Een aantal media vertaalde dit in "Hier zijn 10 kruiden waarvoor je moet oppassen."
Fout. Dit zijn een paar voorbeelden. Ze worden genoemd omdat ze veel gebruikt worden. Het punt is volgens het CBG: "Kruidenproducten lijken onschuldig, maar zijn dat niet altijd. Kruidenproducten kunnen namelijk invloed hebben op hoe andere medicijnen werken (wisselwerking). De combinatie van bepaalde kruiden met medicijnen kan zelfs schadelijk voor de gezondheid zijn."
Mijn tenen krommen als ik bij de drogist hoor hoe die allerhande kruidenpillen aanprijst en gevaren wegwuiftHet gevaar schuilt niet in de knoflook of groene thee, maar in de andere medicijnen. Die kunnen namelijk boven of onder hun gewenste spiegel komen. Zo is het bij cholesterolverlagers gevaarlijk om grapefruit te nemen want dat remt de afbraak van het medicijn.
Arts of apotheker of ...?
Het CBG zegt: "Vertel het daarom altijd aan uw arts of apotheker als u een kruidengeneesmiddel of een kruidensupplement gebruikt." In het bijbehorende filmpje wordt ook nog de drogist genoemd als informatiebron voor de leek.
Dat is wel een beetje verwarrend. Wat kan van deze hulpverleners verwacht worden? En wie gaat over wat? Hierop is het antwoord: "Het CBG beoordeelt de kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid van kruidengeneesmiddelen. Als het CBG een kruidengeneesmiddel goedkeurt, dan is het te koop bij de apotheek en/of drogist. Kruidensupplementen worden niet beoordeeld door het CBG en zijn ook te koop bij de apotheek, drogist en/of andere winkels."
Artsen en specialisten hebben zich, bij mij althans, als totale leken op dit gebied laten kennen. Als ik aangaf twee weken rond een operatie te stoppen met mijn Ginkgo biloba tabletten werd er meewarig gelachen: "Als u daarin gelooft mevrouwtje, doe maar, het heeft verder geen invloed."
Ook krommen mijn tenen als ik bij de drogist hoor hoe die allerhande kruidenpillen aanprijst en gevaren wegwuift.
De apotheker dus maar vragen? Eigenlijk wel, maar die staat vaak met lege handen omdat hij niet over voldoende informatie beschikt.
De afdelingen farmacognosie op de Nederlandse universiteiten zijn overal wegbezuinigd. Expertise op dit gebied wordt steeds zeldzamer maar de handel in ongecontroleerde supplementen tiert weligDe echte waarde van deze CBG-aktie schuilt daarom in het voorlichtingsdeel voor artsen en apothekers. Heel moeilijk is het voor hen niet: kruiden werken soms met een geneesmiddel mee, dan is er gevaar op overdosering; en veel kruiden activeren lever of nieren, waardoor een gewenste geneesmiddelspiegel niet meer wordt gehaald.
Cultuurverschillen
De Europese kruidentraditie kent grote cultuurverschillen tussen landen als Duitsland, Engeland en Italië. Ondanks dat heeft de EMA (de Europese geneesmiddelenautoriteit) na veel discussies over 160 kruiden de wetenschappelijke feiten in monografieën op een rij gezet.
Kruiden worden in verschillende landen als geneesmiddel gebruikt, waardoor ze klinisch onderzocht zijn en worden gemonitord op bijwerkingen en wisselwerkingen. Die kennis zit nog vol gaten, maar lastiger is de positie die kruiden innemen tussen voedings- en geneesmiddel.
Terwijl in Duitstalige landen meer dan honderd kruiden als geneesmiddel zijn geregistreerd, kent Italië dit amper. Daar worden 1.200 kruidenvoedingssupplementen tegen allerlei kwalen verkocht door een erborista (een bachelor in de farmacie). In Engeland is de beroepsgroep van herbalists universitair paramedisch opgeleid. Zij hebben daarnaast in de wet een uitzonderingspositie zodat zij hun eigen geneesmiddelen kunnen afleveren. Dit stond door de Europese harmonisering op de tocht maar is mogelijk gered door Brexit.
In Nederland denken veel mensen dat kruiden hetzelfde zijn als homeopathische middelen. Een paramedische bacheloropleiding van SaxionNext voor kruidentherapie is onder druk van een pressiegroep de nek omgedraaid. De afdelingen farmacognosie op de Nederlandse universiteiten zijn overal wegbezuinigd. Expertise op dit gebied wordt steeds zeldzamer maar de handel in ongecontroleerde supplementen tiert welig. Hierin schuilt het echte gevaar.
Verantwoordelijkheid
Mooi dat het CBG als overheidsinstantie, zoals eerder de NVWA haar verantwoordelijkheid neemt om het publiek te informeren over de eventuele risico's van kruidengebruik. De informatie is opgenomen in de CBG geneesmiddelenbank en hopelijk gaan apothekers en artsen de EMA monografieën lezen. De mogelijke baten en risico's van kruiden zijn hierin goed verwoord.
De website www.infofyto.nl van de NVF biedt vanaf 2010 een portal naar deze monografieën.
Kruidengebruik is overal ter wereld, zo ook in Nederland, een groeiend fenomeen. Wen er maar aan, het kan baten en schaden, zoals dat ook geldt voor sporten, eten of diëten en medicijnen slikken.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dennis, klopt, de discussie mag en kan breder. En dat ingraven op eigen stellingen is zeer contra-productief. Maar waar het mij nu vooral om gaat is duidelijkheid: wie neemt hier nu zijn verantwoordelijkheid. Nu we dit (wat het CBG en eerder al het RIVM meldt) weten, en in deze persberichten zien we een klein topje van een hele grote ijsberg, moeten we er iets mee: wat, en wie gaat ermee aan de slag? De gemakkelijkste weg is: alles verbieden wat interfereert met de gevaarlijke medicijnen. Is veel gebeurd, en nog. Dat blijkt steeds meer onhaalbaar. 'You can fool some people sometime...' enz. De grote paradigmawisselingen waar Dennis op doelt, zeker, maar ondertussen zou het toch al heel wat zijn als gewoon farmacognosie weer een vak wordt voor aankomende apothekers. Of als kinderen op de lagere school leren hoe de bomen rond hun school heten en wat ze voor mensen, ook in medische zin, beteken(d)en. Veiligheid door gedeelde wetendheid en verdwenen onwetendheid.
Dick, of er een daadwerkelijke theorie over bestaat weet ik niet. In elk geval is het contraproductief om alles wat niet op een natuurkundige manier onderzocht en begrepen wordt* af te doen als 'onbewezen'. Dat betekent dus ook dat we andere vormen van kennis moeten leren te accepteren. Bijvoorbeeld traditionele kennis, ervaringen, etc. Zie dat niet meteen als de beste beschrijving van de wereld, maar neem het mee.
Het betekent ook dat we niet alleen maar moeten proberen om effecten als eigenschap van een middel te zien, maar als resultaat vh geheel. Bestudeer dan dat geheel: de mens die in zijn eigen situatie een middel gebruikt.
Laten we dan ook andere aanwijzingen meenemen dat een middel bij een individu oorzakelijk tot een effect leidt.
Kortom, om het geheel te begrijpen moet je vanuit het geheel kijken.
-----
* waarbij alles uiteengeplozen wordt tot stukjes puzzel die basisconcepten beschrijven en die opgeteld het geheel redelijk benaderen.
Dick Veerman : ik ben Dennis niet.... Maar misschien via interventiestudies (die er al deels geweest zijn), studies naar totaaldiëten waar kruiden een belangrijk onderdeel van vormen…. en meer specifiek studies naar bijv. gemeten mRNA effecten van 'stofjes', vermindering van bijv. plaquevorming/ ontstekingsprocessen/ pathogenenbestrijding (die er regelmatig in overvloed zijn, zoals over curcuma al vele honderden) als verklaring voor/ verduidelijking van effecten? Het combineren van allerlei zaken - incl. kruiden - is moeilijk (en dat gebeurt veel te weinig naar mijn idee). Ook bij voedingsdeskundigen ontbeert meestal de kruidenkennis/ bewustzijn (in oost Azië - ook bij wetenschappers daar - is het bewustzijn daarvan wel groter, en daar komen ook meer studies vandaan). De grens tussen medicinale kruiden en voedings(drinken)kruiden is er.... maar vaak moeilijk te trekken. Intussen gebruik ik overvloedig kruiden. Ook omdat dit lekker is. En soms supplementen bij ziekten.... supplementen waarvan ik overtuigd ben geraakt door het lezen van allerlei bestaand onderzoek. En waarvan ik het resultaat vaak duidelijk meen te merken.... maar dat is niet wetenschappelijk (wel gebaseerd op wetenschap). Wie weet dat zonder die supplementen hetzelfde was gebeurd? (zoals bij het gebruik van mariadistel - bepaald niet lekker - om de prekankercellen bij mijn dochter te laten verdwijnen?... ze zijn in ieder geval weg!)
Dennis, jij denkt er - zo weet ik - diep over na. Zou jij ons kunnen schetsen wat de grondbeginselen zijn van een postmodernistische (of pre-moderne) theorie van systemische effecten (want dat lijkt je te bedoelen) en hoe je die kunt meten, cq. op zijn minst vaststellen?
Tedje laat nog iets veel ernstigers zien. Niet alleen is de historische en traditionele kennis van kruiden weggezakt, er wordt ook geprobeerd om kruidenkennis in het reductionistisch keurslijf te drukken. En als als het niet in dat keurslijf zit, dan wordt het onwetenschappelijk genoemd en weggezet als onzin.
Nog een opmerking over interacties. Interacties die bij iedereen plaatsvinden (bijvoorbeeld met water, of met leverenzymen) worden ineens geen interacties genoemd, maar gezien als onderdeel van de (farmacokinetische) eigenschappen van een middel. Ook weer zo'n modernistische dichotomie: het is óf hoe het middel werkt, óf een interactie.