Een paar weken geleden ontdekten de Keuringsdienst van Waarde en Wakker Dier dat de 'scharrelkwarteleieren' die de Barneveldse eiergroothandel Eicom op de markt bracht, in werkelijkheid Franse legbatterij-eitjes waren. Schandalig, klonk het aan alle kanten. Wel was er waardering voor de kwarteleitjes die bij Marqt te koop zijn. Die zijn afkomstig van een 'Utrechtse hobbyboer', die op 6 zorgboerderijen zo'n 1.000 kwarteleitjes per week produceert.

De hobbyboer blijkt in het dagelijks leven dominee te zijn. Zijn vrouw is 3 dagen per week bezig met de kwartels, hij springt bij waar nodig. "We vonden het eigenlijk een beetje te leuk om kwartels uit te broeden", vertelt Jan Peter Kruiger me. "En zo kwamen we in 2011 op het idee van deze "goddelijke combinatie": de kwartels leven in goede omstandigheden op een zestal zorgboerderijen, het is een zinvolle activiteit voor de bewoners en van de eventuele opbrengst proberen wij in Oeganda een diervriendelijke en verantwoorde keten van 'kwarteloma's' op te bouwen." Op zijn site vertelt Kruiger over het kwartelproject.

Groot was dan ook de schrik toen De Volkskrant gisteren meldde dat de verkoop van Nederlandse kwarteleitjes onwettelijk is. "Omdat de kwartel nooit op de landelijke lijst van 'productiedieren' heeft gestaan, zijn commerciële kwartelhouderijen in Nederland niet toegestaan," bevestigen het ministerie van Landbouw en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)" in de krant. Een verbod waar noch pluimveeorganisaties, noch producenten, leveranciers of verkopers van op de hoogte blijken te zijn. Ook blijkt er geen registratie te zijn van kwartelhouderijen of overzicht van bedrijven die kwartels houden.

Brand
De kwarteleitjes die we op dit moment in de supermarkten aantreffen, komen - ook de 'Veluwse' van Eicom - uit het buitenland. Met name Duitsland en Spanje. "Hoe kies is het om met Pasen een buitenlands kwarteleitje te tikken, terwijl de productie van die eieren in Nederland niet is toegestaan?", vroeg De Volkskrant zich in een vervolgartikel af. Niet zo heel kies, blijkt. Eicom haalde zijn eieren oorspronkelijk uit Nederland, ontdekte Foodlog in 2016. Door een brand stopte de - niet onvriendelijk producerende boer - en zag Eicom zich gedwongen zijn 'Veluwse' markt met buitenlands ingekochte eieren te bedienen.

Al in 2016 vroeg Compassion In World Farming (CIWF) aandacht voor de dieronvriendelijke praktijken in de kwartelhouderij. Aan het Nederlandse verbod op de productie van kwarteleieren blijkt een rapport over dieronvriendelijkheid ten grondslag te liggen. Er zijn geen Europese regels voor het houden van kwartels. "Zo is het gebruik van legbatterijen bij kwartels niet verboden, is er geen definitie voor scharreleieren, ontbreekt een kwartelkeurmerk en is een herkomststempel niet verplicht. Dat ontbreekt dan ook meestal", schrijft de krant. "Er is dus geen enkel controlemechanisme", zegt Geert Laugs van CIWF. Logisch, want kom in een markt zonder normen maar eens om een diervriendelijk ei.

Sympathie van Wakker Dier
Terug naar de Kruigers. Nu duidelijk is geworden dat de bedrijfsmatige productie van kwarteleieren niet mag in Nederland, vreest Kruiger voor het voortbestaan van zijn "uit de hand gelopen hobby". Maar eerst maar eens even wachten tot de rook optrekt. "Eerst maar eens die wet zien, die heeft nog niemand me kunnen overhandigen", zegt Kruiger. "Als het nodig blijkt een vergunning aan te vragen, dan gaan we die natuurlijk aanvragen. Het zou toch zonde zijn als zo'n eerlijke, mooie handel, waar alleen maar winnaars bij zijn - de kwartels, de consument, de kwarteloma's in Oeganda, de bewoners van de zorgboerderijen -, en waar niemand zijn boterham aan hoeft te verdienen, door een wettelijke bepaling uit de onderste la de nek omgedraaid zou worden".

Daar is in ieder geval Wakker Dier het mee eens. "Het zou toch jammer zijn als wetgeving ertoe leidt dat de goede producten als Kruiger de dupe worden", klinkt het in de krant. Ook Marqt sluit zich daarbij aan. "Mocht het zover komen dat Marqt dit 'eerlijke Nederlandse' product met 'sociaal verdienmodel' uit de schappen moet halen, dan wil de winkelketen in gesprek met RVO."

kwarteleitjes eicom

UPDATE 31 maart, 17.30u: Ik zag vanmorgen op de markt de kwarteleitjes staan. Van Eicom - maar niet meer van de de Veluwe. Waar wel vandaan? Dat stond niet op de doosjes. De kwarteleitjes bij de poelier deden niet moeilijk over hun herkomst: gewoon uit Spanje.

kwarteleitjes uit spanje
Dit artikel afdrukken