De stikstofhandel van de diverse overheden om die industrieën mogelijk te maken zijn in Vollenbroek’s ogen vormen van bestuurlijke criminaliteit. Tal van niet-boerenbedrijven hebben hun stikstofvergunningen niet op orde of zijn er de laatste jaren politiek bestuurlijk doorheen gesjoemeld.

Remkes sprak onlangs, in zijn commentaar bij Wat Wel Kan, de overheid, kabinet en kamer als een kleuterklas toe. Hij vond hun werk beschamend. Ministers en een flink aantal Kamerleden communiceert en opereert op een bepaalde manier. Ze maken er bewust een potje van.

De afgelopen maanden waren er volop acties met kreten als No Farmers, No Food. Maar is het eerder No Soil, No Farmers en No Food, No Society. Zonder gezonde bodem is er überhaupt geen maatschappij mogelijk.

Op 12 oktober deed ik mee aan de kruiwagenmars in Den Haag, een initiatief van Theo Mulder van Symphony of Soils. De bodem verdient in zijn ogen een kruiwagen, een kontje op.

Theo vroeg me mee te doen, dus liepen we met een paar leden van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) tussen een paar honderd mensen. Heel divers.

Uiteraard hoort ZLTO acte de présence te geven. De organisatie startte in 2015 met de kreet 'Boeren hebben een Oplossing'. Vandaag de dag kraait ieder welwillend mens, boer, burger, kamerlid, die kreet na.

De Tweede Kamer en de ministers Adema en Van der Wal kregen na de kruiwagenmars een petitie overhandigd met de titel Leve(n)de Bodem. Die stelt de bodem centraal omdat er geen leven zonder bodem is.

Juist in het kader van Remkes dient dat bewustzijn er te zijn en moet men weten dat de niet-boeren de grote piekbelasters zijn, waardoor landbouw en natuur en dus beschaving in sociale samenhang naar de knoppen gaan. Boerenacties met alleen gelijkgestemden gaan niet voor een oplossing zorgen. Het probleem is omvangrijker. Kom van de trekker af en ga praten, liefst in dorpen, lokale samenlevingen waar de winkels, scholen, bibliotheken sluiten. De achteruitgang van het platteland, daar had Remkes het ook over.
Dit artikel afdrukken