzoek en media-aandacht leggen de nadruk op neonicotinoïden en de schadelijke effecten op bestuivers. Er zijn maar een paar studies die zich gericht hebben op hoe niet-landbouwgewassen bijen blootstellen aan een ander scala van pesticiden en de schadelijkheid daarvan".
Het effect op de bijengezondheid viel buiten de scope van dit onderzoek. Daarom pleit Krupke voor vervolgonderzoek. "Er is nog weinig bekend op welke manier deze diversiteit aan pesticiden met elkaar interacteert en de bijengezondheid beïnvloedt. De giftigheid van bepaalde insecticiden kan bijvoorbeeld toenemen in combinatie met bepaalde fungiciden."
De Nederlandse toxicoloog en bijenexpert Henk Tennekes zegt op Boerderij: "Er is weinig bekend over de risico's van chemische stoffen die buiten de landbouw worden gebruikt. Maar dat kan nooit een reden zijn om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw vrij te pleiten. De leefomgeving wordt daar zwaar mee belast. Het Amerikaanse onderzoek bevestigt dit. Reden te meer eens goed na te denken of we wel goed bezig zijn."
Op 30 november krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dit onderzoek toont het grote belang aan van goed onderzoek. Blijven kijken wat we nu wel weten en wat we niet weten in plaats van direct mee te huilen met de wolven in het bos. Dat voelt wel lekker, dat meehuilen met de wolven, zeker als je zelf niet tot de beklaagden hoort, maar leidt tot voorbarige conclusies en daardoor tot maatregelen die niet effectief zijn en de verkeerde treffen. Dat neemt allemaal niet weg dat we in de landbouw, zoals we dat al jaren doen, emissie moeten blijven reduceren voor zover dat realistisch is.
Voordat we uit dit verontrustende Amerikaanse onderzoek overhaaste conclusies trekken: graag eerst een vergelijkbaar onderzoek in Nederland en andere Europese landen. Misschien gaan tuinbezitters hier anders om met insecten of gebruiken ze hier minder schadelijke middelen.
Volgens mij hebben de moderne landbouw methodes de meeste bijen inmiddels naar de parken en tuintjes in de stad verdreven.
Kom net terug van een wandeling langs de akkers. Nauwelijks een bij gezien (ook geen ander bloemen dan wat boterbloemen en fluitekruid in de berm. Verder alleen gras zonder enige bloeiende plant en jonge maïsplanten zonder onkruid tussen de rijen. De meeste houtwallen bij ons zijn de afgelopen jaren ontdaan van alle (bloeiende) struiken en bestaan nog uit slechts eiken. Zo was het vroeger ook zij de boer. Maar vroeger zagen de hooivelden en bermen er heel anders uit. Eenmaal thuis veel bijen in de tuin. Vooral op de salie, campanula, tijm en sieruien wemelt het van de bijen.
Dit is een prima onderzoek. Dit moeten we vervolgen met ander onderzoek maar het pleit de landbouw niet vrij. De landbouw moet eigen verantwoordelijkheid blijven tonen.
Het geeft aan dat er buiten de landbouw ook nog veel gedaan kan/moet worden. Niet alleen om het gebruik van chemische stoffen te verminderen maar daar liggen ook kansen om de biodiversiteit te versterken op niet-landbbouwgronden zoals openbaar groen en wegbermen.
Het gebruik bij particulieren is nergens geregistreerd. Dat is door de landbouworganisaties ook wel eens succesvol gehanteerd als argument om nieuwe regels tegen te houden. De Waterschappen hebben uit meetanalyses een idee hoeveel er wordt gespoten maar ze weten dan niet precies wie de 'daders' zijn. LTO zegt dan bijvoorbeeld: Zoek eerst die daders maar eens op en kom dan maar weer eens bij ons.
We kunnen voor particulieren nu ook een spuitlicentie - en registratiesysteem optuigen zoals dat voor boeren, loonwerkers en gemeente/provincie medewerkers geldt, maar het is beter om de focus te leggen op het gebruik van natuurlijke middelen en de andere gevaarlijke middelen gewoon te verbieden of met hoge accijns extra duur te maken.
Komt dat omdat pyrethroiden gewoon uit een natuurlijke bron, (bloemen nog wel, toe maar... nog natuurlijker kan immers niet??) gewonnen worden, en dus onschadelijk geacht worden door de spuitende tuiniers en balkonbezitters? Ik ben wel benieuwd naar dat vervolgonderzoek. Wie betaalde het onderzoek trouwens? Hopenlijk niet de industrie achter neonicotinoiden, ja, je vertrouwt niets en niemand toch meer tegenwoordig! Wel heel toevallig dat de eerste neonicotinoiden jaren 1970 ook al uit het lab van die Purdue University afkomstig waren!! Tjongejongejonge toch!!